Đó là sự vận dụng sáng tạo quan điểm Chủ nghĩa Mác-Lênin về mối quan hệ giữa chính trị và quân sự, con người và vũ khí, trang bị vào điều kiện cụ thể của Việt Nam, tiếp thu di sản tư tưởng quân sự của dân tộc và tinh hoa quân sự thế giới của Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh để xác định đúng đắn quan điểm, đường lối, chủ trương xây dựng quân đội vững mạnh về chính trị làm cơ sở xây dựng quân đội vững mạnh toàn diện, từng bước tiến lên hiện đại.

Theo quan điểm của Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, thì sức mạnh chiến đấu của quân đội là sức mạnh tổng hợp của nhiều yếu tố, trong đó chính trị-tinh thần là yếu tố có vai trò quyết định. V.I.Lênin đã khẳng định: “Trong mọi cuộc chiến tranh, rốt cuộc thắng lợi đều tùy thuộc vào tinh thần của các quần chúng đang đổ máu trên chiến trường”(1). Chủ tịch Hồ Chí Minh cho rằng, vấn đề hàng đầu đối với lực lượng vũ trang cách mạng là phải có “con đường chính trị đúng”. Người đã chỉ rõ: “Quân sự mà không có chính trị như cây không có gốc, vô dụng lại có hại”(2) và “phải tăng cường công tác chính trị, luôn luôn nâng cao trình độ chính trị và giác ngộ giai cấp của bộ đội ta”(3); đồng thời: “Trong việc chỉnh huấn bộ đội, phải lấy chính trị làm gốc”(4), như vậy mới bảo đảm cho Quân đội ta thực sự là quân đội cách mạng, từng bước vững chắc tiến lên chính quy, hiện đại, một quân đội bách chiến bách  thắng. Thực tiễn quá trình xây dựng, trưởng thành, chiến đấu và chiến thắng của QĐND Việt Nam trong gần 80 năm qua đã khẳng định tính đúng đắn của việc xây dựng quân đội vững mạnh về chính trị.

leftcenterrightdel
Giáo dục lịch sử, truyền thống ở Sư đoàn 308, Quân đoàn 1. Ảnh: THẾ DUY. 

Hiện nay và trong những năm tới, tình hình thế giới và khu vực tiếp tục diễn biến hết sức nhanh chóng, phức tạp, khó lường. Ở trong nước, sau 35 năm đổi mới, thế và lực, sức mạnh tổng hợp quốc gia, uy tín quốc tế của Việt Nam ngày càng được nâng cao, tạo ra những tiền đề quan trọng để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Tuy nhiên, Việt Nam đang đứng trước nhiều khó khăn, thách thức mới, đòi hỏi chúng ta phải nắm vững xu thế khách quan, phải có sự đổi mới và phát triển về nội dung, phương thức xây dựng quân đội phù hợp trên nền tảng của tư duy mới về quân sự, quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa (XHCN) trong điều kiện mới; phù hợp với khả năng thực tế, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ cả trước mắt và lâu dài. Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng nêu rõ: “Xây dựng QĐND, Công an nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, một số lực lượng tiến thẳng lên hiện đại, tạo tiền đề vững chắc phấn đấu năm 2030 xây dựng QĐND, Công an nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại”.

Tiến lên hiện đại là đòi hỏi tất yếu, góp phần nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu của QĐND Việt Nam đáp ứng yêu cầu bảo vệ vững chắc Tổ quốc trong mọi tình huống, bảo vệ Tổ quốc “từ sớm, từ xa”, không bị động, bất ngờ. Tuy nhiên, Quân đội ta tiến lên hiện đại phải được bắt đầu từ xây dựng vững mạnh về chính trị, quân đội phải thực sự tinh nhuệ về chính trị, bảo đảm chắc chắn trong bất cứ hoàn cảnh nào, QĐND Việt Nam cũng tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Đảng, Nhà nước và nhân dân; kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội (CNXH); nắm vững và chấp hành nghiêm chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước; biết phát huy sức mạnh của vũ khí, trang bị hiện đại để thực hiện thắng lợi mọi nhiệm vụ được giao.

