IEI ra đời từ bài diễn văn của Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đọc tại Trường Đại học Sorbonne ở Paris ngày 26-9-2017. IEI nhằm quy tụ nhiều nước châu Âu thành một nhóm, tạo ra văn hóa chiến lược châu Âu vốn đang bị thiếu hụt nghiêm trọng. Văn hóa chiến lược này phản ánh khả năng của quân đội các nước tham gia IEI tiến hành các chiến dịch quân sự chung khi cần thiết, từ đó tạo ra sự gắn kết chặt chẽ giữa các quốc gia.
Lợi thế của IEI là cho phép một nước không phải là thành viên Liên minh châu Âu (EU) tham gia. Đó sẽ là trường hợp của Vương quốc Anh khi London rời khỏi EU, hay Đan Mạch-quốc gia thành viên EU-tuy không tham gia chính sách an ninh và phòng thủ chung châu Âu, nhưng vẫn có thể tham gia IEI. Một lý do khác thúc đẩy IEI ra đời vì châu Âu muốn giảm bớt sự phụ thuộc vào Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), nơi mà người Mỹ đang thống trị nhưng ngày càng ít hỗ trợ các đối tác châu Âu trong trường hợp “lục địa già” rơi vào khủng hoảng.
Hiện IEI có 10 thành viên, gồm: Pháp, Đức, Anh, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Hà Lan, Bỉ, Đan Mạch, Phần Lan và Estonia. Trong cuộc họp đầu tiên với các nước tham gia IEI, Tổng thống Emmanuel Macron nhấn mạnh, EU đã trải qua 70 năm hòa bình và thịnh vượng nhưng “thời kỳ vàng” này có thể sẽ không kéo dài. Theo ông Emmanuel Macron, hòa bình tại EU đang bấp bênh khi khối này nhiều lần đối mặt với các cuộc tấn công khủng bố và can thiệp quân sự, đặc biệt là các vụ tấn công mạng thời gian gần đây. Do vậy, các thành viên IEI sẽ hợp tác với nhau trong một loạt lĩnh vực, như: Thiết lập kế hoạch, phân tích và chuẩn bị các khả năng phản ứng về mặt quân sự trước các cuộc khủng hoảng mới về quân sự và nhân đạo.
Với khẩu hiệu “cùng bảo vệ cho nhau”, cuộc diễu binh thường niên trong Lễ Quốc khánh Pháp năm nay sẽ vinh danh hợp tác quân sự châu Âu. Tướng Bruno Le Ray, Tư lệnh vùng Paris cho biết, ngoài Pháp, 9 nước còn lại của IEI sẽ gửi binh lính và máy bay đến Paris để tham gia diễu binh. Nội dung của diễu binh năm nay cũng đổi mới so với các năm trước và sẽ xoay quanh chủ đề hợp tác quân sự châu Âu, gồm: IEI, hợp tác giữa các nước châu Âu, nhiệm vụ của EU và các nhiệm vụ trong NATO.
Cũng theo Tướng Bruno Le Ray, năm nay cũng là dịp kỷ niệm năm chẵn của nhiều đơn vị quân đội Pháp, như: Kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Tiểu đoàn lính cứu hỏa Marseille; 70 năm Ngày thành lập Trường Đào tạo Kỹ thuật Không quân (EETAA); 55 năm Ngày thành lập Lực lượng Không quân Chiến lược (SAF); 30 năm Ngày thành lập Lữ đoàn Pháp-Đức (BFA)… Do vậy, cuộc diễu binh vào Ngày Quốc khánh Pháp năm nay sẽ huy động số lượng lớn binh lính và phương tiện chiến đấu. Cụ thể, sẽ có hơn 4.200 lính bộ binh, 196 phương tiện chiến đấu, 200 kỵ sĩ thuộc Lực lượng Vệ binh Cộng hòa, 66 máy bay, 36 máy bay chiến đấu (F-18, Typhoon, F-16, Tornado, NH90, Tigre, CH47)... sẽ tham gia vào cuộc diễu binh ngày 14-7 tới.
Đặc biệt, lần đầu tiên máy bay vận tải chở dầu đa năng Airbus A330 (MRTT) sẽ tham gia trong phi đội của không quân Pháp. Được nâng cấp từ dòng máy bay thương mại A330, A330 MRTT và cải tiến khá nhiều nhằm tối ưu hóa cấu trúc, thiết kế khí động học (tăng hiệu suất sử dụng nhiên liệu thêm ít nhất 1%), được lắp đặt máy tính chuyên dụng với hệ thống Power-8, bao gồm các màn hình hiển thị đa năng, cập nhật phần mềm điện tử hàng không mới. Cho đến nay, tổng cộng có 12 quốc gia đã đặt hàng mua khoảng 60 chiếc, trong đó 33 chiếc đã được giao cuối năm 2018.
Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng, nước Pháp hy vọng sẽ mang tới màn trình diễn đầy ấn tượng về sự hợp tác quân sự châu Âu cho người dân đất nước hình lục lăng nói riêng, người dân châu Âu nói chung.
BÌNH NGUYÊN