"Cuộc chiến" còn dai dẳng

QĐND Online - Chiến tranh đã lùi xa gần 40 năm, nhưng cuộc chiến với bom mìn còn sót lại vẫn còn dai dẳng với người dân ở tỉnh Phú Yên...

Những cái chết thương tâm

Đã gần hai năm trôi qua, nhưng người dân ở xóm Núi (thôn Phú Lương, xã An Phú, TP Tuy Hòa, tỉnh Phú Yên) vẫn chưa hết ám ảnh, bàng hoàng mỗi khi nhắc lại vụ nổ đầu đạn vào tháng 7 năm 2011.

Sáng hôm ấy, cũng như mọi ngày, hai cậu bé Nguyễn Văn Th (14 tuổi) và Nguyễn Đình T (12 tuổi) lùa bò lên núi chăn thả. Sau đó, T nhặt được một đầu đạn M79. Thấy quả kim loại lạ có màu vàng rất đẹp T rủ Th cùng đập xem bên trong có gì. Đập mãi không ra, mệt mỏi Th nằm lăn ra đất, còn T tiếp tục đập. Trong lúc thiu thiu ngủ, Th nghe một tiếng nổ chát chúa liền vùng dậy, thấy T bị nát một bên người, miệng chỉ kịp ú ớ vài tiếng rồi tắt thở. Tuy thoát chết nhưng trên người Th cũng vô số những vết thương.

Lực lượng chức năng thuộc LLVT tỉnh Phú Yên tiến hành thu gom và xử lý bom mìn còn sót lại sau chiến tranh.

Cái chết của T khiến gia đình vô cùng xót xa. “Mỗi khi nghe có người tử nạn vì bom mìn, tôi lại giật mình. Chiến tranh đã lùi xa nhưng bom đạn do chiến tranh vẫn còn rơi rớt đâu đó, gieo bao cảnh tang thương”,  ông Nguyễn Đình Nh, bố của nạn nhân Nguyễn Đình T  ngậm ngùi chia sẻ.

Khoảng 2 tháng sau khi xảy ra vụ nổ đầu đạn M79 dẫn đến cái chết thương tâm của bé T, ngày 9-9-2011, tại khu vực Hòn Lúp, thôn Phong Hậu, xã Sơn Long (huyện Sơn Hòa) cũng đã xảy ra một vụ nổ, cướp đi hai mạng người do cưa bom lấy phế liệu. Nạn nhân là Trần Hoàng Ph (sinh năm 1982) và Nguyễn Văn H (sinh năm 1978) cùng trú tại xã Xuân Sơn Nam (huyện Đồng Xuân). Trước đó, hai anh Ph và H tìm phế liệu tại khu vực thôn Phong Hậu và nhặt được một quả bom. Mặc dù đã có người khuyên nên giao nộp bom cho chính quyền địa phương và cơ quan chức năng xử lý nhưng hai anh nhất quyết không nghe theo. Cả hai đem bom lên núi Hòn Lúp để đập lấy phế liệu khiến bom phát nổ.

Một trường hợp khác xảy ra trước vụ nổ bom ở Hòn Lúp không lâu: Ông M (xã Hòa Định Đông, huyện Phú Hòa) trong lúc cưa quả đạn 155 ly để lấy thuốc nổ đã làm đầu đạn phát nổ dẫn đến tử vong. Qua kiểm tra, lực lượng chức năng phát hiện hàng chục quả đạn 155 ly khác được ông M chôn ngay trước sân để dành cưa lấy thuốc nổ.

Hiểm họa bom mìn vẫn từng ngày rình rập

Phú Yên là một trong những tỉnh của khu vực duyên hải miền Trung có số lượng bom mìn, đầu đạn sau chiến tranh còn sót lại trong lòng đất khá lớn. Sau ngày 30-4-1975, đất nước được hoàn toàn giải phóng, lực lượng vũ trang tỉnh, nòng cốt là bộ đội Công binh đã nỗ lực dò tìm, rà phá bom đạn, giành lại từng mảnh ruộng, vườn ao để người dân sản xuất nhưng đạn bom cũng chỉ được tạm dọn trên mặt đất, mức độ an toàn cũng chỉ ở độ sâu tương đối.

Lực lượng chức năng thuộc LLVT tỉnh Phú Yên thu gom và xử lý bom mìn còn sót lại sau chiến tranh.

Ẩn họa bom mìn vẫn rình rập khắp nơi. Trước Tết Nguyên đán Quý Tỵ 2013, qua dò tìm, thu gom, Phòng Kỹ thuật Bộ CHQS tỉnh đã tiến hành xử lý an toàn gần một tấn bom mìn, đầu đạn, vật liệu nổ. Mới đây, tại số nhà 29D Phan Đình Phùng (phường 1, TP Tuy Hòa), trong lúc đào móng xây nhà, các thợ hồ đã phát hiện một số lượng lớn lựu đạn được chôn ở độ sâu khoảng 1m. Phòng Kỹ thuật phối hợp với Ban Công binh (Phòng Tham mưu) Bộ CHQS tỉnh tiến hành kiểm tra và thu gom 85 quả lựu đạn, mỗi quả có trọng lượng 450gram; 15 viên đạn col 54 và nhiều vật liệu nổ khác.

Đại tá Lê Tấn Mỹ, Chủ nhiệm Kỹ thuật Bộ CHQS tỉnh cho biết: “Những bom mìn và vật liệu nổ còn sót lại sau chiến tranh có độ nguy hiểm rất cao. Rất may là hôm đó những người thợ đào móng làm nhà đã phát hiện kịp thời, chưa có sự va đập mạnh với những quả đạn nên không có sự cố đáng tiếc xảy ra”.

Theo thượng tá Trần Huy Hoàng, Chủ nhiệm Ban Công binh Bộ CHQS tỉnh, các vật liệu nổ được tìm thấy trong thời gian qua chủ yếu là bom bi, đạn M79, bom thả từ máy bay, đạn cối, đạn rocket, đạn pháo… Những loại vũ khí này luôn gây nên những tai nạn thương tâm đối với người dân. Nhận thức rõ điều này, những năm qua, theo sự chỉ đạo của Bộ CHQS tỉnh, bộ đội Công binh, kỹ thuật địa phương đã tăng cường công tác dò tìm, thu gom, xử lý; đồng thời đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục về hậu quả và phòng tránh tai nạn về bom mìn, vật liệu nổ cho người dân. Tuy nhiên, do địa bàn rộng, trang bị phương tiện và lực lượng chuyên trách còn thiếu, trong khi nhiều người dân bất chấp nguy hiểm, vẫn tự rà phá bom mìn, vật liệu chưa nổ để thu lượm phế liệu nên tai nạn do bom mìn, vật nổ vẫn xảy ra…

Theo Trung tâm Công nghệ xử lý bom mìn (Bộ Quốc phòng), từ năm 1975 đến nay, cả nước có hơn 42.000 người chết và hơn 62.000 người bị thương do bom, mìn còn sót lại sau chiến tranh gây ra. Trung bình mỗi năm “cuộc chiến” này cướp đi tính mạng của 1.530 người và 2.270 người khác phải mang thương tật suốt đời, trong đó phần lớn là trẻ em và người trong độ tuổi lao động. Phú Yên là một trong những tỉnh năm nào cũng phát hiện bom mìn và có người chết do bom mìn còn sót lại sau chiến tranh. "Cuộc chiến" với bom mìn tại nơi đây sẽ vẫn còn dai dẳng...

Bài, ảnh: XUÂN HIẾU