QĐND - Chính phủ Ô-xtrây-li-a ngày 2-8 đã bác bỏ đề xuất cho phép Mỹ lập căn cứ tàu chiến tại bang Tây Ô-xtrây-li-a Bộ trưởng Quốc phòng Ô-xtrây-li-a Xti-phen Xmít (Stephen Smith) khẳng định, Mỹ sẽ không có căn cứ quân sự như vậy tại Ô-xtrây-li-a, các tàu sân bay của Mỹ sẽ không đóng tại Ô-xtrây-li-a. Tuy nhiên, Mỹ được phép tiếp cận và sử dụng các cơ sở hạ tầng của Ô-xtrây-li-a. Tàu chiến và máy bay chiến đấu của Mỹ cũng có thể lưu trú tại căn cứ HMAS Stirling, căn cứ hải quân chính của Ô-xtrây-li-a tại ấn Độ Dương, trong thời gian dài.

Trước đó, đề xuất sử dụng căn cứ hải quân HMAS Stirling làm nơi đồn trú cho một đội tàu chiến và máy bay chiến đấu của Mỹ được đề cập trong một báo cáo triển khai lực lượng Mỹ tại khu vực châu Á -Thái Bình Dương, gửi tới Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lê -ôn Pa -nét-ta (Leon Panetta) hồi cuối tháng 6 vừa qua. Theo đề xuất này, căn cứ tàu chiến có thể bao gồm 1 tàu sân bay chạy bằng năng lượng hạt nhân có khả năng chở 9 máy bay chiến đấu, 2 tàu tuần tiễu, 2 đến 3 tàu khu trục mang tên lửa dẫn đường, 1 hoặc 2 tàu ngầm tấn công chạy bằng năng lượng hạt nhân và một số tàu hậu cần. Ngân sách đảm bảo cho hạm đội này có thể lên tới 6 tỷ USD. Tuy nhiên, Bộ trưởng Quốc phòng ô -xtrây-li-a khẳng định, báo cáo trên không phải là một văn bản của Chính phủ Mỹ, chỉ là một báo cáo độc lập của Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế (trụ sở tại Oa -sinh-tơn) trình chính phủ.

Căn cứ Hải quân HMAS Stirling của Ô-xtrây-li-a. Nguồn: navy.gov.au

Mặc dù "một căn cứ Mỹ đảm bảo cho cả một hạm đội tác chiến tàu sân bay hoặc một cảng lưu trú thường xuyên tại Ô-xtrây-li-a là không phù hợp”, nhưng vị Bộ trưởng Ô-xtrây-li-a vẫn đánh giá cao việc Mỹ chuyển hướng trọng tâm quân sự sang châu á -Thái Bình Dương. ông nói rằng, đây là "động thái cần thiết góp phần đảm bảo hòa bình và ổn định khu vực".

Vào tháng 6 vừa qua, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lê-ôn Pa-nét-ta đã tuyên bố sẽ tăng cường dịch chuyển phần lớn tàu chiến của Mỹ đến khu vực châu Á - Thái Bình Dương trong những năm tới. Trong chiến lược mới của Mỹ, Oa-sinh-tơn khẳng định sẽ dần dần dịch chuyển đội tàu hải quân để tới năm 2020 có 60% tàu ở Thái Bình Dương (hiện tại là 50%). Quyết định triển khai thêm các tàu tới Thái Bình Dương cùng với việc mở rộng các đối tác quân sự trong khu vực là một phần nỗ lực "được cân nhắc kỹ càng và kiên quyết" nhằm tăng cường vai trò của Mỹ tại một khu vực được coi là tối quan trọng với tương lai Mỹ, ông Pa-nét-ta cho biết.

Theo thỏa thuận hiện nay giữa Can-bơ-rơ với Oa-sinh-tơn, tăng cường hợp tác quốc phòng được triển khai theo ba giai đoạn, trước hết là từng bước đẩy mạnh hoạt động của lực lượng Thủy quân lục chiến Mỹ tại Lãnh thổ phía Bắc. Đến nay đã có 250 Thủy quân lục chiến Mỹ được đưa tới Ô-xtrây-li-a. Giai đoạn hai là tăng khả năng tiếp cận cho máy bay Mỹ tới RAAF Darwin và RAAF Tinda ở phía Bắc Ô-xtrây-li-a. Giai đoạn cuối cùng là tăng cường các chuyến viếng thăm của tàu Mỹ tới căn cứ HMAS Stirling.

Tuy nhiên, động thái tăng cường sự hiện diện của Mỹ tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương đã vấp phải phản ứng của Trung Quốc. Bắc Kinh cho rằng, việc Mỹ triển khai các lính thủy đánh bộ tới Ô-xtrây-li-a là một bằng chứng của "tâm lý Chiến tranh Lạnh" và khuyến cáo Ô-xtrây-li-a nên xem xét lại việc cho phép quân Mỹ hiện diện tại quốc gia này.

Ngọc Thư