Đội biệt động cánh Nam Sài Gòn

Mùa mưa năm 1965, Chín Trí được điều về làm Đội trưởng Đội biệt động cánh Nam Sài Gòn (Khu Thủ Đức - Nhà Bè). Đội biệt động lúc ấy chỉ có 3 người là Chín Trí, Bảy H và Bảy Đạt. Trong một thời ngắn, đơn vị biệt động đã tuyển chọn được hơn 30 đồng chí; lực lượng nhỏ mà đánh nhiều trận lập công lớn.

Ông Trần Xuân Trí (thứ nhất bên trái) cùng đồng đội chiến đấu năm xưa.

Trận đánh vào căn cứ hậu cần của Mỹ ở xã Phước Long, Thủ Đức, đội đã tiêu diệt được 50 xe GMC, bắt sống 4 tên Mỹ. Đội đã cải trang thành biệt động quân ngụy tiến vào căn cứ tiểu đoàn Cọp đen ngụy tại chợ Thủ Đức, diệt 2 tên gác cổng, cho bộc phá DH10 phá rào cản, tấn công chớp nhoáng vào căn cứ địch. Bọn giặc không kịp lấy vũ khí đã bị tiêu diệt, chết hơn 100 tên. Đánh xong đội lên xe rút về bưng an toàn. Trận kết hợp với đặc công Thủ Đức, đội đã tổ chức đánh chiếm được 30 xe tăng địch. Trận đánh Mỹ ở sông Vàm Xuồng, Chín Trí trực tiếp chỉ huy, trực tiếp bắn gục tên thiếu tá người Mỹ chỉ huy đoàn bo bo; cùng đồng đội bắn chìm 2 bo bo, diệt gọn 50 tên Mỹ... Trong trận đánh Mỹ tại kênh Mù U, địch vượt kênh 6 lần, cả 6 lần bị đội biệt động đánh lật xuống kênh, máu giặc đỏ dòng kênh xanh. Địch hoảng loạn leo lên máy bay trực thăng tháo chạy. Chín Trí đã ra lệnh cho tổ B40, vận động bám sát máy bay địch. Chiếc máy bay vừa chuẩn bị cất cánh thì B40 đồng loạt nổ súng làm ba chiếc máy bay UH1 nổ tung, xác lính văng ra khắp nơi.

Liên quân Việt - Mỹ tổ chức hành quân bất ngờ đánh vào căn cứ của ta ở bưng Sáu Xã, Thủ Đức. Đội biệt động cánh Nam Sài Gòn đã kiên cường bám trụ. Bom đạn ác liệt chưa từng thấy, nhưng các chiến sĩ kiên quyết không rời địa bàn với phương châm: “Hết bụi lùm ra ô rô, hết ô rô ra bập dừa, hết bập dừa vô dân. Còn dấu chân quân ta, đồng bào còn tin tưởng, đơn vị bạn còn an tâm và niềm tin với cách mạng càng vững mạnh”. Sau 24 ngày đêm kiên cường bám trụ, quân ta đã tiêu diệt hàng trăm tên giặc, bắn cháy 5 máy bay, buộc địch phải rút, nhân dân phá ấp chiến lược về quê làm ăn sinh sống. Các chi bộ công khai, chi bộ mật được thành lập. Chín Trí được cử làm Bí thư kiêm Chỉ huy quân sự liên quận 9, Thủ Đức.

Mậu Thân 1968, Chín Trí cùng một mũi đội biệt động cánh Nam Sài Gòn đánh chiếm cầu Sài Gòn. Lúc 11 giờ đêm 30 Tết, đội đã chiếm được bót do đại đội bảo an trấn giữ, hơn 40 tên giặc ra hàng, một số tù binh theo quân cách mạng. Sáng ra, địch từ thành phố phản công ra, Chín Trí kiên cường chỉ huy anh em bắn cháy 3 xe tăng M41, tiêu diệt nhiều tên giặc. Một mảnh đạn đã văng vào mắt, vào đầu ông làm máu chảy thành dòng. Vừa băng vết thương vừa chỉ huy rút quân, ông vẫn kịp bắt 2 tên giặc núp trong chùa.

