Nhiều người ở Vân Đình (Ứng Hòa, Hà Nội) biết người sáng chế ra chiếc máy gieo hạt đỗ tương và cải tiến hàng loạt máy nông nghiệp, mà họ quen gọi bằng một cái tên thân mật “ông kỹ sư đầu bạc”.

"Kĩ sư đầu bạc" này là ông Nguyễn Hữu Tùy, năm nay đã ngoài 60 tuổi với mái tóc bạc trắng để dài, nhưng vẫn giữ được tác phong nhanh nhẹn như ngày còn thanh niên. Từ những năm 2000, cả miền Bắc có phong trào trồng đậu tương vụ Đông. Nhưng khi đó, người dân quê ông vẫn phải gieo trồng thủ công theo cách thuê cày, bừa lên luống rồi gieo hạt bằng tay. Chứng kiến nỗi vất vả, khổ cực của người dân, ông Tùy đã nghĩ ra cách sáng chế ra máy gieo hạt đậu tương. “Sau nhiều đêm suy nghĩ, tính toán, cuối cùng tôi cũng vẽ được ra hình thù cỗ máy” - Ông Tùy nhớ lại. Tuy nhiên, phải mất 3 năm sau đó chiếc máy gieo đậu tương mới được ra đời trong niềm hân hoan của ông và cả nhiều người trong thôn. Chiếc máy này có công suất gieo hạt 0,4 ha/giờ, cao gấp gần 40 lần lao động thủ công, trong khi chi phí nhiên liệu chỉ 2,5 lít dầu diezel/ha. Từ đó, ông có thêm biệt danh “ông đậu tương” do dân trong thôn đặt cho…

Một khách hàng xem máy gieo đậu tương của ông Tùy tại một hội chợ triển lãm.

Trở thành “nhà chế tạo máy” bất đắc dĩ, nhưng để có thành công, không chỉ mồ hôi, công sức mà tiền bạc của gia đình ông Tùy cũng "đội nón ra đi", nợ nần chồng chất. Ông nói: “Để có tiền sáng chế, vợ tôi đã phải bán đi 3 chỉ vàng. Sau thử nghiệm thất bại, hết sạch tiền mua vật liệu, gia đình lại túng quá, tôi bàn với vợ đưa “sổ đỏ” lên ngân hàng thế chấp, lấy tiền nghiên cứu tiếp. Cầm quyển sổ chứng nhận quyền sử dụng đất ra ngân hàng mà lòng tôi rối bời!".

Thành công với sáng chế của mình nhưng “ông Đậu tương” không hề tự mãn, vẫn say mê miệt mài nghiên cứu, học hỏi để tìm ra những sáng chế mới, phục vụ tốt hơn cho sản xuất nông nghiệp và làng nghề thủ công. Ông Tùy khoe rằng, ông đã cải tiến được chiếc máy gieo đậu tương thành máy đa năng, có thể vừa gieo đậu, vừa làm đất, cày vỡ, cày nước cấy lúa. Đồng thời, ông đang ấp ủ sáng chế một chiếc máy gặt đập liên hoàn, nhưng đập làm sao cho hạt lúa không bị gãy, nâng cao chất lượng hạt gạo. Nếu thành công, gạo xuất khẩu của Việt Nam sẽ đạt chất lượng cao và giúp bà con nông dân có thêm thu nhập.

Bài và ảnh:  LÊ QUÂN