Chào Ngày báo chí cách mạng Việt Nam năm nay, những người làm báo báo Quân đội nhân dân đã ngồi lại cùng nhau trong cuộc toạ đàm “Chống viết nhạt”, cùng giãi bày và mổ xẻ một

Phóng viên đang tác nghiệp. Ảnh: Internet

điểm yếu trong công việc của mình. Tại sao vẫn còn những bài viết nhạt? những thông tin, đánh giá chung chung? những cái tít không làm ai chú ý? những câu chữ sáo mòn? những trang báo dài dòng, đúng (hoặc không sai) nhưng không trúng, không mấy bổ ích…? Phân tích hiện tượng viết nhạt cùng nhiều nguyên nhân nhưng không ai đổ tại sự nọ việc kia, đều thấy trách nhiệm ở chính mình. Anh em đưa ra nhiều đề xuất, kiến nghị giải pháp nhưng giải pháp chung nhất, thiết thực nhất để chống viết nhạt vẫn là sống không nhạt, sống đẹp, đằm mình gắn bó với thực tế cuộc sống của bộ đội và nhân dân. Cuộc toạ đàm đã làm mỗi người ấm nóng thêm niềm say mê nghề nghiệp và câu trả lời cuối cùng sẽ xuất hiện trên mặt báo.

Trong cuộc đồng hành không ngưng nghỉ cùng chiến sĩ, nhân dân và đất nước, những người làm báo báo Quân đội nhân dân luôn cần tự nhìn lại mình, luôn cần tự đổi mới. Trang báo QĐND năm xưa luôn tươi mới, nóng rực tin chiến thắng cùng khí thế xung thiên của cả nước ra trận, của “cuộc đời đẹp nhất là trên trận tuyến đánh quân thù”. Trang báo hôm nay là những trận đánh mới, những nhân tố mới, cách làm mới của cuộc đấu tranh chung sức chung lòng vượt thắng đói nghèo, lạc hậu, từng ngày xây nền đắp móng cho công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, loại bỏ những vật cản chủ nghĩa cơ hội, của kẻ thù địch chống phá, của các căn bệnh tham nhũng, tiêu cực. Có được sự tươi mới, ấm nóng trên báo, trên đài là bởi có những ngọn bút thanh xuân giàu lửa yêu thương và tranh đấu. Nhưng để luôn có được sức thanh xuân ngọn bút lại là những cuộc khai phá, đấu tranh âm ỉ và quyết liệt từng ngày ở từng người làm báo, ở từng cơ quan báo chí.

Lại nhớ, tại Đại hội lần thứ ba Hội Nhà báo Việt Nam, giữa lúc báo chí cách mạng Việt Nam đang trên đà phát triển mạnh mẽ trong điều kiện hoà bình, xây dựng ở miền Bắc, khi nói chuyện với Đại hội, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã “xung phong phê bình các báo”. Lần ấy, Bác phê bình:

“Bài báo thường quá dài, dây cà ra dây muống, không hợp với trình độ và thời giờ của quần chúng.

Thường nói một chiều và đôi khi thổi phồng các thành tích, mà ít hoặc không nói đúng mức đến khó khăn và khuyết điểm của ta.

Đưa tin tức hấp tấp, nhiều khi thiếu thận trọng…”

Soi lại lời phê bình của Bác, đến nay, báo chí ta đã sửa, đã tiến bộ nhiều nhưng thẳng thắn mà nói những khuyết điểm đó vẫn còn, nhiều khi còn khá nặng trên các báo, đài.

Những năm gần đây, báo chí Việt Nam được tác động bởi hai yếu tố rất mới mẻ. Thứ nhất là sự phát triển của công nghệ thông tin nói chung, đặc biệt là internet. Thứ hai là cơ chế thị trường. Cả hai yếu tố này tạo những điều kiện thuận lợi chưa từng có để phát triển báo chí nhưng đồng thời đã có những cơ quan báo chí, những người làm báo hoặc dễ dãi, hoặc tìm cách lợi dụng những điều kiện mới để đẩy quá đà sự mưu sinh. Sự mô tả trần trụi, li kỳ những vụ án, những câu chuyện núp bóng tâm linh nửa hư nửa thực để bán báo đã làm hoang mang, mất lòng tin trong công chúng. Sự đua tranh thông tin nhanh đã dẫn đến những tin tức không chính xác, không được kiểm chứng lên mạng, lên báo. Sự sa đà vào những mặt trái, những hố đen của cuộc sống nhiều khi đã làm cho báo, cho mạng đó đây xao nhãng, bỏ qua việc cổ vũ cho cái mới, cái đẹp, cho những điều tích cực. Lắm khi giở trang báo mà người đọc thấy nặng nề, bối rối. Lắm khi lướt các đầu đề, các bản tin mà bắt gặp giọng điệu, cách thức của thứ làm báo tự do, của thứ đưa tin thiếu trách nhiệm. Trong khi thế giới đã phát hiện, đã cảnh tỉnh căn bệnh mới của thứ thông tin tự do cá nhân từ những trang web, những blog không có độ tin cậy làm nhiễu loạn đại dương thông tin thì có những người làm báo chúng ta hôm nay lại đua đuổi việc đưa ‘thông tin nóng”, “thông tin khách quan” mà từ bỏ vai trò thẩm định, hướng dẫn thông tin, từ bỏ vai trò người làm báo chuyên nghiệp của mình.

“Viết cho ai xem?Viết để làm gì?” - xa rời lời dạy của Bác sẽ không có sức thanh xuân ngọn bút.

NGUYỄN MẠNH