“Đạo Vàng Chứ” và những hệ lụy… buồn

Mấy năm gần đây, cái gọi là “đạo Vàng Chứ” phát triển rất nhanh trên địa bàn các xã biên giới tỉnh Điện Biên. Đi kèm với truyền “đạo Vàng Chứ” là “vấn nạn” di cư tự do của đồng bào Mông. Hiện tại đã có 16/24 xã biên giới có “đạo Vàng Chứ” và có tới 17.793 người theo đạo này. Điều đáng lo ngại, cùng với hoạt động đạo và di cư tự do là tình trạng bỏ sản xuất, phá rừng, đốt nương, cô lập những người không theo đạo. Thậm chí, những đối tượng theo đạo còn sử dụng vũ khí nóng đối với những người không theo đạo. Tình hình trên không chỉ làm cho các hộ người Mông nghèo càng thêm nghèo mà kéo theo các tệ nạn xã hội như: buôn bán, vận chuyển ma túy, nghiện hút, trộm cắp được “đất” phát triển. Các địa bàn có truyền “đạo Vàng Chứ” luôn là điểm nóng trên tuyến biên giới Điện Biên.

Kỳ 1: Vàng Chứ là ai?

Năm 2010, trên địa bàn biên giới của tỉnh Điện Biên có 24 xã với 255 hộ/1.412 khẩu, chủ yếu là dân tộc Mông di cư từ các tỉnh Sơn La, Lào Cai, Yên Bái, Hà Giang, Lai Châu... đến. Kèm theo di cư tự do là những hoạt động truyền đạo trái phép. Tình trạng trên không chỉ làm gia tăng hộ đói nghèo luôn ở mức “kỷ lục” từ 60% đến trên 70% mà còn làm cho tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội có chiều hướng phức tạp. Mặc dù đói, khổ, nghèo nhưng người dân vẫn bỏ lao động sản xuất vào các ngày thứ 5, thứ 7 và chủ nhật để cầu nguyện. Bởi “Vàng Chứ” nói với họ rằng, nếu ai theo “Vàng Chứ”, chịu khó cầu nguyện thì sẽ được no ấm?

Một góc bản Cà Là Pá.

Cái gọi là “đạo Vàng Chứ”

Để tìm hiểu về “đạo Vàng Chứ”, chúng tôi đã đến các bản người Mông trên tuyến biên giới. Qua tìm hiểu, một số người dân tộc Mông ở Điện Biên cho biết: Vàng Chứ là người trần mắt thịt, ở xa, rất xa. Nhưng khi được hỏi, ở xa là ở đâu thì gần như chỉ nhận được câu “Chư pâu” (Không biết). Vàng Chứ có giàu không? Lại chư pâu. Thế Vàng Chứ đã cho dân gì chưa? Vẫn lại câu nói cửa miệng: Chư pâu. Cũng có một số người chỉ tay lên trời. Ý nói, đó là nơi Vàng Chứ ở. Cũng có một số người Mông khác lại cho biết. Vàng Chứ là ông vua của người Mông được trời cử xuống. Ai theo Vàng Chứ thì sống, ai không theo Vàng Chứ thì chết. Hỏi một số người dân tộc Mông đang theo “đạo Vàng Chứ”: Vì sao không theo Vàng Chứ thì chết? Không ngần ngại, tất cả mọi người đều nói một ý rất giống nhau. Sắp tới sẽ có lũ lụt, sạt núi. Ai không theo sẽ bị mưa lũ cuốn đi. Ai theo thì được Vàng Chứ cứu giúp, tránh được thiên tai lũ lụt. Mọi người còn cho biết thêm. Ai có tiền hay vàng bạc cho Vàng Chứ vay, sau này Vàng Chứ sẽ trả gấp mười. Cứ theo đồng bào dân tộc Mông thì Vàng Chứ quả là người có sức mạnh siêu nhiên. Cái gì Vàng Chứ cũng biết, điều gì Vàng Chứ cũng làm được. Vàng Chứ có thể đoán định được cả sự thay đổi của tự nhiên, xã hội và tư duy. Đi theo Vàng Chứ, gửi gắm niềm tin vào Vàng Chứ sẽ có cuộc sống hạnh phúc, đủ đầy. Hay nói một cách khác, Vàng Chứ là chúa của người Mông, một nhân vật siêu nhiên sẽ mang đến cho người Mông thoát đói nghèo, vất vả.

Để tìm hiểu thêm về Vàng Chứ, chúng tôi có tham khảo thêm một số tài liệu khác về “đạo Vàng Chứ”. Trong trang http://www.vi.wikipedia.org thì được biết, “đạo Vàng Chứ” là một thứ đạo do Vàng Pao, một tướng phỉ sau khi bị thất trận chạy sang Mỹ dựng lên nhằm mục đích chống cộng trên cơ sở đạo Tin lành. Sau khi tổ chức phỉ của Vàng Pao bị lực lượng cách mạng Lào tiêu diệt, Vàng Pao chạy sang Mỹ và ở đó, Vàng Pao đã dựng lên cái gọi là “đạo Vàng Chứ” để mê hoặc, lôi kéo những người Mông với dụng ý tập hợp lực lượng.

