Nữ giảng viên Hóa học ứng dụng của Bộ đội Hải quân

“Duyên kép” với Bộ đội Hải quân

Sau cơn mưa, phố biển Nha Trang dịu mát. Thượng tá, Tiến sĩ Phạm Thu Huế tiếp tôi trong căn phòng làm việc ngăn nắp, bài trí đơn giản, gọn gàng. Câu chuyện của chúng tôi liên tục ngắt quãng bởi các giảng viên trong khoa đến báo cáo, xin ý kiến. Qua cách tiếp xúc, trao đổi, tôi cảm nhận được “lửa nghề”, sự tâm huyết và bản lĩnh của một chủ nhiệm khoa tận tụy với đồng nghiệp. Câu chuyện của chị không chỉ là hành trình học tập của bản thân mà còn là quá trình nỗ lực vun đắp cho sự nghiệp “gieo mầm” tri thức khoa học nơi giảng đường bên bờ sóng.

Sinh ra tại miền quê của huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định (nay là tỉnh Ninh Bình), khi chưa đầy 10 tuổi, gia đình chị Phạm Thu Huế chuyển vào định cư tại phố biển Nha Trang (Khánh Hòa). Nhà ở gần Học viện Hải quân nên ngay từ sớm đã hình thành trong cô bé Huế một tình cảm đặc biệt với Bộ đội Hải quân. “Hồi còn học cấp hai, trường tôi kết nghĩa với một đơn vị của Học viện Hải quân. Tôi từng hóa trang thành Bộ đội Hải quân để thuyết trình trong các buổi sinh hoạt, học tập. Hình ảnh những sĩ quan hải quân trong bộ quân phục trắng khiến tôi cảm thấy thật tự hào và mong muốn một ngày nào đó sẽ được mặc bộ quân phục như vậy”, chị Huế kể lại.

Thượng tá, TS Phạm Thu Huế, Chủ nhiệm Khoa Cơ bản-Ngoại ngữ, Học viện Hải quân. Ảnh: HUY CÔNG

Năm 2003, khi chuẩn bị tốt nghiệp Đại học Đà Lạt chuyên ngành Hóa tổng hợp, cô sinh viên trẻ chọn con đường khác với mong muốn của gia đình.

- Vì sao chị lại nộp hồ sơ xin việc vào Học viện Hải quân? - Tôi hỏi.

- Nhà tôi không có ai công tác trong Quân đội, nhưng trong thời gian chờ nhận bằng tốt nghiệp, tôi được người quen công tác tại Học viện cho biết nhà trường đang thiếu giảng viên. Một phần vì sống quen với phố biển, lại đúng với mong ước thuở nhỏ nên tôi mạnh dạn nộp hồ sơ và tự nhủ nếu không được thì cũng coi như một lần trải nghiệm.

Vượt qua 3 lần giảng thử, trong đó lần cuối có dự giờ của Ban Giám đốc, cô giáo trẻ Phạm Thu Huế được tuyển dụng vào Học viện Hải quân. Công tác hơn một năm tại Học viện, chị nên duyên với một sĩ quan hải quân đang là học viên lớp chuyển loại cán bộ chính trị. Mối nhân duyên ấy trở thành câu chuyện tình cô-trò thật đẹp, song cũng mở ra hành trình không ít thử thách. Sau khi tốt nghiệp khóa học, theo điều động của Quân chủng Hải quân, chồng chị về công tác tại một đơn vị ở Phú Quốc (Kiên Giang). 5 năm sau, anh mới được điều động về Học viện Hải quân làm cán bộ giảng dạy, lúc này vợ chồng mới có nhiều thời gian ở gần nhau.

Sau khi được biên chế, chị tiếp tục trải qua khóa huấn luyện quân sự hơn 4 tháng. “Huấn luyện như chiến sĩ mới! Cũng lăn, lê, bò, trườn; bắn súng, ném lựu đạn, sử dụng thuốc nổ, hành quân... Kết thúc khóa học, không ai nhận ra nhau vì đen nhẻm”, chị Huế nhớ lại. Nhưng điều còn đọng lại là tinh thần đồng đội keo sơn, giúp đỡ nhau trong khó khăn, cùng chia sẻ, động viên nhau phấn đấu trong học tập, công tác.