Xây dựng QĐND Việt Nam vững mạnh về chính trị làm tiền đề để quân đội tiến lên hiện đại hiện nay, cần tập trung vào những vấn đề cơ bản sau:

Một là, giữ vững và không ngừng tăng cường sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng Cộng sản Việt Nam đối với QĐND Việt Nam

Đây vừa là nguyên tắc, vừa là nội dung cơ bản trong xây dựng quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại và hiện đại, là nhân tố quyết định bảo đảm cho Quân đội ta luôn vững mạnh về chính trị. Để giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với quân đội trong tình hình mới, chúng ta phải thường xuyên chăm lo xây dựng Đảng bộ Quân đội vững mạnh về chính trị, tư tưởng, đạo đức và tổ chức, cán bộ; thật sự tiêu biểu về trí tuệ, có năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu cao, lãnh đạo cơ quan, đơn vị hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ trong điều kiện mới. Tiếp tục quán triệt và đẩy mạnh thực hiện các nghị quyết, chỉ thị, quy định của Đảng, nhất là Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI, XII) về công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng; quán triệt và chấp hành nghiêm, đi đôi với nghiên cứu, bổ sung hoàn thiện cơ chế lãnh đạo theo Nghị quyết số 51-NQ/TW của Bộ Chính trị (khóa IX) về “Tiếp tục hoàn thiện cơ chế lãnh đạo của Đảng, thực hiện chế độ một người chỉ huy gắn với thực hiện chế độ chính ủy, chính trị viên trong QĐND Việt Nam”.

Hai là, tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo đổi mới, nâng cao chất lượng công tác giáo dục chính trị tư tưởng

Cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị trong toàn quân cần tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo công tác giáo dục chính trị tư tưởng vì đây là nhiệm vụ có tính chất quyết định để xây dựng bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, lối sống cho cán bộ, chiến sĩ. Tập trung đổi mới nội dung, phương pháp, nâng cao chất lượng giáo dục chính trị, trang bị cho cán bộ, chiến sĩ những vấn đề cơ bản về Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối đổi mới của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nhiệm vụ của cách mạng, nhiệm vụ của quân đội và đơn vị. Nâng cao trình độ giác ngộ cách mạng, bản lĩnh chính trị, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và CNXH; tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc và nhân dân. Bồi dưỡng, rèn luyện phẩm chất đạo đức cách mạng, giữ vững và phát huy bản chất, truyền thống tốt đẹp Bộ đội Cụ Hồ. Tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong xây dựng chính quy và ý thức chấp hành kỷ luật quân đội, pháp luật Nhà nước của cán bộ, chiến sĩ. Nâng cao cảnh giác cách mạng, chủ động, nhạy bén, kiên quyết đấu tranh trên mặt trận tư tưởng-văn hóa, góp phần làm thất bại âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình”, “phi chính trị hóa” quân đội của các thế lực thù địch; phòng, chống suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, tạo sự thống nhất cao về chính trị, tư tưởng của cán bộ, chiến sĩ toàn quân trong quá trình tiến lên hiện đại của Quân đội ta.

Ba là, tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ quân đội có phẩm chất chính trị, đạo đức, trình độ trí tuệ và năng lực tổ chức thực tiễn

Đội ngũ cán bộ có vai trò đặc biệt quan trọng, là nhân tố quyết định thực hiện thắng lợi nhiệm vụ được giao. Theo đó, cần nâng cao chất lượng nguồn đăng ký tuyển sinh vào các học viện, trường sĩ quan quân đội. Tạo nguồn bồi dưỡng đội ngũ cán bộ chỉ huy tham mưu, chính trị, hậu cần, chuyên môn kỹ thuật các cấp trong quân đội. Có chính sách thu hút tài năng bổ sung vào đội ngũ cán bộ quân đội; đánh giá đúng phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống, ý thức tổ chức kỷ luật và kiến thức, năng lực, phương pháp, tác phong công tác làm cơ sở quy hoạch và phân hướng sử dụng cán bộ. Chú trọng quy hoạch đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, nhất là đội ngũ cán bộ cấp chiến lược bảo đảm sự kế thừa vững chắc giữa các thế hệ cán bộ. Chấp hành nghiêm nguyên tắc tập trung dân chủ trong công tác cán bộ, bảo đảm đúng nguyên tắc, theo phân công, phân cấp quản lý của cấp ủy các cấp, thực hiện đúng quy trình công tác cán bộ, kiên quyết đấu tranh với các biểu hiện tiêu cực trong công tác cán bộ.

