QĐND - Một khối lượng lớn với nhiều chủng loại thực phẩm không đảm bảo chất lượng được phát hiện liên tiếp trong thời gian qua khiến người dân các tỉnh miền Đông Nam Bộ cũng như TP Hồ Chí Minh lo ngại. Khi nhu cầu sử dụng thực phẩm dịp Tết Nguyên đán đang tăng cao, tình trạng buôn bán, vận chuyển các thực phẩm “bẩn” đang có chiều hướng gia tăng...

Thực phẩm “bẩn” tuồn vào nội đô

Với nhu cầu tiêu thụ thực phẩm luôn ở mức cao, TP Hồ Chí Minh là địa điểm “hấp dẫn” của các đầu nậu thực phẩm “bẩn” tuồn hàng sâu vào nội thành. Theo Chi cục Thú y TP Hồ Chí Minh, mỗi ngày thành phố cần tới hơn 1000 tấn các sản phẩm từ động vật, trong đó nguồn cung chủ yếu là từ các tỉnh lân cận chuyển vào như Bình Dương, Đồng Nai, Long An, Tây Ninh… Tính từ đầu năm, số lượng động vật, sản phẩm động vật không rõ nguồn gốc, vận chuyển trái phép vào địa bàn TP Hồ Chí Minh lên tới hàng chục tấn. Trong dịp giáp Tết, tình trạng buôn bán, vận chuyển thịt bẩn và gia cầm lậu tuồn vào nội đô diễn ra phức tạp với “tần suất” lớn, rất khó kiểm soát.

Mới đây (ngày 3-2), Trạm kiểm dịch động vật Thủ Đức (TP Hồ Chí Minh) đã phối hợp với Đội cảnh sát giao thông Rạch Chiếc bắt một ô tô tải vận chuyển thịt gà thối từ huyện Trảng Bom (Đồng Nai) vào TP Hồ Chí Minh tiêu thụ. Qua kiểm tra, lực lượng chức năng đã phát hiện 385kg thịt gà biến chất, không rõ nguồn gốc, không giấy chứng nhận kiểm dịch. Vào ngày 29-1, tại quận Tân Phú, các cơ quan chức năng đã phát hiện gần hai tấn thịt gà đông lạnh không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, chưa qua kiểm dịch, quá thời hạn sử dụng và không có nhãn mác. Trước đó, ngày 22-1, đoàn liên ngành Vệ sinh an toàn thực phẩm quận Thủ Đức cũng phát hiện một công-ten-nơ chứa khoảng 12 tấn chân trâu, bò không có giấy chứng nhận và bốc mùi hôi thối.

Nhân viên kiểm dịch động vật (Chi cục thú Y TP Hồ Chí Minh) kiểm tra thịt gà không rõ nguồn gốc ở quận Thủ Đức. Ảnh: Việt Hoàng               

Theo tìm hiểu của phóng viên, đường đi của thực phẩm “bẩn” như thịt thối, thịt gia cầm bệnh tuồn vào TP Hồ Chí Minh từ các địa phương khác phải qua 4 cửa ngõ của thành phố gồm: Trạm Xuân Hiệp (Quốc lộ 1K), Trạm Hóc Môn (trên Quốc lộ 22), Trạm An Lạc (từ các tỉnh miền Tây về) và Trạm Kiểm dịch động vật Thủ Đức. Trong đó, Trạm Kiểm dịch động vật Thủ Đức là đơn vị quán xuyến cửa ngõ quan trọng nhất, nơi nguồn thịt từ tỉnh Đồng Nai, Bà Rịa-Vũng Tàu và cả các tỉnh miền Trung, miền Bắc thường được vận chuyển qua đây. Nếu lọt qua 4 cửa ngõ trên, thịt “bẩn” sẽ nhanh chóng được bày bán ở các chợ, cửa hàng thực phẩm hoặc xuất hiện trong các quán ăn, nhà hàng.