Thượng tá, TS Phạm Thu Huế, Chủ nhiệm Khoa Cơ bản-Ngoại ngữ, Học viện Hải quân trao đổi cùng tác giả. Ảnh: HUY CÔNG

Với phụ nữ, con đường học tập, nghiên cứu trong môi trường Quân đội càng nhiều thử thách. Sau khi kết hôn (năm 2004) và sinh con đầu lòng (năm 2005), chị tiếp tục học Thạc sĩ (năm 2006) rồi Tiến sĩ (năm 2017). Chị kể về giai đoạn cả hai vợ chồng cùng đi học ở Hà Nội: “Trong 3 năm học tập, có thời điểm vợ chồng tôi đúng là chỉ gặp nhau... "trên trời". Anh bay về thì tôi lại bay ra. Các con còn nhỏ nên tôi phải tranh thủ từng ngày nghỉ để xử lý công việc. Cũng may mắn được bà ngoại hỗ trợ nên vợ chồng tôi cũng yên tâm phần nào”.

Chị cười khi nhắc lại triết lý sống của mình: “Tôi luôn chia sẻ với chị em trong khoa rằng về nhà con cái là ưu tiên số một, còn chồng là số hai. Đừng kiểm soát quá mức, mệt mình, mệt người”. Với cách nghĩ tích cực cùng sự giúp đỡ tận tâm của mẹ, chị có được hậu phương vững vàng, các con học giỏi, tự lập, con trai lớn hiện là sinh viên năm thứ ba Trường Đại học Y-Dược - Đại học Huế.

Phát triển Hóa học ứng dụng trong đào tạo sĩ quan

Năm 2021, sau khi bảo vệ thành công luận án Tiến sĩ Hóa học tại Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, giảng viên Phạm Thu Huế trở lại Học viện Hải quân công tác với cương vị Chủ nhiệm Bộ môn Hóa học. Một trăn trở lớn đặt ra, do yêu cầu chuẩn đầu ra, môn Hóa học đại cương bị cắt giảm khỏi chương trình. Tuy nhiên, nếu không có hóa học, một số chuyên ngành kỹ thuật trong hải quân sẽ thiếu nền tảng ứng dụng.

Từ suy nghĩ đó, chị cùng đồng nghiệp đề xuất xây dựng môn Hóa học ứng dụng, một chương trình hoàn toàn mới, được thiết kế riêng cho đặc thù huấn luyện, đào tạo sĩ quan hải quân. Để bài giảng bám sát thực tiễn, chị trực tiếp xuống các tàu chiến của Vùng 4 Hải quân khảo sát. “Trên tàu có rất nhiều hóa chất phục vụ bảo dưỡng, tẩy rửa, chống ăn mòn... nhưng vì không nắm rõ tính chất, nhiều đồng chí không dám dùng. Tôi nghĩ, nếu được hướng dẫn bài bản thì vừa an toàn, vừa tiết kiệm, lại sử dụng được hết công năng”, chị Huế chia sẻ.

Chị cùng đồng nghiệp tham khảo nhiều tài liệu tiếng Nga, tiếng Anh và các tạp chí chuyên ngành trong nước để xây dựng cơ sở dữ liệu bài giảng dùng chung cho môn Hóa học ứng dụng. Khi đưa môn Hóa học ứng dụng vào giảng dạy, học viên rất hứng thú vì thấy được tính thực tế của môn học. Ngay khóa đầu tiên của năm học 2023- 2024, đã có nhóm học viên đăng ký đề tài nghiên cứu cấp cơ sở từ chính nội dung bài giảng.

Cuối năm 2024, Ban Giám đốc Học viện Hải quân giao nhiệm vụ cho Khoa Cơ bản-Ngoại ngữ thành lập đội tuyển tham gia Hội thi Olympic Hóa học sinh viên toàn quốc lần thứ XII năm 2025, đánh dấu sự trở lại sau nhiều năm Học viện không tham gia. Chị và đồng nghiệp nhận nhiệm vụ trong điều kiện vô cùng thiếu thốn, khi phòng thí nghiệm đã xuống cấp. Các giảng viên phải tự cải tạo, lắp ráp dụng cụ thực hành, tận dụng các mối quan hệ để hỗ trợ thêm trang bị phục vụ giảng dạy, thực hành.

Từ chủ nhiệm khoa đến giảng viên bộ môn đều tận dụng thời gian tối đa, truyền đạt kiến thức với mong muốn học viên có cơ hội thử sức ở môi trường lớn. Giữa tháng 4-2025, hội thi diễn ra với sự tham gia của 316 sinh viên, học viên đến từ 45 trường đại học, học viện trên cả nước. Kết quả ghi nhận tâm huyết và nỗ lực của cô trò, đội tuyển Học viện Hải quân lập kỳ tích, đoạt 1 giải tập thể xuất sắc toàn diện và 8 học viên tham gia đều giành giải cá nhân (2 giải nhì, 2 giải ba, 4 giải khuyến khích) ở khối không chuyên.

