QĐND - Trong chuyến thăm bang I-li-noi cuối tuần qua, Tổng thống Mỹ Ba-rắc Ô-ba-ma (Barack Obama) tuyên bố sẽ đưa ra kế hoạch cắt giảm ngân sách khoảng 1.500 tỷ USD vào đầu tháng 9 tới. Mỹ sẽ thành lập một ủy ban lưỡng đảng để thực hiện nhiệm vụ này. Ủy ban gồm 6 thành viên của Đảng Dân chủ và 6 thành viên của Đảng Cộng hòa, có nhiệm vụ đề xuất các biện pháp cắt giảm thâm hụt trước tháng 12-2011.

Binh lính Mỹ tham gia huấn luyện tại I-rắc. Ảnh: centcom.dodlive.mil

 

Hiện nay, chi phí quân sự hằng năm của Mỹ lên đến 700 tỷ USD, nhiều hơn bất kỳ quốc gia nào trên thế giới. Ngân sách quốc phòng của Mỹ tương đương với hơn 40% chi phí quân sự của toàn thế giới. Trong khi đó, Trung Quốc, nước đứng thứ hai thế giới về chi phí quốc phòng, dành 80 tỷ USD cho lĩnh vực này, trong khi Anh và Pháp chỉ chi 65 tỷ USD.

Ngân sách của Bộ Quốc phòng Mỹ đã bắt đầu gia tăng từ năm 1998, và đã tăng liên tục trong vòng 13 năm cho đến nay. Tỷ lệ tăng trong giai đoạn này ước tính 70%. Quyết định của Thượng viện và Hạ viện Mỹ về việc cắt giảm ngân sách quân sự vào đầu tháng 8-2011 là một sự kiện hiếm thấy, phản ánh sự bức bách của tình thế.

Tuy nhiên, đây không phải là lần đầu tiên Mỹ cắt giảm ngân sách quốc phòng. Sau cuộc Chiến tranh Triều Tiên (1950-1953), Tổng thống Ai-xen-hao (Eisenhower) đã cắt giảm 27% chi tiêu quốc phòng. Sau chiến tranh Việt Nam, kết thúc năm 1975, đến lượt Tổng thống Ni-xơn (Nixon) cắt giảm 29% chi phí quân sự. Ngay cả Tổng thống Rô-nan Ri-gân (Ronald Reagan) cũng hạn chế quy mô chi tiêu quốc phòng trong thập niên 80 khi thấy Chiến tranh lạnh đã bớt căng thẳng, một xu thế được hai người kế nhiệm là Gioóc-giơ Bu-sơ (George Bush) và Bin Clin-tơn (Bill Clinton) đẩy mạnh, giảm đến 35% ngân sách quốc phòng vào những năm 90 của thế kỷ trước.

Dẫu sao thì quy mô cắt giảm ngân sách quốc phòng của Mỹ lần này rất đáng kể, lên đến 1.500 tỷ USD và trải dài trong vòng 10 năm, khiến giới chức quân sự và quốc phòng Mỹ lo ngại về nguy cơ sức mạnh quân sự của Mỹ trên trường quốc tế sẽ bị suy giảm. Ngoại trưởng Mỹ Hi-la-ri Clin-tơn cảnh báo, cắt giảm ngân sách quốc phòng có thể buộc Mỹ phải đột ngột giảm bớt sự hiện diện an ninh tại Thái Bình Dương. Ngoại trưởng Hi-la-ri cho rằng, tranh luận về cắt giảm nợ công của Mỹ thực sự “phủ bóng đen” lên khả năng triển khai các lợi ích an ninh của Mỹ. Do ngân sách eo hẹp, Mỹ có thể bị đẩy vào tình thế phải giảm sự hiện diện quân sự tại Thái Bình Dương. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lê-ôn Pa-nét-ta tuyên bố, cắt giảm mạnh chỉ tiêu quốc phòng sẽ “làm suy yếu nghiêm trọng” an ninh quốc gia Mỹ, ảnh hưởng đến hoạt động của quân đội cũng như giới hạn khả năng thực thi chính sách đối ngoại của nước này. Theo ông Pa-nét-ta, cắt giảm ngân sách quốc phòng cũng sẽ làm “suy yếu nghiêm trọng” khả năng ứng phó của Mỹ trước những mối đe dọa trên thế giới. Cùng quan điểm với Bộ trưởng Quốc phòng, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân Mỹ, Đô đốc M. Mu-len (Mike Mullen) cũng xác định là việc cắt giảm chi tiêu trong tương lai sẽ làm giảm sút năng lực của quân đội Mỹ trong các nhiệm vụ quốc tế. Tuy nhiên, các nhà phân tích lại có cái nhìn lạc quan hơn khi cho rằng, với tính vượt trội của quân đội Mỹ, việc giảm ngân sách quốc phòng sẽ không gây ra nhiều ảnh hưởng tới uy lực của quân đội nước này.

Linh Oanh