Từ một "con tàu sắp đắm"

Vào khoảng năm 2010-2011, PVTrans đúng nghĩa là một “con tàu sắp đắm”: Nợ nần chồng chất, có 16 đơn vị thì 7 đơn vị làm ăn thua lỗ, 3 đơn vị phá sản, có đơn vị vốn pháp định là 362 tỷ đồng thì lỗ hơn 300 tỷ đồng. “Tàu sắp đắm” thì ai có “phao” là tìm đường “bơi” đi ngay. Năm tháng ấy, một bầu không khí ảm đạm bao trùm.

Một trong những nguyên nhân lớn nhất làm "con tàu PVTrans" nghiêng ngả là giá thuê tàu trên thế giới thời điểm đó giảm xuống đáy. Nếu so với giá thuê tàu hiện nay thì giá thuê tàu ngày ấy giảm đến mức không ai có thể tưởng tượng nổi. Ví dụ, năm 2010, giá thuê những con tàu như Athena, Hercules còn là 35.000-40.000USD/ngày, thì vào thời điểm đầu năm 2011 chỉ còn 3.000USD/ngày. Trong khi đó, chi phí nuôi tàu nằm bờ đã là 15.000USD/ngày. Không những vậy, PVTrans còn phải cõng gánh nặng nợ nần từ Vinashin chuyển sang. Thấy “con tàu” Vinashin sắp “đắm”, các ngân hàng cũng ngần ngại không muốn cho vay nữa.

Đồng chí Phạm Việt Anh, khi đó là Tổng giám đốc PVGas, được điều về làm Tổng giám đốc PVTrans trong bối cảnh như vậy. Khi anh được điều về vào cuối năm 2010, “con tàu” PVTrans đã “chìm”, chỉ còn ngóc được mũi tàu lên.

leftcenterrightdel
 Một tàu vận tải của PVTrans. 

Từ đầu năm 2011, tập thể lãnh đạo đã nhận thấy mô hình tổ chức, quản lý của PVTrans có nhiều điều không ổn. Chính vì vậy, việc đầu tiên phải thực hiện là tập trung chuyển từ quản lý toàn diện đến quản lý chung và xé nhỏ các đơn vị tàu. Cách làm này là để tránh rủi ro, bởi có những tàu của PVTrans bị bắt siết nợ. Khi một con tàu bị như vậy thì cả công ty “chết theo”. Do đó, phải phân tán nhỏ lẻ và gắn trách nhiệm cho giám đốc các công ty. Việc gì cũng phải có một người chịu trách nhiệm đến cùng và dứt khoát phải tuyên chiến với kiểu “chịu trách nhiệm tập thể”, chấm dứt tình trạng “cha chung không ai khóc”.

Thêm vào đó, làm việc gì cũng phải có kiểm tra chéo. Tất cả phải hết sức minh bạch, đặc biệt là về mặt tài chính. Một việc nữa là kiên quyết loại ra khỏi bộ máy những ai có “thực hưởng” mà không “thực làm”. Nhờ vậy mà có những đơn vị như PVTrans Pacific, bộ máy công ty chỉ có 22 người, nhưng sau đó doanh thu năm 2015 đã vọt lên đạt mức gần 900 tỷ đồng. Chính những cải tổ mạnh mẽ, quyết liệt và rất hợp lý đó đã tạo nên sức bật mới cho toàn tổng công ty.

Đến doanh nghiệp vận tải biển hàng lỏng hàng đầu Việt Nam

Nhưng điều quan trọng nhất vẫn là làm thế nào để kiếm được việc làm cho anh em, bởi lẽ nếu không có việc thì nói gì cũng vô ích. Trong tình cảnh bị dồn vào “bãi cạn”, lãnh đạo PVTrans đã tìm được con đường hướng ra biển, đó là vươn sang cung cấp dịch vụ ở Trung Đông. PVTrans đã nhờ sự giúp đỡ của các cơ quan ngoại giao và đặc biệt là sự hỗ trợ đến mức tối đa của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN). Sự hỗ trợ ở đây không có nghĩa là về tài chính, mà là sự hỗ trợ về cơ chế, chính sách và sự ủng hộ cho những cách làm mới, tư duy mới của PVTrans. PVTrans đã đưa được 3 tàu sang Trung Đông chở thuê.

