QĐND Online - Từ hơn một tháng nay, câu chuyện về ba cây gỗ sưa có giá thị trường đến một nghìn tỷ đồng ở Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng bị lâm tặc đốn hạ đã làm nóng tình hình ANTT trên địa bàn. Giữa người dân địa phương và các nhóm người từ Nghệ An, Hà Tĩnh, TP. Đồng Hới kéo đến đã xảy ra “hỗn chiến” tranh cướp gỗ sưa…

Đến ngày 11-5, cơ quan chức năng tỉnh Quảng Bình đã thu giữ gần 700 kg gỗ sưa và một số vũ khí quân dụng. Trong vai những lái buôn đi móc nối mua gỗ sưa, nhóm PV-CTV Báo Quân đội nhân dân đã tiếp cận một nhóm “sơn tặc” mai phục trên những tuyến đường rừng nhằm đánh cướp gỗ sưa…

Náo loạn vì gỗ sưa

T. quê ở TP. Vinh, tỉnh Nghệ An, từng có tiền án và là một người quen  đón chúng tôi tại Troóc, rồi dẫn vào một ngôi làng. Dù đã được T. nói rõ chúng tôi là những  “người anh em” từ TP. Vinh vào “bàn chuyện làm ăn”, nhưng những người trong làng vẫn rất dè dặt, nghi ngờ… cho tận tới khi T lớn tiếng: “Các “đại ca” của tui, đã một thời chinh chiến ngoài kia”, thì nhóm sơn tràng mở cởi mở hơn.

Gỗ sưa được các lái gỗ thuê người gùi ra ngoài với giá 15 triệu đồng/phác. (Ảnh do người dân cung cấp)

Câu chuyện bắt đầu từ cách đây hơn một tháng, 11 người dân trong thôn Bàu Sen do một người tên là Hạnh dẫn đầu đi cội (đi rừng tìm kiếm lâm sản) bất ngờ tìm thấy ba cây sưa cổ thụ, có cây đường kính đến 1,4 m. Sau đó, họ trở về, mua sắm phương tiện, lương thực và thuê một người tên là Sáu “Cưa” vào rừng đốn hạ gỗ quý. Tổng cộng có khoảng 10 tấn gỗ sưa đã được cưa ra thành phác (tấm), kích thước dài khoảng 2 m, rộng 0,5 m, dày 10 đến 15 cm.

Ngay sau khi nhận được tin, các lái gỗ dẫn theo các nhóm “xã hội đen” bảo kê từ TP. Đồng Hới xuất hiện tại địa phương để vận chuyển gỗ sưa ra ngoài. Từ lúc đó, người dân Phúc Trạch, bỏ bê công việc, ào ạt vào rừng tìm kiếm, hy vọng tìm được một ít gốc rễ sưa; đồng thời sẵn sàng đánh cướp những phác gỗ sưa được các lái gỗ thuê người vận chuyển ra cửa rừng. Những phác gỗ sưa nặng từ 70 đến 80kg; có phác nặng đến 95kg được người dân gùi, cõng trên lưng, băng rừng, lội suối với tiền công 15 triệu đồng/phác. Giá gỗ sưa giao hàng tại cội là 30 triệu/kg, ra đến cửa rừng tăng gấp đôi: 60 triệu đồng/kg. Nhóm 11 lâm tặc ra điều kiện: Giao dịch tại nhà, đặt cọc tiền với số lượng lớn đến hàng chục tỷ đồng, sau đó nhận hàng tại cội. Nhiều người dân gom góp được số tiền khoảng vài tỷ đồng mang vào tận cội xin mua vài phác gỗ sưa về bán kiếm lời nhưng đã bị nhóm lâm tặc này từ chối và đuổi về. Chỉ có hai người có biệt danh là “H. mía đường” trú ở Đồng Hới và “TT. xăng dầu” trú ở Troóc đã mua được một khối lượng đáng kể gỗ sưa từ tay lâm tặc và đã vận chuyển trót lọt về TP. Đồng Hới.

Tính đến nay, đã có khoảng 7 tấn gỗ sưa được “lái gỗ” đưa ra khỏi rừng…

Đêm “mật phục”

Nhóm PV-CTV chúng tôi cuối cùng đã gây được lòng tin với các sơn tràng ở xã Phúc Trạch với danh nghĩa là các “đại ca” từ Nghệ An vào do thám tình hình, chuẩn bị “làm ăn”. H. chủ nhà, người cầm đầu nhóm này, nói thẳng: “Bọn tôi canh chờ ở cửa rừng 15 ngày nay rồi. Bây giờ chỉ có cách mai phục, bất kỳ ai gùi gỗ ra là chặn lại mà lấy”. Một sơn tràng nói theo: “Trời cho đây là cơ hội cuối cùng để đổi đời, nếu lần này không làm ăn gì được thì có lẽ không còn cơ hội nào nữa!”.

