"Vui nhất là vượt qua chính mình"

Thượng sĩ Trịnh Ny Cu Na, dân tộc Khơ-me, học viên Phân đội 3 (Trường Sĩ quan Lục quân 2) mở đầu câu chuyện với chúng tôi như vậy. Càng tìm hiểu, nhất là biết được hoàn cảnh gia đình và những thành tích mà chàng học viên năm cuối này đạt được, tôi càng thấy rõ hơn ý nghĩa của câu nói ấy.

Trịnh Ny Cu Na có vóc người nhỏ nhắn, mái tóc hơi xoăn, nước da ngăm đen rắn rỏi và nụ cười rất duyên. Tôi gặp Na trong một buổi chiều nắng nhạt, khi anh đang ghi chép vào sổ tay của mình những kiến thức mới từ tài liệu trình bày về phương pháp huấn luyện quân sự vào cuốn sổ tay công tác của mình. Thấy vậy, tôi hỏi nhỏ:

- Thời gian nghỉ, rảnh rỗi, Na nên chơi thể thao cho thoải mái. Những kiến thức này có trong bài học cả rồi, Na ghi lại làm chi?

Na cười rất tươi, rồi bộc bạch:

- Tôi lựa chọn rồi ghi vào sổ tay những vấn đề mà mình thấy cần thiết. Mặt khác, mỗi lần ghi là một lần giúp tôi thuộc bài và hiểu sâu hơn về các nội dung cơ bản. Ghi chép lại cũng giúp tôi khi cần tìm hiểu kiến thức thì chỉ việc mở sổ ra là có ngay.  Đây không chỉ là cẩm nang quan trọng giúp tôi tham gia tốt các hoạt động trong tổ phương pháp, mà chắc chắn sẽ rất có ích trong quá trình công tác sau này. Còn thời gian ôn tập, chơi thể thao, tôi cũng sắp xếp cả rồi. Hoàn cảnh gia đình khó khăn, tôi càng phải cố gắng học. Điểm xuất phát của tôi khi vào trường, trình độ kiến thức còn hạn chế hơn các bạn, nên xác định tự học, tự nghiên cứu là chủ yếu. Vì thế, tôi luôn tự nhủ: “Học ngày không đủ, tranh thủ học đêm, học thêm ngoài giờ!”.

Sinh ra và lớn lên ở quê hương Thạnh Trị, tỉnh Sóc Trăng, một vùng quê hầu hết là đồng bào dân tộc Khơ-me, nên Na mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc mình. Quê Na ở xứ ruộng "thẳng cánh cò bay", nhưng điều đáng buồn là gia đình anh không có nổi một công ruộng hay mảnh vườn để canh tác. Căn nhà lá nhỏ, mái tranh, vách đất của gia đình Na thường xuyên dột nát mỗi khi mưa nguồn, bão gió. Ba mẹ sinh được 5 anh em nhưng 2 người anh của Na đã mất từ lúc còn nhỏ. Hằng ngày, để lo cái ăn cho cả nhà, ba mẹ Na phải đi làm thuê, cuốc mướn. Rồi những lúc nông nhà, cuộc sống của gia đình Na đều trông cậy vào việc bán bánh dạo của mẹ. Ý thức được nỗi cơ cực, vất vả của gia đình, nên từ nhỏ, sau buổi đến trường, Na thường đi cắt lúa thuê phụ ba mẹ. Thứ bảy và chủ nhật, Na dậy rất sớm, đi làm thuê cùng ba mẹ để có tiền ăn học. Khó khăn, gian khổ là vậy nhưng hai từ "thôi học” chưa bao giờ xuất hiện trong suy nghĩ của Na. Bởi Na hiểu rằng, chỉ có cố gắng học tập thì con người mới trưởng thành và có điều kiện giúp đỡ được gia đình.

Nghĩ và làm. Thời còn học phổ thông, dù nhà ở xa trường gần 20km, điều kiện sách vở thiếu thốn nhưng Na chưa vắng buổi học nào. Từ bài giảng của thầy cô, Na thêm tự hào về truyền thống hào hùng của quê hương mình. Thời kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, quê Na đã có nhiều cán bộ cách mạng ưu tú như các đồng chí: Huỳnh Cương, Thạch Tịnh, Trà Phol… Rồi những lần bộ đội về làm công tác dân vận tại địa phương, hình ảnh màu quân phục xanh vừa thân thương, vừa thiêng liêng của anh Bộ đội Cụ Hồ không biết từ bao giờ đã trở nên đằm thắm, tin yêu trong Na. Na ấp ủ ước mơ được trở thành bộ đội. Năm 2005, sau khi tốt nghiệp THPT, Na tình nguyện lên đường nhập ngũ, trở thành chiến sĩ của Bộ CHQS tỉnh Sóc Trăng. Từ đó, Na mong muốn được phục vụ lâu dài trong quân đội. Sau một năm phấn đấu, tu dưỡng và rèn luyện, ngày 3-9-2006, tại Tiểu đoàn Phú Lợi, Na vinh dự được đứng trong hàng ngũ của Đảng. Niềm vui nối tiếp niềm vui khi Na được đơn vị cử đi học tại Trường Sĩ quan Lục quân 2.