Bốn là, giải quyết tốt các mối quan hệ, phát huy dân chủ, tăng cường kỷ luật, củng cố sự đoàn kết thống nhất nội bộ 

Xây dựng quân đội vững mạnh về chính trị là tiền đề để tiến lên hiện đại đòi hỏi phải giải quyết đúng đắn các mối quan hệ nội bộ, nhất là các mối quan hệ chính trị, tạo sự thống nhất trong toàn quân và các lực lượng có liên quan. Đó là mối quan hệ giữa cấp trên và cấp dưới, quan hệ đồng chí đồng đội, quan hệ cá nhân với tổ chức, quan hệ lãnh đạo, chỉ huy với phục tùng..., được thực hiện trên cơ sở giác ngộ sâu sắc về mục tiêu, lý tưởng, nhiệm vụ, thống nhất lợi ích. Vì vậy, các mối quan hệ đó phải được thực hiện trên cơ sở tuân thủ nghiêm ngặt những quy định của điều lệnh, điều lệ, kỷ luật quân đội. Các mối quan hệ đó phải được xây dựng và phát triển từ yêu cầu của hoạt động quân sự, hoạt động chiến đấu, được giải quyết trên nền tảng của tình đồng chí, đồng đội. Ngăn chặn và khắc phục những tác động tiêu cực của xã hội, làm biến dạng những mối quan hệ truyền thống tốt đẹp của quân đội. Gắn bó mật thiết với nhân dân là nguồn gốc tạo nên sức mạnh chính trị, tinh thần của quân đội, bảo đảm để quân đội ta tiến lên chính quy, hiện đại.

Năm là, tích cực, chủ động đấu tranh làm thất bại chiến lược “diễn biến hòa bình” và âm mưu, thủ đoạn “phi chính trị hóa” quân đội của các thế lực thù địch

Hiện nay, các thế lực thù địch đang ráo riết đẩy mạnh thực hiện chiến lược “diễn biến hòa bình”, tập trung chống phá quyết liệt trên lĩnh vực chính trị, tư tưởng. Chúng ra sức xuyên tạc, phủ nhận Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và quan điểm, chủ trương, phương hướng xây dựng quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, nhằm làm thay đổi nhận thức tư tưởng, lòng tin của cán bộ, chiến sĩ; gây tâm lý hoài nghi, dao động, phai nhạt mục tiêu, lý tưởng chiến đấu vì độc lập dân tộc và CNXH, tiến tới làm mất niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng, vào chế độ XHCN, làm suy thoái bản chất giai cấp công nhân, tính nhân dân, tính dân tộc của quân đội trong quá trình tiến lên hiện đại. 

Theo đó, cấp ủy, cán bộ chủ trì, cơ quan chính trị các cấp cần lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ, sâu sát việc kết hợp giữa xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh về chính trị với chủ động đấu tranh làm thất bại âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch trên lĩnh vực chính trị, tư tưởng, văn hóa. Tích cực, chủ động đấu tranh chống mọi biểu hiện cơ hội, những quan điểm sai trái, tiêu cực, bảo vệ bản chất cách mạng và khoa học của Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối đổi mới, đường lối xây dựng nền quốc phòng toàn dân, xây dựng quân đội tiến lên hiện đại của Đảng. Đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp đấu tranh, vạch trần bản chất âm mưu, thủ đoạn “phi chính trị hóa” quân đội của các thế lực thù địch; nâng cao trình độ nhận thức, bản lĩnh chính trị, củng cố lòng tin của cán bộ, chiến sĩ quân đội vào sự lãnh đạo của Đảng; tăng cường khả năng miễn dịch, sức đề kháng của cán bộ, chiến sĩ trước sự chống phá quyết liệt của các thế lực thù địch; khắc phục tình trạng chủ quan, mơ hồ, mất cảnh giác, hoài nghi, dao động trong quá trình xây dựng QĐND Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, một số lực lượng tiến thẳng lên hiện đại.

--------

(1) V.I.Lênin toàn tập. Tập 41, NXB Chính trị Quốc gia-Sự thật, Hà Nội, 2005, tr. 147.

(2) Hồ Chí Minh toàn tập, Tập 6, NXB Chính trị Quốc gia-Sự thật, Hà Nội, 2011, tr. 318.

(3) Sđd, Tập 8, tr. 29.

(4) Sđd, Tập 6, tr. 464.

Trung tướng, PGS, TS NGUYỄN VĂN BẠO, Giám đốc Học viện Chính trị, Bộ Quốc phòng