QĐND - Sau gần 5 năm thực hiện Quyết định 62/2006/QĐ-BVHTT ngày 23-6-2006 của Bộ Văn hóa – Thông tin (nay là Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch) về quy chế công nhận danh hiệu “Gia đình văn hóa”, “Làng văn hóa” và “Tổ dân phố văn hóa”, đã có hiệu quả thiết thực với cuộc sống. Tuy vậy, còn tồn tại một số việc chưa thống nhất, gây phản cảm, mà mẫu bảng danh hiệu văn hóa cho các địa phương là một ví dụ.

Mỗi nơi một kiểu

Dọc theo tuyến Quốc lộ 80, khu vực thuộc địa phận thành phố Cần Thơ, Kiên Giang, không khó để người đi đường nhận thấy sự khác biệt về các mẫu bảng danh hiệu khóm, ấp văn hóa. Ngay trong cùng một nơi cũng thấy sự khác nhau, khi bảng văn hóa tại phường Thuận Hưng, quận Thốt Nốt, thành phố Cần Thơ có phông chữ danh hiệu văn hóa với kích cỡ nhỏ hơn cùng vị trí bên trên so với địa danh “Thuận Hưng”, thì tại huyện Vĩnh Thạnh danh hiệu “ấp văn hóa” được viết cùng phông, cùng cỡ và cùng hàng với địa danh “Vĩnh Tiến”.

Tương tự như thế, trên địa bàn tỉnh Kiên Giang, trong cùng một xã cũng đã có sự khác nhau về mẫu bảng. Trên địa bàn xã Mông Thọ, huyện Châu Thành, bảng văn hóa tại ấp Hòa Tiến được trang trí có kiểu chữ in đậm và to gấp đôi so với địa danh “Hòa Tiến”, trong khi cách đó không xa, ấp Hòa Bình thì lại được trang trí hoa văn xung quanh với kiểu và cỡ chữ của danh hiệu và địa danh giống nhau.

Tuy nổi bật, ấn tượng, nhưng đây chưa phải là mẫu duy nhất tại tỉnh An Giang

Trong khi hai tỉnh Cần Thơ và Kiên Giang có những điểm khác biệt như thế thì tại tỉnh Đồng Tháp lại xuất hiện một mẫu bảng mới. Đó là, giữa danh hiệu văn hóa và địa danh được đặt thành hai hàng khác nhau có cùng một kiểu chữ, cỡ chữ và màu sắc, tuy nhiên cùng một bảng có đến hai từ “ấp”, cụ thể như tại ấp Bình Chánh, xã Bình Thành, huyện Thanh Bình thì dòng trên là ẤP VĂN HÓA, dòng dưới ghi là ẤP BÌNH CHÁNH…

Khác với các địa phương trên, tỉnh An Giang lại tìm cho mình một mẫu khác. Với hoa văn mặt trống đồng được in chìm bên trong, dòng chữ ghi danh hiệu văn hóa in bên trên to hơn cùng không gian rộng hơn và màu sắc lót phía sau khác biệt so với địa danh ghi bên dưới.

Đâu chính, đâu phụ?

Được công nhận danh hiệu văn hóa là niềm vinh dự cho địa phương, bởi đó là sự phấn đấu không ngừng của cả chính quyền và nhân dân nơi cư trú. Những địa phương được công nhận danh hiệu như “ấp văn hóa”, “khu phố văn hóa”… đều làm bảng pa-nô nhằm giới thiệu và chia sẻ niềm vinh dự của mình với bạn bè gần xa. Tuy nhiên, đến nay thực tế nhiều địa phương chưa xác định được danh hiệu văn hóa là điểm nhấn hay địa danh là điểm nhấn trong mỗi bảng văn hóa. Vì lẽ đó nên thi thoảng chúng ta nhận thấy có nơi danh hiệu được đặt làm dòng chữ chính, có nơi lại bị đánh đồng là một, nơi khác lại ghi nhỏ hơn địa danh đạt được danh hiệu. Tại khu phố Lý Thường Kiệt - thành phố Rạch Giá, tỉnh Kiên Giang, với kích thước 0,5 x 3m, bảng chào của khu phố Lý Thường Kiệt đã gác ngang đầu con đường cùng tên cũng làm cho người đi đường suy nghĩ. Trong khi địa danh khu phố lại khiêm tốn chọn cho mình một góc rất nhỏ bên phải, nhường tất cả khoảng không gian còn lại cho danh hiệu “khu phố văn hóa”. Đôi khi làm cho người đi đường sơ ý không nhận ra được tên đường, bởi đâu đâu cũng thấy mấy từ “khu phố văn hóa”.

Chia sẻ với chúng tôi về những tồn tại này, ông Nguyễn Tri Lý, Trưởng phòng Văn hóa thông tin huyện Thanh Bình, tỉnh Đồng Tháp cho biết: Ngay từ khi các địa phương được công nhận danh hiệu văn hóa, chưa hề nhận được một hướng dẫn, quy định hoặc mẫu biểu nào từ cơ quan chuyên ngành cấp trên. Giải thích về thực trạng trên bảng văn hóa tại địa phương mình, ông Lý cho biết thêm: Do đặc thù của địa phương sông nước, địa danh được phân định bởi kênh rạch nên có nơi địa danh của ấp chỉ là một từ hay một số như ấp 1 (một), 2 (hai)… vì thế, nếu không đặt thêm từ ấp cho địa danh thì chẳng lẽ dòng trên là “ấp văn hóa”, dòng dưới lại là chữ “một” hay số “1” thì lại càng khó coi hơn.

Thiết nghĩ, các cơ quan chức năng cần sớm đưa ra quy định mẫu biểu cho phù hợp, thống nhất, nâng giá trị danh hiệu văn hóa một cách toàn diện và đầy đủ nhất. 

Bài và ảnh: Nguyễn Văn Trung