1. Trong căn phòng ký túc xá của Học viện Báo chí và Tuyên truyền, sau những giờ học tập trên giảng đường và tranh thủ làm thêm bán thời gian để kiếm thêm thu nhập trang trải cho cuộc sống sinh viên xa nhà, Trần Viết Học như “thả lỏng” bản thân, tự thưởng cho mình một giai điệu đàn bầu. Mỗi khi tiếng huyền cầm ngọt ngào, sâu lắng vang lên, tâm hồn chàng sinh viên như được “tắm mát” bởi âm thanh trầm bổng tinh tế của cây đàn một dây đã đi vào tâm thức từ thuở thiếu thời.

Trần Viết Học tác nghiệp tại sự kiện Ngày hội tư vấn tuyển sinh - hướng nghiệp năm 2024 của Học viện Báo chí và Tuyên truyền.

Sinh ra trong một gia đình thuần nông tại xã Lâm Trung Thủy, huyện Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh (nay là xã Đức Thịnh, tỉnh Hà Tĩnh), từ nhỏ, Viết Học lớn lên trong những câu ví, giặm thấm đẫm tinh thần, khí chất, khát vọng và bao nỗi niềm của người dân xứ Nghệ. Bước ngoặt đầu đời là năm 2015, khi Viết Học được tuyển chọn vào đội tuyển văn nghệ của trường tham dự Liên hoan dân ca ví, giặm huyện Đức Thọ. Đây là lần đầu tiên cậu bé 10 tuổi bước ra khỏi lũy tre làng, tiếp xúc với môi trường nghệ thuật quần chúng đông vui, rộng lớn hơn. Nhờ giọng hát khá mượt mà, truyền cảm, cậu bé từ nơi thôn dã làm nên một dấu mốc trong cuộc đời khi chính thức bước tới sân khấu chuyên nghiệp mang tên “Giọng hát Việt nhí 2018” (The Voice Kids).

The Voice Kids là sân chơi ca nhạc dành cho lứa tuổi từ 6 đến 15 có niềm đam mê ca hát, được các cặp đôi huấn luyện viên tên tuổi dẫn dắt trực tiếp như Hồ Hoài Anh-Lưu Hương Giang, Bảo Anh-Khắc Hưng, Soobin Hoàng Sơn-Vũ Cát Tường. Khi cậu bé nhà quê cất lên giọng hát tràn đầy cảm xúc với ca khúc “Hà Nội 12 mùa hoa” (nhạc sĩ Giáng Son) trên sân khấu The Voice Kids, nhạc sĩ Hồ Hoài Anh đã nhanh chóng bấm chọn tiết mục này của Viết Học. Nhờ đó, Viết Học vượt qua "vòng giấu mặt” để trở thành thành viên chính thức của cặp đôi huấn luyện viên Hồ Hoài Anh-Lưu Hương Giang.

Năm 2019, Viết Học tiếp tục tham gia Cuộc thi “Tuyệt đỉnh song ca nhí” do Đài Phát thanh-Truyền hình Vĩnh Long tổ chức. Tuy dừng chân ở top 9 nhưng cuộc thi đã tạo bước đệm lớn để Viết Học ra Hà Nội theo học tại Khoa Âm nhạc truyền thống, Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam. Xa gia đình ở cái tuổi đáng ra vẫn được mẹ cha đùm bọc, Viết Học có lúc không tránh khỏi ngỡ ngàng, choáng ngợp bởi nhịp sống ở Thủ đô quá mới mẻ, lạ lẫm đối với một cậu bé nhà quê. Hành trình chinh phục đam mê với cây đàn bầu của Viết Học gắn liền sự hy sinh thầm lặng của gia đình. Viết Học kể lại câu nói của chị gái vừa đỗ Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, chất chứa bao nước mắt và tình thương vô bờ: “Cha mẹ ơi, hay là con bỏ học đi Nhật xuất khẩu lao động để nuôi ước mơ của em”. Câu nói ấy trở thành động lực mạnh mẽ để Viết Học tự chứng minh ý chí phấn đấu của mình với bố mẹ và chị gái tại Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam.

Sau 6 năm miệt mài vừa học âm nhạc, vừa học văn hóa, Viết Học đã tốt nghiệp loại giỏi hệ trung cấp chuyên ngành đàn bầu vào tháng 6-2025. Anh là một trong những gương mặt trẻ hiếm hoi theo đuổi đàn bầu-nhạc cụ mang hồn cốt Việt. Dưới sự chỉ dẫn tận tình của Nghệ sĩ Nhân dân Thanh Tâm (đàn bầu), nam sinh nhiều năm liền đạt thành tích xuất sắc trong học tập và được tặng giấy khen học sinh giỏi của Học viện. Không những vậy, Viết Học còn vinh dự được tặng học bổng do Toyota Việt Nam phối hợp với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức và được vinh danh Tài năng trẻ âm nhạc Việt Nam năm 2022.

2. Càng trưởng thành, Viết Học càng nhận ra chỉ chơi đàn bầu thôi là chưa đủ. Điều mà chàng trai nhỏ nhắn khao khát là chạm đến nhận thức, trái tim và sự thấu hiểu về văn hóa. “Tôi muốn mọi người không chỉ nghe nhạc mà còn đọc để hiểu sâu xa những tầng lớp ý nghĩa của văn hóa”, Viết Học bày tỏ.

