QĐND Online - Trong kế hoạch ngân sách đệ trình lên Quốc hội Mỹ, Tổng thống Barack Obama đã đề xuất tăng kinh phí tài trợ cho Bộ Năng lượng để hiện đại hóa số vũ khí hạt nhân hiện có của nước này. Các nhà phân tích cho rằng động thái này là một phần nằm trong thỏa thuận giữa ông Obama với các nhà lập pháp đảng Cộng hòa để đảm bảo nhận được sự ủng hộ đối Hiệp ước mới ký với Nga về cắt giảm vũ khí chiến lược (START).

Cần phải nhắc lại rằng, nội dung Hiệp ước START giữa Washington và Moscow là kêu gọi đến năm 2018, cả hai bên phải cắt giảm được 1.550 đầu đạn hạt nhân trong kho vũ khí của mình.

Một kho vũ khí hạt nhân của Mỹ. Ảnh: BBC

Trong kế hoạch ngân sách liên bang lần này, ông Obama đã kêu gọi tài trợ 7,87 tỷ USD để “duy trì một trạng thái răn đe hạt nhân an toàn, vững chắc và hiệu quả", cao hơn 654 triệu USD (tương đương 9%) so với năm 2012.

Theo đó, ngân sách dành cho việc hiện đại hóa kho vũ khí hạt nhân của Mỹ sẽ tập trung vào nâng cấp các loại vũ khí hạt nhân W76, B61, W78 và W88; xây dựng một cơ sở xử lý uranium ở Tennessee và đảm bảo kho dự trữ hiện có bằng cách tiếp tục đầu tư vào các chương trình nghiên cứu khoa học cơ bản, giám sát và một số chương trình hỗ trợ khác.

Simon Saradzhyan, Chuyên gia an ninh thuộc Trung tâm Khoa học và Quốc tế Belfer của Đại học Harvard cho biết, kế hoạch ngân sách này không gây nhiều ngạc nhiên, bởi các nhà lập pháp của đảng Cộng hòa đã gây áp lực lên Tổng thống Obama nhằm hiện đại hóa kho vũ khí hạt nhân của Mỹ và đổi lại, họ sẽ ủng hộ hiệp ước START mới mà Thượng viện Mỹ vừa phê chuẩn vào tháng 12-2011.

Ông Saradzhyan cũng nói thêm: "Nga đang tiến hành hiện đại hóa, và các nước khác cũng đang mở rộng kho vũ khí của họ. Mỹ không phải là quốc gia duy nhất thực hiện việc này."

Theo nhà phân tích này, việc Mỹ giảm bớt các hoạt động không phổ biến vũ khí hạt nhân sẽ không ảnh hưởng đến tình hình an ninh hạt nhân bởi nó hướng đến việc xây dựng Cơ sở chế tạo nhiên liệu ô-xít hỗn hợp (MOX) tại Nam Carolina (tuy nhiên hiện đang bị trì trệ do vượt quá kinh phí). Cơ sở này sẽ chuyển đổi plutonium thành MOX và sử dụng loại nhiên liệu này cho các lò phản ứng hạt nhân thương mại.

Ông Saradzhyan nói: "Các nguyên liệu được sử dụng cho công nghệ mới này sẽ không bị đánh cắp để chế tạo vũ khí hạt nhân" và rằng "thiếu nguyên liệu là trở ngại lớn nhất mà những kẻ khủng bố phải đối mặt trong quá trình chế tạo vũ khí hạt nhân".

Trong kế hoạch ngân sách mà Tổng thống Mỹ đưa ra cũng đề cập đến việc chính quyền của ông này "nhận ra” tầm quan trọng của Hiệp định Nga-Mỹ về Quản lý và Cắt giảm Plutonium. Theo đó, mỗi bên đã cam kết sẽ cắt giảm ít nhất 34 tấn plutonium có trong trong kho vũ khí của mình. Kế hoạch này hiện đang chờ Quốc hội Mỹ thông qua.

HỮU ĐÔ (theo RIA)