Tàu ngầm hạt nhân lớp Los Angeles mang tên USS Hartford của Hải quân Mỹ. Ảnh: US Navy
Tháng 12 vừa qua, Hải quân Mỹ công bố báo cáo mang tên “Đánh giá cấu trúc lực lượng năm 2016” nhằm đánh giá các yêu cầu dài hạn về an ninh quốc phòng của lực lượng này. Theo The National Interest, báo cáo mới của hải quân được soạn thảo để đón đầu chính quyền của Tổng thống đắc cử Đô-nan Trăm, vốn đã cam kết sẽ tăng mạnh chi tiêu quốc phòng. Trong báo cáo, hải quân nhấn mạnh nhu cầu tăng cường lực lượng để tiếp tục duy trì ưu thế trên các vùng biển. Và theo báo cáo mới này, lực lượng cần có của hải quân Mỹ không dừng lại ở mục tiêu cũ là 308 tàu mà đã tăng lên 355 tàu, trong đó có 12 tàu sân bay, 104 tàu chiến lớn, 52 tàu chiến nhỏ, 38 tàu đổ bộ và 66 tàu ngầm, theo IHS Jane’s.
Hiện Hải quân Mỹ đang sở hữu tổng cộng 274 tàu chiến, tức là phải bổ sung 81 tàu nữa. Trang Defense Aaerospace dẫn báo cáo của Văn phòng Ngân sách Quốc hội (CBO) ước tính chi phí cho đội tàu mới trong kế hoạch của hải quân có thể lên tới 566 tỷ USD trong vòng 30 năm, nghĩa là trung bình 18,9 tỷ USD/năm. CBO cũng ước tính cũng cần khoảng 1,8 tỷ USD chi phí bổ sung, trong tổng số 20,7 tỷ USD ngân quỹ cần thiết mỗi năm.
Theo Cố vấn quân sự cấp cao A-lếc-xan-đơ Grây (Alexander Gray) của Tổng thống đắc cử Trăm, ông chủ Nhà Trắng tương lai muốn rót tiền cho việc hiện đại hóa “một số lượng lớn tàu chiến lớp Ticonderoga của hải quân. Kế hoạch mà ông Trăm muốn thực thi cũng bao gồm cả việc đầu tư mạnh tay vào tàu ngầm và tàu khu trục lớp Arleigh Burke. "Kế hoạch của ông Trăm đòi hỏi sự tăng cường hợp tác giữa quân đội và các tập đoàn công nghiệp quốc phòng, trong đó có lĩnh vực đóng mới và sửa chữa tàu thủy, vốn đang lâm vào hoàn cảnh khó khăn sau nhiều năm Mỹ cắt giảm chi tiêu quân sự. Hiện tại, nhiều cơ sở hạ tầng dành cho Hải quân Mỹ đang xuống cấp trầm trọng hoặc đã bị đóng cửa”, ông Grây cho biết thêm.
Mội đội tàu thuộc biên chế Hải quân Mỹ.
Trong khi đó, đánh giá của Hải quân Mỹ cho thấy, các “đối thủ tiềm tàng” đang tiếp tục có những hành động khuếch trương sức mạnh trên các vùng biển. Ví như hồi giữa tháng 12 vừa qua, Trung Quốc triển khai hàng không mẫu hạm Liêu Ninh tham gia tập trận bắn đạn thật ở ngoài khơi biển Bột Hải gần Hàn Quốc. Hay hôm 25-12, đội tàu sân bay Trung Quốc tiếp tục tiến ra vùng biển Tây Thái Bình Dương để “diễn tập thường niên”, theo Tân Hoa xã, trước khi tiến xuống biển Đông để neo đậu tại căn cứ trên đảo Hải Nam. Gần đây nhất, Trung Quốc và Mỹ cũng bất ngờ xảy ra tranh cãi khi Bắc Kinh thu giữ thiết bị lặn không người lái của Hải quân Mỹ ở vùng biển quốc tế gần Phi-líp-pin trước khi trao trả lại. Trong khi đó, Nga cũng phô diễn sức mạnh hải quân đầy ấn tượng trong cuộc xung đột tại Xy-ri bằng cách điều đội tàu sân bay Đô đốc Kuznetsov đến Địa Trung Hải.