Ngăn chặn thực phẩm “bẩn”

Tình trạng buôn bán và vận chuyển thực phẩm “bẩn” vào TP Hồ Chí Minh đang có chiều hướng tăng mạnh trong dịp giáp Tết. Đại diện Chi cục Thú y TP Hồ Chí Minh cho biết, hầu như ngày nào các chốt kiểm dịch tại các cửa ngõ vào thành phố cũng phát hiện và xử lý các vụ vận chuyển sản phẩm gia súc, gia cầm không rõ nguồn gốc, không đảm bảo chất lượng vào nội thành để tiêu thụ. Riêng trong tháng 1-2013, các trạm kiểm dịch động vật thuộc Chi cục Thú y TP Hồ Chí Minh đã kiểm tra và phát hiện hơn 50 trường hợp vi phạm trong vận chuyển động vật và sản phẩm động vật với số tiền phạt lên tới hàng trăm triệu đồng.

Tuy nhiên, để ngăn chặn và xử lý các vụ vận chuyển như trên rất khó khăn vì các đối tượng vận chuyển ngày càng tinh vi hơn. Theo các cơ quan chức năng, phần lớn thực phẩm “bẩn” được vận chuyển theo đường bộ và không dễ dàng phát hiện. Ngoài phương tiện xe khách, các đầu nậu thực phẩm “bẩn” còn ngụy trang để vận chuyển trên xe buýt, xe đông lạnh, xe tải… và để lẫn trong những xe chở các loại hàng hóa, thực phẩm, hoa quả khác. Mặt khác, để tránh bị phát hiện, nhiều đầu nậu thực phẩm “bẩn” cho người đi trước dò đường, nếu phát hiện cán bộ kiểm dịch hoặc lực lượng cảnh sát giao thông đi kiểm tra thì ngay lập tức thực phẩm “bẩn” sẽ được cất giấu hoặc tẩu tán.

Nhằm đối phó với hoạt động vận chuyển thực phẩm chưa qua kiểm dịch, các trạm kiểm dịch động vật tại thành phố đã có phương án lập “lá chắn thép”. Ngoài lực lượng trực liên tục 24/24 giờ tại điểm chốt, cán bộ, nhân viên trạm phải thường xuyên đi lại trên đường nhằm phát hiện những phương tiện vận tải có dấu hiệu vi phạm để có biện pháp xử lý kịp thời. Tuy nhiên, lượng xe lưu thông vào thành phố trong những ngày giáp Tết rất lớn, trong khi nhân viên trạm kiểm dịch không nhiều, khiến công tác kiểm tra gặp không ít khó khăn. Mặt khác, các đối tượng buôn bán, vận chuyển thực phẩm “bẩn” sẵn sàng đe dọa, hành hung nhân viên trạm.

Ông Lê Trường Hải, Chánh thanh tra Chi cục Thú y TP Hồ Chí Minh cho biết: “Nếu không kiểm soát và ngăn chặn kịp thời tình trạng buôn bán, vận chuyển các thực phẩm kém chất lượng, không rõ nguồn gốc, thì người dân rất dễ mua phải các loại thực phẩm trên thị trường. Đặc biệt là dịch cúm gà bên Cam-pu-chia và đã xuất hiện ở tỉnh Tây Ninh”. Theo ông Hải, để việc kiểm tra, kiểm soát có hiệu quả cần sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng gồm: Sở Y tế, Sở Công Thương, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và lực lượng cảnh sát giao thông. Theo đó, nhân viên trạm kiểm dịch động vật phải chú ý theo dõi và có kế hoạch phối hợp cụ thể các lực lượng chức năng khác trong việc kiểm tra, kiểm soát. Chánh thanh tra Chi cục Thú y TP Hồ Chí Minh cũng khẳng định, các lực lượng chức năng sẽ cố gắng hết sức ngăn chặn tình trạng vận chuyển thực phẩm “bẩn” tuồn vào nội đô trong dịp Tết.

LÊ CƯỜNG