QĐND Online - Những ngày này cứ mở facebook là đầy rẫy hoa mận, hoa cải, hoa đào Mộc Châu. Vườn mận, khóm đào, vạt cải đủ khiến lữ khách ngất ngây nhưng có lẽ những đồi chè vẫn là nét đẹp tinh túy nhất của vùng cao nguyên Tây Bắc. Con người đã bắt tay với trời và đất vẽ những đường cong tuyệt mỹ.

Công nhân trên nông trường chè.

Không thấy nhân ảnh chỉ lao xao tiếng người. 7 giờ sáng triền đồi ở xã Tân Lập, huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La vẫn mịt mờ trong sương sớm. Chiếu đèn pha ô tô thì giáp mặt mới nhận ra từng tốp công nhân đang rảo bộ vào nông trường. Bỗng chợt không gian như thước phim chuyển cảnh khi những tia nắng đâm thủng bầu trời, rọi xuống những búp chè.

Ngỡ ngàng!

Dù giàu trí tưởng tượng đến đâu cũng khó có thể tin vào những đường cong trước mắt. Chè xanh lượn sóng dưới nắng sớm. Mây trắng lững lờ vờn rặng núi. Những chóp nón, những chiếc lưng cong cần mẫn trên luống chè như điểm nhấn khiến bức tranh trở nên gần như hoàn hảo.

Nói chè là hồn cốt của Mộc Châu cũng chẳng sai!

Cây chè đã gắn bó với người Mông, người Dao ở Mộc Châu từ nhiều đời nay. Cây chè shan tuyết mọc thành rừng ở xã Tô Múa, có cây ước đến tận 700 tuổi. “Mộc Châu có độ cao trung bình từ 800 mét đến 1.000 mét trên mặt nước biển. Địa hình tương đối bằng phẳng, khí hậu trung bình từ 21 độ C đến 24,9 độ C, mát mẻ quanh năm, ít mưa, độ ẩm trung bình là 85% nên rất thích hợp với cây chè”, ông Thảo Lư, một nhà nghiên cứu chè danh tiếng, cho hay.

Hội tụ những đường cong

Công nhân phơi lá chè tươi.

Người Pháp phát hiện chè ở Mộc Châu từ cuối thế kỷ 19. Họ nghiên cứu thấy cây chè Mộc Châu có sản lượng cao, khả năng chống hạn, chống rét và kháng sâu bệnh tốt. “Đây là loại chè có tỷ lệ đường, cà-phê-in nhiều hơn so với các vùng khác. Chính vì vậy, họ đã lập đồn điền và nhà máy để trồng và sản xuất lớn. Sau đó, chính phủ Việt Nam tiếp quản và tiếp tục sản xuất. Năm 1958, Trung đoàn 280, Sư đoàn 335 hoàn thành nghĩa vụ tình nguyện ở Lào về mở nông trường quốc doanh Mộc Châu chuyên trồng và chế biến chè”, ông Thảo Lư cho biết.

Trải qua thời gian, diện tích chè trồng tăng dần, biến Mộc Châu thành một vùng chè lớn. Hiện có khoảng hơn 2.000 héc-ta chè ở Mộc Châu, tập trung ở các xã Chờ Lồng, Tân Lập, Phiềng Luông, Đông Sang, Chiềng Khoa, Vân Hồ, Chiềng Sơn, Tô Múa và thị trấn Nông trường.

Chè tuyết Mộc Châu có búp to, nước vàng, vị đậm, ngọt hậu và thơm. Muốn uống chè Mộc Châu ngon, tốt nhất là chọn chè shan tuyết cổ thụ  hoặc chè shan mới trồng. Theo ông Thảo Lư, cách pha chế chuẩn là phải đun sôi nước rồi để chừng một phút cho nhiệt độ dịu bớt mới pha chè. Ấm thì dùng ấm đất Bát Tràng hoặc ấm tử sa Trung Quốc là tốt nhất. Cho khoảng 3g-5g chè vào ấm, đổ nước, cầm ấm khẽ lắc hoặc dùng  đũa tre nhỏ khẽ ngoáy trong ấm để đánh thức chè và tráng chè. Sau khi bỏ nước tráng chè, tiếp đó rót nước vào ấm, hãm chừng một phút rồi uống. “Không nên ngâm chè quá lâu trong nước sôi, rót hết nước trong ấm mới đổ nước mới vào. Nước chè shan Mộc Châu không xanh ngắt như nước chè non của Thái Nguyên hay các vùng khác nên đừng thấy nước màu vàng mà chê”, ông Thảo Lư nói.

“Chè Tô Múa, lúa Tú Nang”!

Cái gì đã đi vào ca dao, tục ngữ thì rõ là không thể đùa được rồi!

Bài và ảnh: ĐẶNG ĐINH