Cũng theo một nguồn thông tin khác, chúng tôi có được. Vàng Chứ xuất phát từ nguyên gốc có tên nghĩa trong tiếng Mông là Vương Chủ. Nghĩa là vua của người Mông. Vào năm 1978, đài phát thanh Châu Á tự do, có đặt trung tâm phát sóng ở nước ngoài bắt đầu xuất hiện chương trình phát sóng tuyên truyền về “đạo Vàng Chứ”. Trong chương trình phát sóng, có đề cập đến việc ra đời của Vàng Chứ. Theo đài này, Vàng Chứ là con của đức chúa trời với người con gái Mông. Vì trái đất sắp đến ngày tận thế, xảy ra trận đại hồng thủy nên chúa trời đưa Vàng Chứ xuống trần gian để cứu giúp người Mông. Khi nào, trái đất xảy ra đại hồng thủy sẽ được Vàng Chứ cho đôi cánh bay lên trời thoát nạn. Đã có một thời gian, các bản người Mông theo “đạo Vàng Chứ” làm những “chiếc cánh” như cánh diều rồi “tập bay” là như thế.

Những tài liệu của Vàng Chứ

Những tài liệu của “đạo Vàng Chứ”.

Để đọc được các cuốn sách này, hầu hết những người các dân tộc khác không thể đọc được. Ngay một số người dân tộc Mông theo “đạo Vàng Chứ” cũng không biết đọc. Số người đọc được hầu hết là thanh niên. Họ học từ bao giờ cũng không ai biết chỉ đoán họ được học qua các buổi truyền đạo và học truyền nhau mà thôi. Có một số người chữ viết phổ thông không biết, nếu có biết thì phát âm và đánh vần, đọc cũng rất chậm nhưng có thể đọc gần như “thuộc làu” những quyển sách trên. Tất nhiên, ý nghĩa của những vấn đề viết và in trong đó, chỉ có người Mông hiểu, còn nếu dịch ra nghĩa tiếng phổ thông thì hầu như là “vô cùng khó khăn”, chỉ là hiểu ý của nó mà thôi. Ngay Thiếu tá Lầu A Tú, Chính trị viên phó đồn Biên phòng Nà Hỳ, là người dân tộc Mông nhưng cũng không đọc được các tài liệu trên. Thiếu tá Lầu A Tú cho rằng, những chữ in trên tài liệu này là do phiên âm tiếng Mông sang chữ viết la tinh nên rất ít người biết được.

Chúng tôi nhờ Binh nhất Hờ A Nếnh, người dân tộc Mông ở xã Mường Pồn, huyện Điện Biên, hiện là chiến sĩ của đồn BP Nà Hỳ đọc và dịch một số đoạn trong cuốn sách mà theo Nếnh, đó là cuốn “Những người lắng nghe chúa Giê su hát thánh ca”. Bản thân Hờ A Nếnh cũng có một số từ đọc được song không hiểu nghĩa mà phải nhờ Thiếu tá Lầu A Tú, Chính trị viên phó của đồn dịch hộ. Có một số câu, số từ, cả Thiếu tá Lầu A Tú và Binh nhất Hờ A Nếnh phải trao đổi với nhau bằng tiếng Mông mới tìm ra được ý của câu đó, từ đó và đoạn đó. Theo lời đọc và dịch từ cuốn sách đó, chúng tôi ghi lại đại ý như sau: “Vàng Chứ là ngôi sao trên trời. Mặt trời, mặt trăng cho Vàng Chứ thức ăn. Chúa Giê su trên cao tất cả... Cả thế giới là của chúa Giê su. Chúa Giê su đi khắp nơi để chia sẻ với những nỗi khổ của người dân nghèo. Mọi lỗi lầm, sai trái sẽ được chúa Giê su bỏ qua. Rồi chúa Giê su lại đi cùng biển, cùng trời, cùng đất. Đến hẹn chúa Giê su lại về. Chúa gặp linh hồn của mọi người trên trời cao. Chúa Giê su sẽ cho mọi người có được ba bữa cơm gạo...”.

Sau khi Hờ A Nếnh đã đọc và dịch hộ một số tài liệu trên, chúng tôi tranh thủ hỏi Binh nhất Hờ A Nếnh về việc tại sao lại đọc được các chữ trên? Hờ A Nếnh đã học được từ đâu? Một chút ngần ngại rồi Hờ A Nếnh cười, bẽn lẽn bảo: Học ngày trước, khi ở quê. Theo chúng bạn đi xem cầu nguyện nên biết. Và có những câu, nghe mãi nên thuộc, kiểu như người ta học hát ấy. Không biết chữ nhưng vẫn có thể hát được.

Khi chúng tôi hỏi những người theo đạo về 28 tín điều căn bản trong giáo lý của đạo Tin lành như: Thượng đế ba ngôi; Hội thánh; Nghi lễ Báp têm; Lễ tiệc thánh; Ngày Sa bát... Hầu như 100% số người được hỏi đều không biết. Với họ, tất cả đều từ người rao giảng tự tạo ra. Và họ cũng không biết đó là gì và có cái gì phải tuân theo, làm theo.   

Như vậy, “đạo Vàng Chứ” là không có thật, chỉ là một thứ giáo lý mà những thế lực thù địch dựng lên để lôi kéo và tập hợp nhân dân. Lợi dụng vào sự hiểu biết, nhận thức hạn chế và đời sống vật chất còn khó khăn của đồng bào Mông để lừa phỉnh, mê hoặc. “Đạo Vàng Chứ” thực ra là sự “cải biến”, “xuyên tạc” đạo Tin lành, lợi dụng vào đạo Tin lành “làm ra” thứ đạo của riêng mình.

Theo Báo Biên phòng

(Kỳ 2: Nhà nguyện và những giáo lý).