QĐND Online - Đăng đáy là một hình thức đánh bắt thủy sản lạc hậu chứa đựng những ẩn họa khôn lường, gây tận diệt nguồn thủy sản, cản trở giao thông đường thủy… Nhưng hầu như trên các khúc sông huyết mạch của vùng sông nước Cửu Long, các đăng đáy cá vẫn ngang nhiên tồn tại...

Tiềm ẩn tai nạn đường sông

22 giờ, chúng tôi lên tàu cùng các cán bộ đội cảnh sát giao thông đường thủy Hậu Giang xuôi dòng sông Cái Côn, huyết mạch giao thông đường thủy chính của tỉnh chạy từ sông Hậu đến thị xã Ngã Bảy. Thời điểm này nước ròng nên luồng giao thông bị thu hẹp. Thế nhưng tuyến giao thông này đã hẹp còn hẹp hơn bởi những hàng đáy khai thác thủy sản của ngư dân. Bên cạnh đó, rất nhiều đáy không có đèn báo hiệu, gây khó khăn cho người và phương tiện khi tham gia giao thông. Đến địa bàn xã Đại Thành, thị xã Ngã Bảy, huyện Phụng Hiệp, tỉnh Hậu Giang, chúng tôi gặp gia đình ông Út Tâm đang cất mẻ đáy đầu tiên, rất nhiều loại tôm, cua, cá nhỏ bị trút vào cần xé. Chiếc đáy của ông một bên đèn tín hiệu cũng tắt ngấm từ lúc nào, ông Út cho biết: “Thu nhập chính của gia đình tui là đóng đáy trên sông. Ngày xui được dăm ba trăm nghìn đồng, ngày hên thì được bạc triệu. Cái đèn kia lúc nãy vẫn sáng, chỉ vừa mới tắt thôi, chắc do hết pin. Sáng mai đi chợ tôi sẽ mua thay liền”.

Trao đổi với Đại úy Hoàng Kim Hùng, Đội trưởng Thủy đội, phòng Cảnh sát giao thông đường thủy (công an tỉnh Hậu Giang) chúng tôi được biết, chỉ tính riêng trên sông Cái Côn, dài 16km, từ Thị xã Ngã Bảy ra tới Ngã Ba Cái Côn Sông Hậu có trên 30 miệng đáy. Mỗi đáy cách nhau 500m, vừa cản trở vừa tiềm ẩn nguy hiểm cho việc giao thông qua đây.

Trên sông Cái Côn rất nhiều vật cản.

Dọc theo kênh Xáng Xà No, kênh Một Ngàn… con kênh nào cũng có hàng trăm, hàng nghìn đăng đáy. Kênh lớn đăng đáy lớn, kênh nhỏ đăng đáy nhỏ, chúng trở thành hàng trăm, hàng nghìn chướng ngại vật, xâm lấn dòng chảy, cản trở giao thông, sẵn sàng gây tai nạn cho tàu bè qua lại và gây nguy hiểm trực tiếp đến tính mạng của những ngư dân.

Tuy đăng đáy gây cản trở và vi phạm quy định về bảo đảm trật tự an toàn giao thông đường thủy khi khai thác, nuôi trồng thủy sản, thế nhưng ngược đời ở chỗ, khi xảy ra va chạm thì chủ điều khiển tàu, xuồng lại là người phải bồi thường thiệt hại. Bên cạnh việc bị hư hại phương tiện, các chủ tàu này còn bị các ngư dân bắt đền vì “tội” làm đổ đáy, gãy đăng, rách lưới, xô cọc của họ ít thì cả triệu nhiều thì vài triệu đồng.

Đại úy Hoàng Kim Hùng cho biết thêm: Mặc dù lái tàu đã bám sát báo hiệu dẫn luồng, song không ít tàu thuyền bị mắc vào những bãi cọc, hoặc mắc vào đăng, đáy, lưới cá của ngư dân. Hàng năm, đội xử lý hàng chục vụ va chạm, nhưng thực tế, con số này lớn hơn rất nhiều. Bởi vì lực lượng mỏng, chỉ có những va chạm ở gần thì người chủ phương tiện mới đến nhờ chúng tôi giải quyết, còn lại đa số là chủ phương tiện và chủ đăng đáy tự thỏa thuận bồi thường…

Giải quyết vi phạm – vấn đề cấp bách

Nhằm chấm dứt những vi phạm trên, thời gian vừa qua, Thủy đội Phòng Cảnh sát giao thông đường thủy tỉnh Hậu Giang đã rất nhiều lần kiến nghị lên cơ quan chức năng; kết hợp tuyên truyền, vận động ngư dân dỡ bỏ đăng đáy; phạt hành chính, để trả lại dòng chảy và sự an toàn trong giao thông đường thủy nội địa… nhưng do không có sự giám sát, kiểm tra việc thực hiện nên tình trạng giăng đăng đáy, thả lưới trên sông liên tục tái phạm.

Qua tìm hiểu chúng tôi được biết, hầu hết những điểm đăng đáy ở trên sông Cái Côn đã có từ rất lâu, sang nhượng qua nhiều chủ. Nhiều gia đình cuộc sống chủ yếu dựa vào đăng đáy, không có nghề khác để chuyển đổi, đó là những nguyên nhân chính dẫn đến sự tồn tại vi phạm đăng đáy trên sông. Để giải quyết triệt để những vi phạm này, bên cạnh việc cương quyết tiến hành cưỡng chế buộc các chủ đáy phải dời khỏi luồng sông, khoanh vùng nuôi trồng, đánh bắt thủy sản tự nhiên. Hơn nữa, cần có sự hợp tác chặt chẽ của các ngành, các cấp và chính quyền địa phương, hỗ trợ đời sống, xây dựng chiến lược đào tạo nghề, từng bước chuyển đổi nghề nghiệp cho ngư dân, đẩy lùi tình trạng đăng đáy cá. Có như vậy mới đẩy lùi được những hệ lụy của đăng đáy.

Bài, ảnh: Việt Hà