Thôn Ngân Hà, xã Điện Ngọc, huyện Điện Bàn (tỉnh Quảng Nam) hiện có 210 hộ với 910 nhân khẩu. Người dân chủ yếu làm nghề nông nên đời sống còn khó khăn. Những năm tháng chiến tranh, nơi này là căn cứ cách mạng, 100% gia đình đều có hầm bí mật nuôi giấu cán bộ. Người dân một lòng một dạ chung thủy với cách mạng “một tấc không đi, một li không rời”. Chiến tranh kết thúc, thôn Ngân Hà có 34 Bà mẹ Việt Nam anh hùng, 2 Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, 210 liệt sĩ. Do hậu quả nặng nề của chiến tranh, sự tàn phá của thiên tai, lụt bão nên đời sống của người dân hết sức khó khăn… Đã gần 35 năm sau ngày quê hương được giải phóng, người dân ở đây vẫn mong chờ một cây cầu bắc qua sông. Họ sống biệt lập như một ốc đảo…

Cùng anh Huỳnh Văn Hồ, Bí thư Đoàn xã Điện Ngọc, chúng tôi xuống đò qua sông Ngân Hà. Ông Nguyễn Hữu Nông (người đã 14 năm hành nghề chèo đò) tâm sự: “Mùa này còn đỡ, mùa mưa lũ tui không thể chèo được, thương các cháu học sinh phải nghỉ học dài ngày!”.

Ông Huỳnh Hiền, Phó chủ nhiệm Hợp tác xã nông nghiệp 1 Điện Ngọc giãi bày: “May các chú qua sông giờ này còn vắng khách. Còn buổi chiều thì phải xếp hàng lâu vì học sinh, công nhân và bà con làm đồng về chen chúc nhau!”. Cũng theo ông Hiền, tuy dân số thôn Ngân Hà hơn 900 nhân khẩu, nhưng lượng người qua lại hằng ngày trên bến sông này phải hàng ngàn lượt người. Vì gần 1.500 hộ/5.000 người dân ở Hợp tác xã Điện Ngọc 1 và Điện Ngọc 3 qua sông sản xuất. Toàn bộ hơn 150 héc-ta đất canh tác nằm ở bên thôn Ngân Hà nên bà con thường xuyên qua lại. Đã vậy mỗi ngày còn có vài trăm công nhân quê ở các xã Điện Hòa, Điện Thắng đi làm bằng xe đạp cũng qua bến sông này. Do vậy, bến đò hoạt động liên tục từ 3 giờ sáng đến 10 giờ đêm trong ngày”.

Những cảnh thường thấy ở bến sông Ngân Hà.

Ông Nguyễn Hữu Phương, Trưởng thôn Ngân Hà cho biết: “Bao nhiêu năm người dân ở đây trông chờ có một cây cầu. Nếu như ước mơ ấy trở thành hiện thực thì nông dân sẽ có điều kiện chuyển đổi cơ cấu cây trồng, thanh niên sẽ có điều kiện ra làm việc tại khu công nghiệp Điện Nam-Điện Ngọc, người đi làm, trẻ đi học hết sức thuận tiện… Cũng theo ông Phương, người dân ở đây lo ngại nhất là mỗi khi gia đình có người đau ốm đột xuất, họ phải đưa bệnh nhân qua sông trên những chuyến đò trong đêm tối. Trước đây có gần 200 học sinh học bên kia sông Ngân Hà, nhưng nay thì chỉ còn gần 100 em. Số còn lại thì chuyển về các trường thuộc xã Điện Thắng, hoặc bỏ học. Nhiều công nhân tại các khu công nghiệp cũng phải nghỉ làm vì buổi sáng đi đò qua sông thường muộn giờ, vì vậy họ bị đuổi việc…

Khi chúng tôi đang trao đổi với Trưởng thôn Nguyễn Hữu Phương thì ông Nguyễn Điểu (75 tuổi) dò dẫm chống gậy, dắt theo cháu nhỏ bước lên con đò tròng trành. Ông nói: “Cháu nội tui còn bé quá, một mình qua sông đi học rất nguy hiểm nên phải đi theo trông chừng!”.  Em Nguyễn Văn Út (cháu nội ông Điểu) đang là học sinh lớp 1 Trường Tiểu học Lê Hồng Phong. Còn chị ruột của Út là em Nguyễn Thị Huệ, học sinh lớp 6/5 Trường Dũng sĩ Điện Ngọc đã phải bỏ học để ở nhà phụ giúp gia đình. Vẫn ông Điểu: “Con em người dân ở đây đi học cực lắm! Hằng ngày phải dậy từ rất sớm để chờ tới phiên qua đò mới kịp giờ vào lớp. Mùa mưa bão thì nghỉ học dài ngày. Nhiều cháu phải bỏ học dở chừng vì cảnh đò ngang cách trở!”…

Ông Trần Duy Nam, Phó chủ tịch UBND xã Điện Ngọc cho biết: “Cách đây gần 6 năm, Dự án đường du lịch 607A đi núi Bồ Bồ (trong đó có hạng mục xây cầu bắc qua sông Ngân Hà) đã được phê duyệt, nhưng chẳng hiểu lí do vì sao đến nay vẫn còn nằm trên giấy. Được biết, Dự án này trước đây giao cho huyện làm chủ đầu tư, sau đó lại chuyển qua tỉnh. Trước thực trạng cuộc sống của người dân quá khó khăn, họ phải đi lại bằng con thuyền nhỏ bé, chính quyền xã đã đầu tư 22 triệu đồng sắm một con thuyền lớn, mua thêm áo phao và trả lương 600.000 đồng/tháng cho người lái đò để chở khách qua sông… Đảng bộ, chính quyền và nhân dân trong xã đều ước mong có một cây cầu, nhưng kinh phí quá sức của địa phương… Còn chờ trên thì chẳng biết đến bao giờ…”.

Quảng Nam là một trong những địa phương còn nhiều khó khăn do hậu quả của chiến tranh để lại và hậu quả của thiên tai. Những năm qua, tỉnh đã có nhiều cố gắng thực hiện an sinh xã hội nhưng phía trước vẫn còn đầy những khó khăn. Gần 1.000 người dân ở thôn Ngân Hà vẫn phải sống biệt lập như một ốc đảo, con trẻ thất học chỉ vì thiếu một cây cầu. Để giúp bà con vươn lên thoát nghèo và chăm lo cho thế hệ trẻ, chúng tôi đề nghị chính quyền tỉnh Quảng Nam và các ngành chức năng sớm triển khai xây dựng cầu qua sông Ngân Hà. Đây vừa là trách nhiệm, vừa là đạo lí với vùng quê cách mạng...
Bài và ảnh: Phan Tiến Dũng