Không chỉ dừng lại ở phô diễn mà thực sự sức mạnh quân sự của Trung Quốc và Nga đã tăng đáng kể trong những năm gần đây. Trung Quốc đã vượt Hải quân Mỹ về số lượng tàu ngầm ở Thái Bình Dương và đã lên kế hoạch sở hữu 415 tàu chiến và gần 100 tàu ngầm vào năm 2030, trong khi những đội tàu ngầm hiện đại của Nga luôn khiến Mỹ phải e dè. Trước những thách thức này, sự khởi đầu chương trình hải quân của Tổng thống đắc cử Đô-nan Trăm không chỉ để Mỹ có thể tiếp tục duy trì sức mạnh quân sự truyền thống trên biển mà còn phần nào giúp trấn an các đồng minh của Oa-sinh-tơn tại khu vực châu Á-Thái Bình Dương.
Thượng nghị sĩ Giép Xét-sơn (Jeff Sessions)-người được ông Trăm chọn là Bộ trưởng Tư pháp tương lai, đã nhận định trong một cuộc trả lời phỏng vấn Defense News rằng: “Tôi nghĩ vào thời điểm hiện tại, khi niềm tin vào Tổng thống Mỹ ngày càng suy thoái, nhiều người hoài nghi Mỹ từ bỏ chi tiêu quân sự... Sẽ cần hành động nhiều hơn là lời nói để thuyết phục thế giới rằng, nước Mỹ vẫn còn rất mạnh và điều này sẽ giúp chúng ta duy trì hòa bình”. Câu nói của Thượng nghị sĩ Giép Xét-sơn phần nào phản ánh được đường lối lãnh đạo của ông Đô-nan Trăm, đó là kiên định theo đuổi chiến lược hòa bình thông qua sức mạnh, một định lý của Rô-nan Ri-gân (Ronald Reagan) đã bị bỏ quên dưới thời Tổng thống Ba-rắc Ô-ba-ma (Barack Obama).
Tuy nhiên, ông Trăm biết rằng, đó sẽ là một nhiệm vụ khó khăn. Như cựu Tư lệnh Không quân Mỹ, Mai Uyn-ni (Mike Wynne), cảnh báo: Dưới thời Ô-ba-ma, Hải quân Mỹ đã co lại đến quy mô nhỏ nhất từ sau Chiến tranh thế chiến thứ nhất. Quy mô Lục quân nhỏ nhất từ sau Chiến tranh thế chiến thứ hai. Không quân nhỏ nhất trong lịch sử của mình, và sở hữu các máy bay cũ nhất. Mức độ sẵn sàng chiến đấu của các lực lượng kém nhất trong một thế hệ, các phi công đối mặt với cắt giảm giờ bay và trì hoãn bảo dưỡng, các tàu và thủy thủ đoàn của hải quân phải hoạt động trong 10 tháng liên tục, các đơn vị lục quân bị trì hoãn huấn luyện tác chiến.
Nhằm tạo dựng lại sức mạnh của nước Mỹ, ông Trăm đã cam kết sẽ làm việc với Quốc hội nhằm hủy bỏ cắt giảm ngân sách quốc phòng. Trong chiến dịch tranh cử, ông Đ.Trăm cũng cam kết xây dựng lực lượng quân đội hùng mạnh, ngoài nâng số tàu chiến trong biên chế hải quân, ông cũng hứa hẹn sẽ tăng lực lượng binh sĩ sẵn sàng chiến đấu từ 480.000 lên 540.000, trang bị 1.200 máy bay chiến đấu so với con số 1.100 hiện nay cho lực lượng không quân. Tuy cam kết là vậy nhưng lộ trình để thực hiện không phải là điều dễ dàng trong nhiệm kỳ Tổng thống sắp tới của ông Trăm.
NGỌC THƯ