H. nhìn chúng tôi, háo hức: “Các “đại ca” có “hàng đặc chủng” không, loại bình xịt hơi cay, gây mê đó, mang vào đây. Gỗ ra, bọn tui sẽ lao vào đánh cướp, các “đại ca” phóng xe tới, bốc nhanh hàng lên xe tẩu thoát. Nếu kiểm lâm, công an xuất hiện, sẽ có khoảng vài trăm người dân đã được bọn tôi huy động, ém sẵn trong rừng ào ra quấy rối, cản trở. Tỷ lệ ăn chia 50/50!”. Chúng tôi trả lời cần phải kiểm tra, “trinh sát địa hình” đã mới bàn cụ thể được.

Đêm 9-5, chúng tôi mang theo đèn pin, dây thừng và mỗi người một con dao đi rừng, theo 5 sơn tràng vào rừng “xem xét tình hình”. T. nói cần ghé qua nhà mang theo khẩu súng tự chế, nhưng chúng tôi ngăn lại. Từ đường Hồ Chí Minh, đoạn qua khu vực Hung Lầm, chúng tôi lách xuống một khe suối nhỏ, lầm lũi đi về ngọn núi phía trước mặt. Đến một hẻm núi đá thì tất cả dừng lại, H. phân công mỗi người tỏa đi một hướng và mất hút trong màn đêm. Đến gần 2 giờ sáng, một người của H. không biết ở đâu xuất hiện, nói nhỏ: “Có “hàng” từ trong cội đang tập kết ở dãy núi bên kia, nhưng rất nhiều “quân” Đồng Hới đi theo bảo vệ. Tối nay “hàng” không ra đâu, về thôi”.

Ngày hôm sau, chúng tôi cho rằng “kế hoạch” của H. quá phiêu lưu, mạo hiểm, và lên xe trở về.  H. gọi điện theo: “Các “đại ca” điều cho em khoảng 30 “quân” vào đây. Người lạ dễ làm hơn! Ta phối hợp với nhau, tiến thẳng vào cội lấy gỗ luôn!”. Chúng tôi trả lời, “quân” ngoài kia không quen leo núi, vượt rừng, lạ nước, lạ cái v.v… để từ chối H.

*Cơ quan chức năng đã xác định được danh tính 11 người dân các xã Phúc Trạch, Xuân Trạch đã đốn hạ 3 cây gỗ sưa tại Vườn Quốc gia Phong Nha  - Kẻ Bàng: Hoàng Văn Hạnh, Hoàng Văn Thạnh, Phạm Văn Thắng, Lê Văn Tiến, Lê Văn Diễn, Lê Văn Khánh, Nguyễn Văn Minh, Nguyễn Thế Anh, Trương Văn Thinh, Thái Xuân Triềm (cùng ở thôn Bàu Sen xã Phúc Trạch) và Nguyễn Văn Thống (ở xã Xuân Trạch, Bố Trạch). 11 người này và một người có biệt danh Sáu Cưa, vốn được thuê cưa, cắt 3 cây gỗ sưa, hiện đã bỏ trốn, không có mặt tại địa phương. Dư luận nhân dân cho rằng cơ quan chức năng cần tiến hành khởi tố vụ án phá rừng Phong Nha  - Kẻ Bàng.

* Chưa có thông tin khoa học xác định giá trị đặc biệt của gỗ sưa (còn gọi là gỗ huê, trắc thối). Ngày 4-5, Trung tâm Dịch vụ bán đấu giá tài sản Quảng Bình đã thông báo bán đấu giá công khai khúc gỗ sưa 0,061m3 với giá khởi điểm 750 triệu đồng. Ông Từ Minh Liên, Giám đốc Trung tâm Dịch vụ bán đấu giá tài sản tỉnh Quảng Bình, cho hay: "Giá khởi điểm này được Hội đồng định giá do Sở Tài chính tỉnh chủ trì đưa ra và dựa trên cơ sở giá bán trên thị trường tại thời điểm để đề xuất UBND tỉnh quyết định".

* Những thông tin quan trọng trong phóng sự này đã được nhóm PV-CTV Báo Quân đội nhân dân cung cấp cho cơ quan chức năng tỉnh Quảng Bình.

Phóng sự điều tra của Trần Hoài - Thế Sơn