Ngày của đau thương…
Như thường lệ, cứ đến ngày 2-11 hằng năm, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân xã Khánh Hội, huyện U Minh, tỉnh Cà Mau lại đến thắp nhang tưởng niệm những người con của quê hương đã mãi mãi ra đi không trở về trong cơn bão lịch sử năm 1997. Hơn 3.000 người chết và mất tích, cùng hàng nghìn phương tiện tàu thuyền, nhà cửa và diện tích hoa màu của bà con các tỉnh Miền Tây Nam bộ bị tàn phá nặng nề. Khánh Hội là địa phương thiệt hại nặng nhất với tổng số người chết và mất tích là hơn 500 người. Bởi vậy, nhiều ngôi làng nhỏ ven biển Khánh Hội được gọi với cái tên xót xa - “Làng góa phụ”, “Xóm không chồng” và đó cũng là lý do nhiều đứa trẻ nơi đây được đặt tên là Bão Biển, Hận Biển hay Hận Bão…
Khánh Hội 20 năm sau bão Linda.
Nhiều “góa phụ” ở Khánh Hội chặt dạ, sắc son, thay chồng nuôi con với những nghề chân chính.
Ông Huỳnh Chuông, 70 tuổi lúc bấy giờ là Bí thư Chi bộ ấp 4 xã Khánh Hội, U Minh kể lại: “Thời đó 1 lượng vàng chỉ vài trăm nghìn đồng, nhưng chỉ riêng Khánh Hội gần 900 tàu cá bị mất tích, hư hỏng, nhà sập, tốc mái với tổng thiệt hại hơn 270 triệu đồng. Con số đó thật sự quá khủng khiếp”.
Cuộc sống nơi đây tuy vất vả, nhưng khá êm đềm và ít khi gặp phải những cơn bão lớn. Chính vì vậy, khi cơn bão Linda quét qua người dân trở tay không kịp, hầu như không có một sự chuẩn bị ứng phó nào. Dù cơn ác mộng đã qua đi mấy mươi năm, bình yên đã về lại trên mảnh đất này, nhưng chị Trần Thị Đào ngụ ấp 3, xã Khánh Hội vẫn nhớ như in ngày định mệnh đã thay đổi cuộc đời của chị cũng như nhiều người phụ nữ nơi đây. Chị Đào nhớ lại: “Tối ngày 3-11, khi bão kéo đến ngày một dữ dội, cả xóm thức trắng đêm chờ tin, nhưng rồi kẻ mừng người khóc. Đến hôm sau, tôi gửi 3 đứa con về nhà ngoại, chạy đi tìm chồng, khi về nhà cửa tan hoang không còn gì”.
Trong cơn bão dữ, 3 người con trai, 2 chàng rể và đứa cháu ngoại của ông Trần Văn Húa (Năm Húa) cũng không trở về. Ông Húa chia sẻ: “Khi thông báo có bão không ai tin hết. Đến lúc nó ập đến thì làng quê tan tác. Xác chết chất như củi. Mấy đứa con tôi cũng chết mất thây trong lần đó”.…
... Và sau 20 năm
20 năm trôi qua, Khánh Hội như khoác lên mình chiếc áo mới. Trụ sở hành chính cạnh bờ biển trước đây giờ được di dời đến nơi cao ráo, được xây cất khang trang theo kiểu “nhà cao cẳng”, vừa chống chọi được với triều cường, nước dâng, nhưng có thể làm nơi trú ẩn khi có mưa bão xảy ra. Khu vực chợ xã xiêu vẹo ngày nào, giờ đây đã trở nên sầm uất. Nhờ công tác xã hội hóa, tiểu thương đã có nơi buôn bán khang trang, có nhà lồng dành riêng cho các mặt hàng bách hóa tổng hợp và khu dành cho các mặt hàng nông sản. Cạnh khu chợ là con sông lớn chảy thẳng ra biển Tây vừa được Nhà nước đầu tư nạo vét, khơi lòng sâu để phục vụ ghe tàu cập bến sau chuyến biển dài ngày. Điều đáng mừng hơn là dọc tuyến sông ấy, bờ kè chống xói lở đã được xây dựng để biến thành nơi tránh, trú bão cho tàu cá mỗi khi thời tiết nổi cơn thịnh nộ. Nhờ điều kiện đi lại, mua bán ngày thêm thuận lợi mà cuộc sống của bà con từng bước được nâng lên. Từ đầu năm đến nay, tổng sản lượng khai thác thủy, hải sản ở Khánh Hội là 19.000 tấn, đạt 86,36% so với chỉ tiêu phát triển kinh tế, xã hội của xã đề ra.
Cơn bão đi qua, quá khứ đau thương lùi dần vào ký ức. Bằng đôi tay khéo léo và với nghị lực bền bỉ của cư dân miền biển, người dân nơi đây đã từng bước vượt qua nỗi đau, lao động kiên trì bằng nhiều nghề chân chính để nuôi con trẻ khôn lớn. Nhiều đứa trẻ năm xưa, nay đã tiếp nối nghề biển như cha, ông mình ngày trước.
May mắn sống sót trở về sau cơn bão Linda, gia đình ông Nguyễn Văn Tuấn, xã Khánh Hội, huyện U Minh, tỉnh Cà Mau lâm vào hoàn cảnh vô cùng khó khăn khi chiếc ghe đánh cá cùng toàn bộ ngư cụ gần như bị phá hủy hoàn toàn. Tưởng rằng sự phẫn nộ của biển cả đã làm ông sợ hãi muốn từ bỏ cái nghề cha truyền con nối tự bao đời nay. Vậy mà khi biển hiền hòa trở lại, ông bàn với vợ lấy ít vốn dành dụm bấy lâu sửa sang lại chiếc ghe biển, mua sắm thêm ngư cụ, tiếp tục ngược xuôi theo sóng nước mênh mông. Ông Tuấn chia sẻ: “Chẳng biết là do thiên nhiên bù đắp sự mất mát đau thương hay những vong linh xấu số phù hộ cho người dân quê mình, mà những năm sau đó trời yên biển lặng, tôm cá được mùa, gia đình tôi cũng từng bước thoát nghèo rồi vươn lên trở thành một trong những hộ khá giả”.
Toàn tỉnh Cà Mau hiện có hơn 4.600 tàu khai thác thủy sản trên biển, trong đó có gần phân nửa tàu công suất từ 90CV trở lên, có thể xa khơi dài ngày. So với thời điểm trước khi xảy ra bão Linda, quy mô tàu khai thác xa bờ hiện nay nhiều hơn. Trên những chiếc tàu xa khơi ấy, ngư dân trang bị đầy đủ phao cứu sinh cùng thiết bị vô tuyến, viễn thông để có thể tiếp nhận thông tin thời tiết ở bất cứ vị trí nào trên biển, góp phần giảm thiểu rủi ro khi có thiên tai ập đến bất ngờ.
Nói về những chuyển biến sau cơn bão Linda, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Cà Mau Lê Thanh Triều chia sẻ: “Ngày trước, khi thông báo bão, ngư dân lơ là, chủ quan, thậm chí không tin nhưng giờ mới nghe “rục rịch” là đã hối hả chằng néo nhà cửa... Đó là một trong những chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức của người dân từ sau thảm họa cơn bão Linda. Chính rủi ro đã làm thay đổi tư duy và nhận thức của ngư dân miền biển, giúp bà con cẩn trọng hơn trước những hiểm nguy thiên tai”.
Bài và ảnh: THÚY AN