Nói về cô giáo đáng kính của mình, Thượng sĩ Lê Đoàn Mạnh Trí, học viên lớp KH42C (Đại đội 1, Tiểu đoàn 2, Học viện Hải quân) bày tỏ: “Cô Huế không chỉ giỏi chuyên môn mà còn rất tâm huyết, luôn tạo điều kiện tốt nhất để học viên phát huy khả năng và theo đuổi đam mê học thuật. Những giờ học trên lớp với cô trôi qua thật nhanh bởi phương pháp giảng dạy dễ hiểu, gần gũi. Cô luôn khuyến khích chúng em học sâu, tìm hiểu rộng và ứng dụng kiến thức vào thực tiễn. Nhờ sự dẫn dắt, định hướng của cô, em có thêm động lực, phương pháp học tập hiệu quả để tham gia Hội thi Olympic Hóa học và đoạt giải ba”.

Từ tháng 2-2025, đảm nhiệm cương vị Chủ nhiệm Khoa Cơ bản-Ngoại ngữ, công việc của Thượng tá Phạm Thu Huế càng bận rộn hơn, nhưng chị vẫn chu toàn công việc đơn vị và gia đình. Dưới sự quản lý, chỉ huy của chị, khoa có hơn 40 giảng viên (trong đó có 35 nữ, hơn 90% là gia đình quân nhân) luôn duy trì bầu không khí đoàn kết, cởi mở, đạt nhiều thành tích trong giảng dạy và nghiên cứu khoa học, nổi bật là các bộ môn Tiếng Anh, Tiếng Nga, Tin học, Toán, Vật lý và Hóa học. Năm học 2024-2025, Khoa Cơ bản-Ngoại ngữ hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, được Học viện đề nghị Bộ tư lệnh Quân chủng Hải quân tặng danh hiệu Đơn vị Quyết thắng.

Thượng tá, TS Phạm Thu Huế (hàng đầu, thứ tư, từ trái sang) cùng các đại biểu tại Đại hội đại biểu Đảng bộ Học viện Hải quân lần thứ XXI, nhiệm kỳ 2025-2030. Ảnh: DUY HIỂN

Trong giai đoạn 2023-2025, chị hoàn thành hơn 500 tiết giảng, đạt danh hiệu Giảng viên dạy giỏi cấp cơ sở, Chiến sĩ thi đua cơ sở năm 2024, đảng viên và hội viên phụ nữ hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Đồng thời, chị là chủ nhiệm 2 đề tài cấp cơ sở được nghiệm thu xuất sắc, hướng dẫn 2 đề tài nghiên cứu khoa học của học viên, hướng dẫn 1 học viên cao học bảo vệ thành công luận văn Thạc sĩ. Thượng tá Phạm Thu Huế còn là đồng tác giả một bằng độc quyền giải pháp hữu ích do Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) cấp; đồng tác giả 5 bài báo khoa học trong nước và quốc tế; tham gia 1 dự án và 1 đề tài cấp Nhà nước về lĩnh vực Hóa học ứng dụng.

Chia sẻ về định hướng sắp tới, Thượng tá Phạm Thu Huế cho rằng, những kết quả theo chuẩn đầu ra, chất lượng của học viên sĩ quan về công tác tại đơn vị cũng như các kỳ thi Olympic là minh chứng cho chất lượng đào tạo của Học viện Hải quân. Học viện luôn đổi mới chương trình, phương pháp giảng dạy, bám sát yêu cầu hiện đại hóa, hội nhập quốc tế, đào tạo đội ngũ sĩ quan hải quân có bản lĩnh, tri thức, năng lực chỉ huy-kỹ thuật. Do vậy, Học viện nói chung và Khoa Cơ bản-Ngoại ngữ nói riêng sẽ tiếp tục xây dựng môi trường học tập khoa học, mẫu mực, tạo điều kiện tốt nhất để mỗi học viên phát triển toàn diện về phẩm chất chính trị, đạo đức, năng lực chuyên môn, quan tâm đẩy mạnh đào tạo ngoại ngữ và công nghệ thông tin nhằm đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Cuộc thi viết Những tấm gương bình dị mà cao quý lần thứ 17 xem các tin, bài liên quan.