“Khởi đầu của MBT hiện đại Nga” đã hoàn thành nhiệm vụ

QĐND Online - Bắt đầu từ năm 2013, quân đội Nga sẽ loại bỏ hoàn toàn các đơn vị xe tăng chiến đấu chủ lực (MBT) T-62 có trong trang bị. Đây là bước đi kế tiếp trong chiến lược cải tổ quân đội Nga theo hướng nhỏ gọn, cơ động và hiện đại.

Tuy ra đời đã lâu, nhưng T-62 thực sự là bước chuyển trong chiến lược chế tạo và sử dụng xe tăng Nga từ việc phân biệt rõ ràng 2 dòng xe tăng hạng nặng và hạng trung chuyên biệt thành cơ cấu lõi là MBT (vẫn giữ 2 dòng cho mục đích phổ dụng và chuyên đấu tăng là T-62 và T-64).

MBT T-62 trong một cuộc diễn tập của quân đội Nga.

Đặc biệt, T-62 là thế hệ MBT đầu tiên của Nga được lắp đặt hệ thống nạp đạn tự động cho phép tăng tốc độ bắn và giảm số thành viên kíp lái (4 thành viên).

Nhân sự kiện T-62 chính thức “hoàn thành nhiệm vụ”, QĐND Online xin giới thiệu vài nét về dòng tăng này của Nga:

Quá trình phát triển MBT T-62 được thực hiện từ cuối những năm 1950 dựa trên cơ sở xe tăng T-54. T-62 vẫn sử dụng thiết kế truyền thống với việc đặt động cơ ở phía sau, vị trí các thành viên kíp lái vẫn giữ nguyên như xe tăng T-54. Điểm nhấn của T-62 là việc giảm số thành viên kíp lái còn 4 người, gồm: Trưởng xe, lái xe, xạ thủ và điện đài viên.

T-62 vẫn sử dụng giáp chính bằng thép cán đồng nhất áp dụng các góc nghiêng để nâng cao khả năng sống sót trên chiến trường. Dòng MBT này được trang bị pháo chính nòng trơn 115mm và súng máy phòng không 12,7mm; súng máy đồng trục 7,62mm. Trong tác chiến, T-62 có thể đạt tốc độ cơ động tối đa tới 50km/giờ và dự trữ hành trình đạt 500km trên đường hoặc 400km trong điều kiện dã chiến. Tương tự như T-54, T-62 có thể vượt qua tường cao 0,8m; hố rộng 2,85m và vượt sông sâu 1,4m (không cần chuẩn bị), nếu dùng ống thông hơi có thể vượt sông sâu 5m.

Hình ảnh của T-62 trong cuộc xung đột tại Nam Ossetia gần đây.

Sau khi hoàn thành giai đoạn thử nghiệm, T-62 chính thức được sản xuất hàng loạt từ năm 1961 tới giữa những năm 1970 với khoảng 20.000 xe được chế tạo. T-62 nằm trong biên chế quân đội Liên-xô và 27 quốc gia khác trên thế giới.

Tới năm 1985, T-62 được nâng cấp sâu thêm khả năng bảo vệ kíp lái khỏi các yếu tố sinh-hóa-hạt nhân. Ngoài ra, MBT loại này cũng được gia cố thêm giáp và khả năng tự động đóng cửa hút khí và thoát vỏ đạn trên xe.

Quân đội Liên-xô sử dụng T-62 như dòng MBT đa dụng, cơ động, hỏa lực mạnh và dễ chế tạo tương tự như T-54. Trong khi đó, dòng MBT phục vụ đấu tăng chủ lực là T-64 được dùng làm nắm đấm thép cho các mũi tấn công cơ động. Đây chính là học thuyết luôn luôn duy trì 2 dòng MBT áp dụng cho tới khi Liên-xô sụp đổ.

Quân đội Nga hiện có khoảng 900 MBT T-62, trong đó có 150 xe đang còn trong trang bị. Toàn bộ chúng sẽ được tháo rời thành dạng phụ tùng và xuất khẩu ra nước ngoài. Trên thế giới vẫn còn quân đội 17 quốc gia sở hữu MBT T-62.

Chỉ tính riêng trong biên chế quân đội Liên-xô và Nga, T-62 đã 7 lần được “thử lửa”. Đầu tiên là năm 1968, T-62 đã tham gia chiến dịch Danube ở Tiệp-Khắc với quân đội khối Warsaw; năm 1969, dòng MBT này có mặt tại điểm lửa xung đột Liên-xô – Trung Quốc và giai đoạn 1979-1989 tại chiến trường Afghanistan.

Một phiên bản nâng cấp T-62 được giới thiệu mới đây.

Tới thời gian gần đây, T-62 cũng có mặt trong cuộc xung đột ở Chechen 1994-2000, Dagestan năm 1999 và xung đột Nam Ossetia năm 2008. Trong biên chế quân đội nước ngoài, T-62 được “cọ sát” tại cuộc chiến Yom Kippur (Ai Cập – Israel) năm 1973, cuộc chiến Lebanon năm 1982, chiến tranh Vùng Vịnh năm 1991 và gần đây nhất là xung đột tại Syria (từ tháng 3-2011).

Tuy ra đời đã lâu, nhưng do sử dụng khung gầm gần tương đương MBT hiện đại, T-62 vẫn còn tiềm năng nâng cấp thông qua việc nâng cấp giáp, pháo chính và khí tài điện tử trên xe.

TUẤN SƠN (theo Lenta)