QĐND - Mồng Hai Tết, Thiếu tướng Hoàng Kiền, Giám đốc Ban quản lý dự án đường tuần tra biên giới (TTBG), Bộ Tổng tham mưu (Ban QLDA 47) cùng Đại tá Võ Hồng Thắng, Tư lệnh Binh đoàn 11 đã "xuất hành" đi Tây Nguyên, kiểm tra và động viên 3 doanh nghiệp thuộc binh đoàn, gồm các Công ty 96, 141, 117 tổ chức ra quân làm đường TTBG trên địa bàn huyện Đắc Glei (tỉnh Kon Tum). Đây là những doanh nghiệp có đông cán bộ, công nhân ở lại đón Tết Nguyên đán trên công trường, với 3 gói thầu xây dựng và sớm tổ chức ra quân sản xuất đầu năm.

Những "kỷ lục" đường TTBG

Trước Tết, khi cùng đoàn cán bộ, thầy thuốc Bệnh viện 103 (Học viện Quân y) lên khám, chữa bệnh, cấp thuốc miễn phí cho bà con các dân tộc huyện miền núi biên giới Sốp Cộp, tỉnh Sơn La, tôi gặp Thiếu tướng Hoàng Kiền dẫn đầu đoàn cán bộ Ban QLDA 47 đi kiểm tra tiến độ thi công đường TTBG trên địa bàn huyện. Đường TTBG qua huyện Sốp Cộp là một trong những cung đoạn khó khăn nhất. Có hai dự án với tổng chiều dài hơn 60km, địa hình đồi núi hết sức cheo leo, hiểm trở, hai đầu tuyến đều không có đường vào; các lực lượng thi công phải mở đường công vụ để đưa nhân công, máy móc, vật tư vào. Đến nay, sau gần 5 năm thi công đã thông tuyến và đổ bê tông được hơn 70% mặt đường; toàn tuyến qua địa bàn tỉnh Sơn La, với nhiều khó khăn đặc thù, nhưng đã thông tuyến hơn 180km.

Đề án xây dựng đường TTBG đất liền toàn quốc được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt xây dựng mới và nâng cấp 10.196km, trong đó gần 8000km đường ô tô; giai đoạn 2006 - 2010 triển khai xây dựng tổng số 2.070km. Tuyến đường với nhiều “kỷ lục”: Là đường bê tông xi măng dài nhất; điều kiện thi công, thời tiết khí hậu khó khăn, phức tạp nhất; địa bàn xa xôi, hẻo lánh nhất; số đơn vị công binh, doanh nghiệp quân đội tham gia đông nhất… Và trong 5 năm đầu xây dựng, nhiều “kỷ lục” đã được lập và vượt.

Mở đường bên vách núi ở huyện Mường Nhé, tỉnh Điện Biên.

Tôi còn nhớ, cuối năm 2007, Ban QLDA 47 và các đơn vị đồng loạt khởi công 10 dự án, trong đó có đoạn đường TTBG tại Đắc Glei (Kon Tum). Cả đoàn với tăng võng, ba lô, giày vải, đèn pin, dao phát, bật lửa, la bàn, thuốc chống vắt… trèo đèo, lội suối gần 30km vào Đồn Biên phòng Đắc Sú; từ đây lên đến tuyến mất hơn một ngày nữa. Mặc dù đã được tập huấn, nhưng do rừng rậm, núi cao, mưa gió mịt mùng, một tổ gồm 9 người đã bị lạc sang đất bạn, hai ngày sau mới tìm về được!

Hai “kỷ lục” nữa về độ cao, độ dốc và đặc biệt khó khăn là vượt đỉnh Pu-vai-lai-leng ở Kỳ Sơn, Nghệ An (cao 2.711m) và một đỉnh núi ở huyện Đắk Glei (Kon Tum), cao 1.890m, đến nay cũng đều đã thông tuyến an toàn. Đỉnh Pu-vai-lai-leng quanh năm mây phủ, lạnh giá, gạo dưới xuôi mang lên nấu cơm không chín (nước ở đây sôi ở 90 độ C); thời gian đầu, anh em lính thợ Binh đoàn Trường Sơn phải nhờ bộ đội biên phòng “dân vận” mua gạo giúp của bà con đồng bào Mông. Đồng chí Long, Trưởng ban điều hành dự án nhớ lại: “Trên đỉnh mây mù, dốc đứng, vách núi cheo leo này, hằng năm chỉ hơn 2 tháng có nắng. Dốc đứng nên không ô tô nào “leo” được, bộ đội phải dùng máy húc để đưa xăng, dầu lên thi công. Và một lần, đến máy húc cũng bị “bốc hỏa” do quá nóng máy! Vậy nhưng, đến nay, hơn 20km toàn tuyến qua đỉnh Pu-vai-lai-leng hùng vĩ, ô tô đã chạy bon bon...".

Lời khen bộ đội làm đường...

Theo Ban QLDA 47, đến nay, trong tổng số 30 dự án triển khai, tổng chiều dài 1.418km, các đơn vị, doanh nghiệp đã hoàn thành 11 dự án, làm xong phần nền hơn 1.400 km đường ô tô, đổ bê tông xi măng hơn 1000km trên địa bàn 16 tỉnh, từ Quảng Ninh đến Đồng Tháp, hầu hết là ở những khu vực trọng điểm, chiến lược; đã nghiệm thu, bàn giao cho địa phương hơn 500km...

Mặc dù gặp nhiều khó khăn về mặt bằng, địa hình, thời tiết, phân định biên giới và các thủ tục hành chính liên quan, nhưng so với các dự án của ngành Giao thông - Vận tải, đường TTBG được các cơ quan của Quốc hội, Chính phủ, địa phương đánh giá triển khai nhanh, chất lượng mặt đường bê tông xi măng tốt, tốc độ xe chạy cao hơn tốc độ thiết kế, êm thuận; giá thành làm đường tiết kiệm bình quân 7 tỷ đồng/1km (so với suất đầu tư của Bộ Xây dựng cho cấp đường tương đương). Lãnh đạo nhiều tỉnh, huyện trực tiếp dẫn các đoàn cán bộ địa phương lên thăm đường TTBG và đều có lời khen: “Kinh nghiệm, tiến độ, chất lượng làm đường TTBG của bộ đội rất đáng để địa phương học tập…”.

Mới đây, Ban Quản lý dự án đường TTBG Bộ Tổng tham mưu đã đề nghị trên cho phép triển khai tiếp 2 dự án đường TTBG tại các tỉnh Kon Tum, Gia Lai với chiều dài hơn 40km, đồng thời đề nghị cho phép thi công tiếp các phân đoạn còn lại để bảo đảm đồng bộ, khép kín trong tổng khối lượng đã quy hoạch đường TTBG giai đoạn 2006-2010 là 2.070km. Xuân này, nhiều cán bộ, chiến sĩ các đơn vị công binh, doanh nghiệp quân đội ở lại đón Tết trên công trường, hoàn thiện những cung đường TTBG và chuẩn bị các yếu tố để mở mới các phân đoạn khi được phê duyệt. Những người lính thợ sẽ lập thêm những “kỷ lục” mới trên “công trường vạn dặm”.

Bài và ảnh: PHẠM QUÂN