Trong những tháng mùa khô vừa qua thời tiết trên cả nước ta có những diễn biến bất thường khá rõ. Tết âm lịch năm nay miền Bắc thiếu hẳn những ngày xuân giá rét, thay vào đó là tiết trời ấm áp. Trong 3 tháng qua, nhiệt độ trung bình trên hầu hết lãnh thổ nước ta đều lớn hơn so với trung bình nhiều năm từ 0,2 đến 20C. Trong 3 tháng qua đã xảy ra khô hạn ở nhiều nơi trên phạm vi cả nước, nhất là ở Bắc bộ, Tây Nguyên, Nam Trung bộ và Nam bộ. Phân tích của ThS. Lê Thị Xuân Lan, phó phòng dự báo ngắn hạn, Đài khí tượng thủy văn khu vực Nam bộ về diễn biến bất thường của thời tiết.

Ở nước ta, Tết âm lịch năm nay miền Bắc thiếu hẳn những ngày xuân giá rét, thay vào đó là tiết trời ấm áp. Trong 3 tháng qua, nhiệt độ trung bình trên hầu hết lãnh thổ nước ta đều cao hơn so với trung bình nhiều năm (TBNN) từ 0,2 - 20C. Đặc biệt tháng 1 và tháng 2/2007 nơi có nhiệt độ cao nhất là Đồng Xoài (Bình Phước), Xuân Lộc (Đồng Nai) và TP. Hồ Chí Minh.

Nhiều nơi nhiệt độ đã thay đổi không theo quy luật, như TP.HCM trong tháng 2 đã có lúc nhiệt độ lên tới 36,50C, là điều hiếm thấy. Nắng nóng xuất hiện sớm làm cho tình hình khô hạn càng trở nên gay gắt hơn. Tại Tây Nguyên nhiệt độ thay đổi một cách không bình thường, độ chênh lệch nhiệt độ giữa ngày và đêm quá nhiều như tại Đà Lạt là 17 - 200C, TP.HCM, miền Đông Nam bộ cũng có lúc chênh lệch nhau từ 14 - 160C. Điều này gây cảm giác khó chịu do cơ thể con người chịu sự biến đổi nhiệt độ quá nhanh, rất dễ mệt mỏi, thiếu sự đề kháng và chịu đựng, trong điều kiện độ ẩm khá thấp trong mùa khô.

Tổng lượng mưa trong mùa khô (từ tháng 11/2006 đến tháng 2/2007) hầu hết cả nước ta đều ít hơn so với TBNN từ 30 đến 100%. Trong 5 tháng qua là mùa khô ở Nam bộ nên lượng mưa rất thấp, thấp nhất trong 5 năm gần đây. Trong 3 tháng qua đã xảy ra khô hạn ở nhiều nơi trên phạm vi cả nước, nhất là ở Bắc bộ, Tây Nguyên, Nam Trung bộ và Nam bộ. Hiện tượng El Nino đạt đỉnh vào đầu tháng 12/2006 hiện nay đang suy yếu, chênh lệch nhiệt độ bề mặt biển ở Thái Bình Dương giảm từ 1,5 xuống 0,50C từ tháng 12/2006 đến tháng 1/2007.

Có thể thấy rõ sự biến đổi khí hậu phần lớn là do tác động của con người đối với điều kiện tự nhiên.

Sự biến đổi khí hậu tại Việt Nam thấy rõ như nhiệt độ trung bình tăng khoảng 0,1 - 0,30C. Lượng mưa mùa giảm trong tháng 7, tháng 8 và tăng lên trong tháng 9, 10, 11. Điều này cho thấy lũ lụt mang tính tập trung nhiều hơn. Trong 30 năm trở lại đây, số cơn bão ảnh hưởng đến nước ta và mức độ ảnh hưởng cũng có xu hướng tăng rõ rệt.

Tình hình lũ lụt lớn xảy ra ở các tỉnh miền Trung và đồng bằng sông Cửu Long có xu thế tăng hơn đầu thế kỷ trước. Lũ quét xuất hiện ngày càng nhiều ở vùng núi do rừng bị tàn phá nhanh chóng. Đồng thời, hạn hán xảy ra nhiều và thường xuyên hơn.

Theo các chuyên gia Việt Nam, trước mắt có 3 khu vực chịu tác động rõ nhất do biến đổi khí hậu là vùng núi tây bắc Việt Nam (Lạng Sơn) sẽ có một số loài thực - động vật bị tuyệt chủng do nhiệt độ tăng, tỉnh Ninh Thuận diện tích bị hoang mạc hóa tăng nhanh, hạn hán kéo dài dẫn đến nguy cơ không thể tồn tại các loài động thực vật, và đặc biệt là vùng ven biển tỉnh Bến Tre (nơi thấp nhất trên cả nước), do nằm ở ven biển đồng bằng sông Cửu Long, có nhiều cửa sông, cù lao có độ cao địa hình rất thấp. Hiểm họa do biến đổi khí hậu tác động đến Bến Tre là xâm nhập mặn và nước biển dâng, sự tăng nhiệt độ và tăng lượng mưa. Theo các kịch bản thì đến năm 2050 và 2100 mực nước biển dâng tương ứng là 0,65 - 1 mét.

Theo kịch bản dự đoán về biến đổi khí hậu đến năm 2010, 2050, 2070 nhiệt độ ở các vùng duyên hải sẽ lần lượt tăng 0,3; 1,1; 1,50C, và ở vùng nội địa tăng lên 0,5; 1,8; 2,50C. Tình hình hạn hán đang xảy ra nhiều nơi trên nước ta, và còn hai tháng nữa mùa mưa mới đến ở miền Bắc và miền Nam nước ta, còn miền Trung thì phải đến tháng 9/2007 mới có mưa, gây thiếu nước trên diện rộng. Do tình hình nắng nóng nên nhiều nơi đang bị đe dọa bởi nạn cháy rừng, cháy nhà xưởng, chợ và các khu dân cư, cần nâng cao ý thức cảnh giác đề phòng. Mùa gió chướng đang hoạt động và tình hình xâm nhập mặn tăng nhanh gây thiếu nguồn nước ngọt trong thời gian tới, bà con cần chuẩn bị các biện pháp tưới chống hạn. Sự tăng nhiệt độ do hiện tượng ấm lên cũng làm tăng hiệu ứng bất lợi cho cơ thể do khí hậu nóng, tai nạn do thiên tai, bệnh do ô nhiễm cũng như khả năng truyền nhiễm và sức đề kháng của cơ thể giảm.

Trên bình diện toàn cầu, các chuyên gia khí tượng của Anh cho rằng, năm 2007 sẽ là năm nóng nhất trong lịch sử với: khô hạn nặng ở Úc, bão lớn ở châu Á, lũ lụt ở châu Mỹ La tinh. Hiện tượng El Nino đang suy yếu, có khả năng đến giữa năm, sau đó sẽ có cơ hội cho hiện tượng La- Nina bắt đầu nhưng với cường độ không mạnh, do vậy diễn biến thời tiết năm 2007 đang là mối quan tâm của các nhà dự báo khí hậu, với những biến đổi bất thường mang tính chất bất lợi cho con người trên mọi châu lục. Theo: ThS. LÊ THỊ XUÂN LAN