Tranh thủ giờ nghỉ, Thượng sĩ Trịnh Ny Cu Na cần mẫn ghi chép những kiến thức bổ ích vào sổ tay.

Đây là điều kiện tốt nhất để Na biến ước mơ của mình thành hiện thực và tiếp tục chinh phục con đường học tập. Nghĩ vậy, nhưng thời gian đầu, Na vẫn thấy lo lắng: “Không biết mình có học được hay không?”. Những ngày đầu nhập học, Na đã gặp không ít khó khăn. Được cán bộ các cấp giúp đỡ và với nghị lực của mình, Na từng bước khắc phục, tìm ra phương pháp học tập phù hợp cho bản thân. Phẩm chất đáng quý của chàng học viên này là chịu khó, siêng năng và ham học hỏi. Học trên giảng đường cũng như ngoài bãi tập, những nội dung thấy mình chưa hiểu, Na không giấu dốt, mà mạnh dạn hỏi thầy, hỏi cô, hỏi cán bộ, đồng chí, đồng đội để hoàn thiện kiến thức của bài học. Trong giờ học tổ, nhóm, Na thường đề xuất với đồng đội nhiều cách thức tổ chức học tập có hiệu quả và tích cực tham gia hoạt động phương pháp trong giờ nghỉ, ngày nghỉ. Na tâm sự:

- Câu nói “cần cù bù thông minh”, với tôi rất đúng anh ạ! Có được kết quả cao trong học tập, rèn luyện như hôm nay chính là nhờ tôi đã nỗ lực phấn đấu không biết mệt mỏi… Nhưng có lúc, tôi cũng gặp khó khăn-Giọng Na nhã nhặn-So với các bạn khác, ngoại ngữ và tin học đối với tôi hết sức xa lạ. Trước lúc vào trường, tôi chưa từng một lần được "đụng" vào máy vi tính hay cầm một cuốn sách tiếng Anh. Đến giờ học ngoại ngữ hay tin học, tôi thấy thiếu tự tin trước thầy cô, bạn bè. Rồi tôi nghĩ: Môn này khó và mới lạ thì mình phải dành nhiều thời gian hơn, không có gì đáng sợ. Thế là mỗi ngày, tôi ghi vào một tờ giấy nhỏ khoảng 10 đến 20 từ vựng tiếng Anh cho vào túi áo. Cứ những lúc rảnh rỗi, tôi lại lấy ra và tranh thủ học. Giờ tin học, tôi thường ngồi gần những bạn giỏi vi tính, tiếp thu bài nhanh để nhờ kèm cặp, giúp đỡ. Sau thời gian kiên trì học hỏi, bây giờ, tôi có thể sử dụng thành thạo máy vi tính và đọc, viết khá thành thạo những bài học tiếng Anh trong chương trình.

Quá trình học tập đã giúp Na hình thành thói quen: Tìm ra phương pháp học tập phù hợp và tăng cường học thêm ngoài giờ, đọc thêm tài liệu. Ngoài giờ học trên lớp, Na thường đến thư viện tìm những cuốn sách hay để học, đọc thêm và ghi chép vào sổ tay của mình những điều thiết thực. Biết mình học chậm hơn so với đồng đội nên mỗi đêm, Na học khuya hơn và cứ 4 giờ sáng đã thức dậy để ôn bài. Các môn học Na đều soạn đề cương và thường trao đổi cùng đồng đội để tiếp thu bài và rèn được tâm lý, bản lĩnh của một sĩ quan tương lai.

Miệt mài đèn sách và nhờ có phương pháp học tập sáng tạo, hiệu quả đã giúp Na gặt hái được nhiều “quả ngọt”: Các môn thi, kiểm tra đều đạt kết quả khá, giỏi, trong đó có nhiều nội dung đạt xuất sắc. Tổng kết 4 năm học, Na đều đạt học viên giỏi, rèn luyện tốt, đảng viên đủ tư cách hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Vừa chăm chỉ học tập, Na còn tham gia gia sôi nổi các hoạt động Đoàn và phong trào thanh niên. Mỗi khi chi đoàn tổ chức diễn đàn, tọa đàm thanh niên hay múa hát tập thể, Na thường chủ động tham gia thảo luận hoặc xung phong làm người dẫn chương trình để nâng cao khả năng giao tiếp và rèn luyện kỹ năng, tích lũy kinh nghiệm tổ chức các hoạt động thực tiễn. Vừa hát hay, vừa múa dẻo, Na luôn là thành viên nòng cốt trong đội văn nghệ đơn vị. Là cộng tác viên thường xuyên của Đài truyền thanh nhà trường, Na viết nhiều tin, bài phản ánh các mặt hoạt động của đơn vị được mọi người chú ý. Đặc biệt, Na còn mạnh dạn viết bài đăng trên tạp chí Khoa học và Chiến thuật của nhà trường, được hội đồng biên soạn đánh giá cao.

