QĐND Online - Thủ tướng Canada Stephen Harper đang phải đối mặt với những bằng chứng cho thấy chiến lược xây dựng một lực lượng hải quân hùng hậu của nước này đang ở ngoài tầm kiểm soát. Được biết, đây là một phần nằm trong dự án đóng các tàu mới cho Hải quân Hoàng gia Canada, với mục đích chế tạo các tàu quân sự có khả năng phá băng và tác chiến ở vùng biển băng giá.

Ngành công nghiệp quốc phòng Canada đang khiến Chính phủ nước này cảm thấy bất an khi nguy cơ thất bại của chương trình đóng tàu quốc gia ngày càng hiện rõ. Chương trình trị giá nhiều tỷ USD này đang được ví như “một ly cocktail chết người” đối với Chính phủ, ám chỉ đến việc giải quyết vấn đề chi phí của chương trình.

Hãng tin The Globe and Mail, một cơ quan giám sát độc lập tại Canada, đã đặt ra câu hỏi rằng, liệu những hứa hẹn về chương trình đóng tàu cho “hạm đội” mới và cho Hải quân Hoàng gia Canada có được thực hiện?

Canada đang hướng tới xây dựng một hạm đội mạnh cho Hải quân. Trong ảnh là tàu khu trục HMCS Winnipeg thuộc Hải quân Hoàng Gia Canada. Nguồn: canada.com

Câu trả lời là “có”, nhưng nó đòi hỏi phải tiếp tục những nỗ lực chính trị trong việc duy trì lịch trình và ngân sách cũng như giữ vững quyết tâm khi phải đối mặt với những chỉ trích gay gắt từ nhiều phía. Bởi có vai trò quan trọng trong chiến lược phát triển tổng thể nền quốc phòng của quốc gia Bắc Mỹ này, nên chương trình trên không được phép đình trệ chỉ vì công tác quy hoạch kém.

Những chỉ trích đối với chương trình đóng tàu bắt đầu từ khi xuất hiện các báo cáo về tình trạng chậm tiến độ, vượt quá ngân sách của kế hoạch và hiện đang bị điều tra bằng phương thức kiểm toán tổng thể.

Hồi năm ngoái, The Globe and Mail đã chỉ trích Thủ tướng Harper do công tác xử lý của Chính phủ đối với việc Canada tham gia chương trình quốc tế về máy bay tiêm kích chung (JSF) F-35. Tranh cãi hiện vẫn chưa kết thúc và vai trò cuối cùng của Canada trong dự án quốc tế JSF vẫn chưa ngã ngũ.

“Chiến lược quốc gia về đóng tàu của Canada”, tên gọi khác của chương trình đóng tàu này, có trị giá ước tính lên đến 30 tỷ USD. Tuy nhiên, các nhà phân tích quốc phòng Canada đều nghi ngờ về khả năng đương đầu được với các thách thức và cạnh tranh quốc tế của ngành công nghiệp đóng tàu trong nước.

Tình trạng chậm tiến độ, vượt quá chi phí của dự án xây dựng “một hạm đội có tiềm lực” cho Hải quân Canada và những so sánh với các xưởng đóng tàu ở khu vực Bắc Âu đã khiến người dân Canada giận dữ vì cho rằng những chi phí cho quốc phòng mà họ phải nộp thuế mới có được đã “đổ xuống sông xuống biển”.

Hãng tin Defense News đã trích dẫn một báo cáo của Tập đoàn Phát thanh Truyền hình Canada, trong đó có câu hỏi: Tại sao chi phí đóng tàu tuần tra phá băng tại Canada lại cao gấp 5 lần so với ở Đan Mạch và Na Uy?

Chưa có câu trả lời cuối cùng, nhưng các nhà phân tích cho biết, những báo cáo kiểm toán, dự kiến công bố vào mùa thu năm nay, có thể sẽ khiến Chính phủ thêm điêu đứng. Dư luận cho rằng chiến lược đóng tàu này đang có nguy cơ “mắc cạn” và có thể gây ra những hậu quả lớn hơn nhiều so với những gì đã xảy ra với dự án JSF F-35 xét trên phương diện quân sự, kinh tế và chính trị.

Hiện nay, Hải quân Canada đang đề nghị sản xuất các tàu hỗ trợ chung trong khi lực lượng bảo vệ bờ biển đã lên kế hoạch sản xuất tàu phá băng lớp Polar. Điều đó đồng nghĩa với việc quá trình sản xuất một trong hai loại tàu trên sẽ bị trì hoãn bởi các xưởng đóng tàu được lựa chọn không thể sản xuất cả hai loại tàu cùng một lúc. Chính phủ Canada cho biết, họ đang tìm kiếm một giải pháp cho vấn đề trên và sẽ phải thay đổi tiến độ bàn giao của một trong hai loại tàu này.

HỮU ĐÔ (theo Space Daily)