QĐND Online - Quá trình đàm phán mua chiến đấu cơ mới giữa Brazil với Mỹ đã bị đình chỉ sau bê bối “nghe lén” Cục An ninh quốc gia Mỹ (NSA) đối với Tổng thống nước này Dilma Rousseff.

Theo kế hoạch, hợp đồng mua chiến đấu cơ mới sẽ được hoàn tất trong chuyến thăm Mỹ của bà D. Rousseff vào tháng 10 tới, nhưng dự kiến này đã đổ bể sau những thông tin nghe lén được công khai hôm 5-9.

Chiến đấu cơ F/A-18E/F Super Hornet. Ảnh minh họa.

Sau đó, bà D. Rousseff tuyên bố quyết định cuối cùng về vấn đề này sẽ phụ thuộc vào giải trình của phía Mỹ và Bộ Ngoại giao Brazil đã gửi công hàm yêu cầu làm sáng tỏ vấn đề trên tới Bộ Ngoại giao Mỹ.

Ngày 2-9, giới truyền thồng Brazil đã loan báo thông tin lấy từ báo cáo của “kẻ lộ tin mật” Edward Snowden cho biết, tình báo Mỹ đã xem trộm thông tin trong email của bà D. Rousseff gửi cho người đồng cấp Mexico, ông Enrique Pena Nieto.

Tiếp đó, ngày 8-9, kênh truyền hình Brazil Globo công khai các tài liệu tình báo Mỹ bí mật giám sát các công ty Brazil, trong đó có công ty dầu Petrobras. Tới ngày 10-9, bà D. Rousseff tuyên bố các hành động trên có thể là của gián điệp công nghiệp Mỹ.

Gói thầu tìm mua chiến đấu cơ mới F-X2 của không quân Brazil đã kéo dài vài năm qua sau nhiều lần tạm hoãn. Gói thầu này được khởi động lại vào tháng 5-2013, sau chuyến thăm Brazil của Phó tổng thống Mỹ,  Joe Biden. Theo F-X2, không quân Brazil dự tính sẽ mua 36 chiến đấu cơ mới (nếu tính số máy bay sản xuất theo giấy phép tại Brazil, con số này sẽ lên tới 84 đơn vị). Tham gia vào gói thầu F-X2 là hãng Boeing với sản phẩm F/A-18E/F Super Hornet, Saab – JAS-39 Gripen và Dassault Aviación với chiến đấu cơ Rafale.

Ngoài chiến đấu cơ mới, nhà thầu thắng cuộc cũng có trách nhiệm cung cấp phụ tùng, ra-đa mảng pha quét điện tử chủ động hàng không (AESA), các dòng tên lửa không đối không tầm ngắn và tầm trung (với khả năng tự dẫn chủ động), bom hàng không có điều khiển và dịch vụ bảo trì-bảo dưỡng kéo dài trong 10 năm. Trong biên chế không quân Brazil, máy bay trúng thầu sẽ thay thế cho các phi đội chiến đấu cơ AMX International AMX, Northrop Grumman F-5E Tiger II và Dassault Mirage 2000 cũ.

Tổng giá trị của gói thầu này ước tính vào khoảng từ 6-12 tỉ USD.

TUẤN SƠN (theo Lenta)