Trong thực hiện Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, Na là tấm gương đi đầu về thực hành tiết kiệm. Thương ba mẹ nghèo khó, mặc dù với khoản phụ cấp ít ỏi, nhưng Na chi tiêu đúng mức và dành một phần gửi về phụ giúp gia đình. Bình quân hằng tháng, Na gửi về giúp ba mẹ 200.000 đồng. Năm 2009, Na được tuyên dương là một trong 10 gương mặt thanh niên tiên tiến làm theo lời Bác, cấp trường. Nói về học viên của mình, Trung tá Vũ Hồng Tú, Chính trị viên Phân đội 3 cho biết: "Na là một học viên tốt, tự mình xóa đi mặc cảm là người dân tộc thiểu số để vươn lên trong học tập, rèn luyện và giúp đỡ đồng chí, đồng đội cùng tiến bộ. Đồng thời, Na còn là một đảng viên, một cán bộ kiêm chức gương mẫu, tiên phong trong mọi công việc, được mọi người tín nhiệm. Na xứng đáng là tấm gương cho những học viên khác trong đơn vị noi theo!".

Tháng 6 vừa qua, Na vinh dự được báo cáo thành tích về học tập, rèn luyện của mình tại  Đại hội Thi đua Quyết thắng toàn quân lần thứ VIII. Bản báo cáo của Na được đại hội đặc biệt chú ý và khiến nhiều đại biểu xúc động. Sau khi nghe Na phát biểu, cảm thông với hoàn cảnh khó khăn của gia đình, Đại tướng Phùng Quang Thanh, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Quốc Phòng đã giao cho Bộ tư lệnh Quân khu 9 xem xét, tạo điều kiện xây nhà đồng đội tặng gia đình Na. Chấp hành ý kiến chỉ đạo của Bộ trưởng, Phòng Dân vận Quân khu 9 phối hợp với Bộ CHQS tỉnh Sóc Trăng triển khai xây tặng gia đình Na căn nhà đồng đội, diện tích 45m², trị giá 55 triệu đồng (Quân khu hỗ trợ thêm 5 triệu đồng). Tháng 9-2010, căn nhà đã được bàn giao trong niềm xúc động của gia đình. Na nói rằng, hôm đó ba mẹ Na không nói được nhiều mà chỉ... khóc vì xúc động. Vậy là từ nay, Na yên tâm hơn trong học tập và công tác vì ba mẹ đã có căn nhà vững chãi.

Trở lại câu chuyện với Na, tôi hỏi:

- Bây giờ trở nên "nổi tiếng", Na nghĩ gì về thành tích của mình và định hướng trong tương lai?

Na trả lời tôi thật khiêm tốn:

- Thành tích của tôi trong những năm qua so với những đồng đội khác vẫn còn rất hạn chế. Với tôi, vui nhất là đã vượt qua được chính bản thân mình, vượt qua hoàn cảnh khó khăn để được học tập và rèn luyện, mở ra cơ hội cống hiến nhiều hơn cho Tổ quốc, cho quê hương. Tôi vẫn luôn nghĩ rằng: Những kiến thức trang bị ở nhà trường chỉ là bước đầu, phía trước cần có sự phấn đấu, nỗ lực nhiều hơn.

Với những kết quả đạt được, Thượng sĩ Trịnh Ny Cu Na vinh dự được Hội đồng Thi đua-khen thưởng Bộ Quốc phòng chọn tham dự Đại hội Thi đua yêu nước toàn quốc lần thứ VIII được tổ chức vào cuối tháng 12-2010 tại Hà Nội. Phía trước người học viên 24 tuổi này là một học kỳ nữa của năm học cuối khóa. Chúc Na tiếp tục thể hiện nghị lực trong học tập và rèn luyện, giành nhiều kết quả cao hơn và trở thành người cán bộ ưu tú của Đảng trong quân đội, suốt đời phấn đấu phục vụ Đảng, phục vụ Tổ quốc và nhân dân!  

Bài và ảnh: Lê Hùng Khoa