Từ một cậu bé chỉ thích gửi gắm tâm tư vào từng nốt nhạc, ở tuổi 18, Viết Học mang theo hoài bão và quyết tâm nỗ lực thi đỗ Học viện Báo chí và Tuyên truyền, chọn ngành Văn hóa phát triển để theo học như một cách thắp sáng con đường mình lựa chọn. Viết Học tâm sự rằng, anh không phải từ bỏ âm nhạc, mà muốn góp phần làm giàu cho hành trình bảo tồn văn hóa bằng một công cụ mới. Với anh, cây đàn bầu có thể lan truyền cảm xúc, còn ngòi bút giúp anh lưu giữ, lan tỏa những thông điệp tích cực về đời sống văn hóa, nghệ thuật.

Với niềm đam mê, khát khao trở thành một người làm báo chuyên nghiệp sau này, Viết Học vừa chăm chỉ học tập, hoàn thành tốt tín chỉ các môn học chuyên ngành Văn hóa phát triển; vừa chủ động tìm hiểu, tiếp cận, học hỏi, làm quen với công việc viết báo. Sau hai năm tham gia hoạt động tại Câu lạc bộ Sóng Trẻ News thuộc Viện Báo chí-Truyền thông (Học viện Báo chí và Tuyên truyền), Viết Học có điều kiện được cùng các bạn sinh viên chuyên ngành báo chí tham gia nhiều hoạt động, sự kiện trong và ngoài Học viện, qua đó rèn luyện và từng bước làm chủ kỹ năng làm báo theo hướng chuẩn mực, chuyên nghiệp. Đến nay, Viết Học không chỉ có gần 100 tin, bài, ảnh, clip đăng tải trên Trang thông tin điện tử Sóng Trẻ của Học viện Báo chí và Tuyên truyền (trang tin đã được cơ quan quản lý nhà nước cấp phép hoạt động từ năm 2012) mà anh còn được thầy cô tin tưởng giao nhiệm vụ phụ trách mục Văn hóa của trang tin này.

Mới đây, Viết Học làm trưởng nhóm (cùng Hà Linh, Tùng Chi) đi khảo sát, thu thập tài liệu, tư liệu, phỏng vấn chuyên gia để thực hiện loạt tác phẩm 3 kỳ với tiêu đề “Cánh cửa việc làm nào cho người khiếm thị?”. Tác phẩm đã lọt top 10 hạng mục Báo mạng điện tử Giải Báo chí Sóng Trẻ của Học viện Báo chí và Tuyên truyền lần thứ X năm 2025.

Tâm sự với tôi, Viết Học nói rằng, anh kiên trì nuôi dưỡng và theo đuổi đam mê nghề báo vì có cảm giác thích thú khi được ngồi trên chiếc xe máy rong ruổi khắp các tuyến phố, làng quê; trên vai đeo chiếc máy ảnh để được lưu lại những khoảnh khắc đẹp về quê hương, đất nước và các vùng miền văn hóa; tay cầm chiếc điện thoại ghi âm cuộc trao đổi, trò chuyện, phỏng vấn nhân vật; buổi tối về ngồi trong phòng lướt mười ngón tay tí tách trên bàn phím để cho ra đời những tác phẩm báo chí phản ánh đời sống văn hóa phong phú của cộng đồng, xã hội và các miền quê. “Những rẻo biên cương, những ngọn núi cao, những bản làng xa xôi... luôn có sức hút, sức hấp dẫn đối với người trẻ có khát vọng làm báo như tôi và đó cũng là cái đích mà tôi hướng tới những chuyến đi trải nghiệm thực tế khi có điều kiện thuận lợi”, Viết Học chia sẻ.   

Trong tương lai-như Viết Học từng bộc bạch-anh hướng tới hình ảnh một nhà báo hoạt động năng nổ trong lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật, nhằm góp phần lan tỏa thông tin tích cực và dùng ngòi bút để góp phần kiến tạo những giá trị mới. Anh khẳng định vai trò của người trẻ trong việc bảo tồn văn hóa là phải sáng tạo trên cơ sở khai thác những giá trị sẵn có và đưa chúng vào đời sống hiện đại qua góc nhìn tươi trẻ.

Muốn xây dựng tương lai tươi sáng cho bản thân thì hiện tại phải luôn chú trọng học tập. Với suy nghĩ giản dị ấy, chàng sinh viên nhỏ nhắn đã tạo lập cho mình một thành tích đáng khích lệ, hai năm học vừa qua, anh luôn giữ GPA (điểm trung bình tích lũy) học lực giỏi và xuất sắc, được nhận học bổng của Học viện. Bên cạnh đó, giải nhì Cuộc thi “Ý tưởng khởi nghiệp sinh viên năm 2025” của Học viện Báo chí và Tuyên truyền; giải khuyến khích Cuộc thi “Thông điệp xanh” năm 2025 do Học viện Báo chí và Tuyên truyền phối hợp với Viện Friedrich Ebert Stiftung của Đức tại Việt Nam tổ chức như chất xúc tác để Trần Viết Học tiếp tục đặt bút ghi thêm những nét triển vọng mới cho tương lai nghề nghiệp của mình.

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Cuộc thi viết "Những tấm gương bình dị mà cao quý lần thứ 17" xem các tin, bài liên quan.