Ông Hoàng Minh Thống, Giám đốc Ban Quản lý dự án Vinasat – VNPT, vừa từ Trung tâm Vũ Trụ (Ariane Space) tại French Guyana về sân bay Tân Sơn Nhất. Phóng viên báo Quân đội nhân dân đã có cuộc trao đổi trực tiếp với ông về tình hình chuẩn bị phóng Vinasat-1, vệ tinh đầu tiên của Việt Nam lên vũ trụ.

Tên lửa Arianne 5. (Ảnh: Arianespace)

Ông Thống cho biết, Ban chuẩn bị đầu tư dự án Vinasat thuộc VNPT thành lập tháng 11-1998, bắt đầu hoạt động tháng 3-1999, ban đầu có 5 người, sau bổ sung thành 11 người. Tháng 10-2005, Chính phủ chính thức ra quyết định về đầu tư dự án Vinasat. Tháng 1-2006, Ban chuẩn bị dự án đổi tên thành Ban Quản lý dự án (QLDA) Vinasat, ông Hoàng Minh Thống được cử làm Giám đốc. Từ tháng 1 đến tháng 3 năm 2006 hoàn thành đấu thầu dự án.

Theo hợp đồng, dự án chế tạo vệ tinh được thực hiện trong 24 tháng. Số người Ban QLDA tăng lên 20 người, thành lập văn phòng Giám sát tại nhà máy của Lockheed Martin-nhà thầu sản xuất vệ tinh (Newtown-bang Pennsylvania-Mỹ). Ngay sau khi ký hợp đồng, phía Việt Nam đã thành lập văn phòng giám sát tại Mỹ, có 2 chuyên viên của Ban QLDA và 2 chuyên gia tư vấn trong suốt quá trình sản xuất, lắp ráp tổ hợp và đo thử vệ tinh.

Để thực hiện tiến độ dự án, nhà thầu đã tập trung nguồn lực, cơ sở vật chất tiến hành thực hiện công việc 24/24 giờ, không kể ngày nghỉ chia làm các ca, kíp. Do đó, các cán bộ của Ban QLDA và tư vấn cũng phải làm việc theo công việc của nhà thầu. Đồng thời, lãnh đạo và chuyên viên của Ban QLDA tại Việt Nam cũng phải theo dõi quản lý toàn bộ tiến trình công việc (tài liệu, thanh toán, đánh giá kết quả thực hiện của cả nhà thầu và tư vấn, và các công việc liên quan khác như: hệ thống trạm điều khiển, bảo hiểm cho dự án, phối hợp tần số,…). Đặc biệt phải tham gia các cuộc họp hằng tuần qua điện thoại hội nghị (vào thứ năm hằng tuần), các cuộc họp đột xuất xử lý các vấn đề nảy sinh (thường là về đêm-giờ Việt Nam, tức là giờ làm việc tại Mỹ).

Ngày 21-2-2008, đã diễn ra cuộc họp xem xét lần cuối vệ tinh Vinasat, trước khi chuyển ra bãi phóng. Như vậy, toàn bộ tiến trình thực hiện việc chế tạo và sản xuất vệ tinh Vinasat-1 đã hoàn tất trong vòng 22 tháng (sớm hơn 2 tháng). Nhà thầu lập trang Quản lý dữ liệu của Dự án để trao đổi trực tuyến. Tất cả các thành viên có thể truy nhập để trao đổi và lấy dữ liệu. Ngoài ra, có hẳn trang thông tin dữ liệu về kết quả và quá trình đo để trao đổi và đánh giá. Dự án được cấp phép xuất khẩu công nghệ của Chính phủ Mỹ.

Vệ tinh Vinasat-1 được chuyển tới bãi phóng Kourou (thuộc quốc gia Nam Mỹ French-Guyana) vào ngày 8-3. Văn phòng giám sát Vinasat tại Mỹ đã chuyển tới bãi phóng Kourou tiếp tục thực hiện giai đoạn cuối cùng của dự án là kiểm soát quá trình đưa vệ tinh Vinasat-1 lên quĩ đạo. Vệ tinh Vinasat-1 được sản xuất với công nghệ tiên tiến, cao khoảng 4 mét, nặng hơn 2.600kg, dung lượng 20 bộ phát đáp trên băng tần C và Ku, tuổi thọ đạt 15-20 năm. Sau một tuần kể từ khi được chuyển tới bãi phóng, vệ tinh Vinasat-1 đã được đo kiểm tra lại các thông số kỹ thuật tại bãi phóng. Ngày 14-3, đoàn giám sát phía Việt Nam, cùng tư vấn đã họp với nhà thầu Lockheed Martin xem xét các số liệu đo thử và các bên đã thống nhất tình trạng kỹ thuật của vệ tinh Vinasat-1 đã đảm bảo và sẵn sàng cho việc phóng vào quĩ đạo.

Theo kế hoạch, ngày 12-4-2008, tên lửa Ariane 5-ECA sẽ đưa 2 vệ tinh của Việt Nam (Vinasat-1) và của Brazil (Star one C2) lên vũ trụ từ bãi phóng Kourou. Tuy nhiên, lịch phóng có thể bị thay đổi nếu thời tiết chưa thuận lợi, hoặc do phát hiện còn có vấn đề về kỹ thuật của tên lửa phóng, điều kiện kỹ thuật tại bãi phóng hoặc tại bất cứ khâu nào. Việc điều chỉnh thời gian phóng vệ tinh viễn thông là bình thường nhằm đảm bảo an toàn tối đa. Sau khi phóng, Văn phòng chuyển lại về Mỹ để thực hiện quá trình đo thử trên quĩ đạo (khoảng một tháng). Sau đó sẽ hoàn tất các thủ tục bàn giao cho phía Việt nam (dự định trong tháng 5-2008), Vinasat-1 chính thức đi vào khai thác.

NAM VIỆT