Sau Mậu Thân, Biệt động cánh Nam Sài Gòn còn tổ chức đánh khu liên trường Thủ Đức nhiều lần. Lần thì dùng mìn đánh câu lạc bộ, lần thì dùng trận địa mìn và pháo gài đánh quân địch tập hợp hành quân ra quân trường. Đội đánh cho chúng bại hoại tại xa lộ, diệt cả đoàn xe cơ giới vận chuyển lương thực, thực phẩm. Đội còn ra quân đánh sập 4 cầu trên tuyến lộ 33 địa bàn Thủ Đức; vận động nhân dân đoàn kết đấu tranh chính trị, đi biểu tình trong nội đô; vận động bà con bám ruộng, bám đất tăng gia sản xuất, phá bỏ ấp chiến lược về quê cũ làm ăn; vận động binh lính địch bỏ ngũ đi theo cách mạng.

Chỉ vài năm hoạt động, Đội biệt động cánh Nam Sài Gòn đã được tặng thưởng 17 huân chương Chiến công các loại và giữ luôn cờ luân lưu của Miền. Chín Trí đã được tặng danh hiệu Dũng sĩ diệt Mỹ, Dũng sĩ diệt xe tăng, Dũng sĩ diệt máy bay…

Trở về đời thường

Năm 1972, do bị thương tới 9 lần, cấp trên cho Chín Trí ra miền Bắc chữa trị bệnh. Ông được tham gia đoàn đi Cộng hòa dân chủ Đức chữa bệnh và tuyên truyền chiến thắng chống Mỹ, cứu nước. Năm 1976, sau thời gian làm Phó chính ủy Trung đoàn 7B bảo vệ thành phố mới giải phóng, Chín Trí được chuyển sang Công an Thành phố. Ông đã lần lượt đảm nhận các cương vị: Phó trưởng ban, Trưởng ban thanh tra Công an thành phố. Khi Bộ chỉ huy Cảnh sát thành phố ra đời, ông được giao làm Chỉ huy phó lực lượng cảnh sát. Ông đã lập thành tích xuất sắc trong trận bao vây bắt gọn bọn buôn lậu thuốc lá ngoại từ biên giới Việt Nam - Cam-pu-chia về thành phố. Ông đã tổ chức như một trận đánh, yếu tố bí mật bất ngờ được áp dụng triệt để; tuy không phải nổ súng nhưng cũng rất quyết liệt và bắt sống cả trăm xe gắn máy, ba trăm tên buôn lậu đưa về thành phố xét xử. Từ đó, bọn buôn lậu không dám ngang ngược tung hoành như trước nữa.

Vui thú vườn cây kiểng.

Trước yêu cầu của tổ chức, Chín Trí lại nhận chức vụ Trưởng Công an huyện Bình Chánh. Ông đã nhận nhiệm vụ với tinh thần trách nhiệm cao, gắn bó cùng tập thể Đảng ủy Ban chỉ huy Công an huyện lãnh đạo đơn vị hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Ông đã vận động các nhà hảo tâm xây nhà tình nghĩa, sửa chữa trường học, sửa nhà cho cả trăm gia đình nghèo.

Trong suốt quá trình công tác với những thành tích đạt được, Chín Trí đã được Đảng, Nhà nước tặng thưởng huân chương Chiến công hạng nhất, nhì, ba; huân chương Chiến sĩ giải phóng hạng nhất, nhì, ba... 

Năm 2001, Đại tá Trần Xuân Trí về nghỉ hưu. Trở về với trang trại, ông vui thú điền viên, trồng hoa, cây kiểng và không quên hoạt động xã hội. Tự ông đã làm được 20 nhà tình nghĩa cho đồng đội, bà con nghèo, hỗ trợ các em nhỏ nghèo khó bị mổ tim… Đồng đội của ông luôn nhớ về ông - một cán bộ chỉ huy táo bạo, gan dạ, mưu trí, linh hoạt và hết lòng vì anh em.

Bài và ảnh: Đoàn Hoài Trung

Đội trưởng biệt động cánh Nam Sài Gòn (kỳ 1)