Vào thời điểm đó, tình hình Trung Đông bất ổn, cùng với nạn cướp biển hoành hành nên nhiều hãng vận chuyển dầu thô lớn không dám chạy. Thế là đội tàu của PVTrans bất chấp hiểm nguy, lao vào thị trường Trung Đông. Giá cước vận tải cao gấp rưỡi, việc thì nhiều nhưng anh em luôn phải đối mặt với sự nguy hiểm rình rập mỗi khi tàu chở dầu chạy qua vùng “sừng” Nam Phi và eo biển Madagascar. Mỗi khi báo về rằng tàu sẽ hành trình qua khu vực đó, lãnh đạo PVTrans ở nhà ăn không ngon, ngủ không yên. Hàng loạt biện pháp chống cướp biển được thực hiện cực kỳ cẩn trọng, chu đáo. Thật may mắn, suốt một thời gian dài, tàu của PVTrans chạy như con thoi qua các khu vực nguy hiểm, nhưng không để xảy ra một vụ việc đáng tiếc nào.

Thấy PVTrans có được những hợp đồng lớn ở nước ngoài, các ngân hàng lại niềm nở mời gọi cho vay tiền và đồng ý cho giãn một số khoản nợ trước đây. Có tiền, có công việc, tư tưởng anh em dần dần ổn định. Với mô hình mới, cách quản lý mới, từ cuối năm 2013, PVTrans từng bước đi lên vững chắc. Nói một cách văn hoa, thì cuối năm 2012, PVTrans như người đi biển đã nhìn thấy ánh sáng của ngọn hải đăng trong đêm tối mịt mùng.

Năm 2012, PVTrans đã xử lý sạch các món nợ trước đây. Năm 2013, đã có 300 tỷ đồng tiền lãi. Năm 2014, lãi 400 tỷ đồng... Và để sau 20 năm, PVTrans đã có 11 đơn vị thành viên, hơn 2.000 cán bộ, công nhân viên, đội tàu 36 chiếc với tổng trọng hơn 1 triệu DWT. Doanh thu của PVTrans đạt 9.000 tỷ đồng, lợi nhuận hơn 1.000 tỷ đồng, tăng trưởng lợi nhuận bình quân hằng năm đạt 15% và trở thành doanh nghiệp vận tải biển hàng đầu Việt Nam.

Tổng doanh thu hợp nhất giai đoạn 2011-2021 của PVTrans đạt 70.200 tỷ đồng, tổng lợi nhuận trước thuế hợp nhất đạt 6.830 tỷ đồng với tốc độ tăng trưởng hằng năm trung bình đạt 15%. Vốn hóa thị trường của PVTrans năm 2022 cao gấp 35 lần so với năm 2011. Đội tàu được mở rộng về quy mô và ngày càng trẻ hóa với 36 chiếc có tổng trọng tải đạt hơn 1,05 triệu DWT.

Với kết quả kinh doanh tốt và năng lực tài chính lành mạnh, vị thế và uy tín của PVTrans trong ngành dầu khí và vận tải biển được củng cố khi PVTrans tiếp tục nắm giữ vị trí số 1 trong tốp 10 công ty uy tín ngành logistics năm 2021 của Việt Nam. Đặc biệt, đây là năm thứ hai liên tiếp PVTrans được Vietnam Report xếp hạng cao nhất và không những thế, 3 đơn vị thành viên khác thuộc PVTrans cũng được vinh danh trong tốp 10 này. Cổ phiếu PVTrans có tính thanh khoản cao, thu hút sự quan tâm và nhận được sự đánh giá cao của nhà đầu tư nhờ kết quả sản xuất, kinh doanh tích cực và triển vọng tăng trưởng hấp dẫn.

Thành công của PVTrans ấn tượng đến mức một doanh nghiệp vận chuyển xăng dầu có tiếng là Công ty TNHH Vận tải thủy bộ Hải Hà đã giao 3 con tàu lớn nhất của mình, với tổng trọng tải hơn 100.000 tấn cho PVTrans vận hành, khai thác, lãi kiếm được thì chia đôi. Đây là việc chưa từng có bởi doanh nghiệp tư nhân lại giao tài sản của mình cho doanh nghiệp nhà nước quản lý.

Bài và ảnh: NGUYỄN NHƯ PHONG