Kỳ 4: Nhớ mãi tên anh

 

 

QĐND Online - Trong phòng truyền thống Trường tiểu học Nguyễn Phan Vinh (phường Thọ Quang, quận Sơn Trà, TP Đà Nẵng), bức chân dung thuyền trưởng tàu 235 (Đoàn tàu không số) được treo ở vị trí trang trọng nhất. Ban Giám hiệu Nhà trường đã cất công sưu tầm khá đầy đủ những tài liệu, hình ảnh liên quan đến anh hùng, liệt sỹ Nguyễn Phan Vinh để giới thiệu cho các em học sinh hiểu sâu sắc về chiến công huyền thoại của ông cùng đồng đội trên vùng biển Hòn Hèo năm xưa...

Chúng tôi có mặt tại Trường tiểu học Nguyễn Phan Vinh sau lễ khai giảng năm học mới (2011-2012). Vây quanh cô Lê Thị Thơ là các em học sinh từ lớp 1 đến lớp 5. Những gương mặt trẻ thơ hướng về cô hiệu trưởng háo hức nghe kể về người anh hùng mà trường vinh dự mang tên. Và câu chuyện về người anh hùng, liệt sỹ Nguyễn Phan Vinh với trận đánh huyền thoại của 43 năm về trước đã được tái hiện...

“...Đêm 30 rạng ngày mồng một tết Mậu Thân (ngày 31-1-1968) cuộc tổng tiến công và nổi dậy của quân và dân ta ở miền Nam đồng loạt nổ ra. Để phối hợp với các chiến trường trên bộ, Quân chủng Hải quân nhận lệnh chuẩn bị 4 tàu chở vũ khí xuất phát cùng một đêm ở 4 vị trí khác nhau và sẽ vào 4 bến khác nhau để đánh lạc hướng địch. Tàu nào không vào được bến thì nghi binh thu hút địch cho tàu khác vào.

Chân dung anh hùng – liệt sỹ Nguyễn Phan Vinh.

Tàu 235 do Trung úy Nguyễn Phan Vinh làm thuyền trưởng nhận nhiệm vụ vận chuyển 14 tấn vũ khí, đạn dược chi viện cho quân và dân Khánh Hòa. Ngày 27-2-1968, tàu 235 bí mật rời bến, thẳng hướng vào phía Nam. Sau hai ngày đêm hành quân trên vùng biển quốc tế, đúng 18 giờ ngày 29-2-1968, tàu 235 đến ngang vùng biển Nha Trang, thì phát hiện máy bay trinh sát địch lượn vòng quanh tàu rồi mất hút. Thuyền trưởng Nguyễn Phan Vinh nhận định tàu ta đã bị lộ nên cho anh em ngụy trang cẩn thận, chờ đêm tối chuyển hướng vào bờ, cả tàu chuẩn bị thả hàng sẵn sàng chiến đấu.

Kim đồng hồ chỉ đúng 23 giờ. Màn đêm đen đặc, tàu 235 đè sóng lướt tới. Khi cách Hòn Hèo khoảng chừng 6 hải lý thì bất ngờ gặp 3 tàu chiến của địch là Ngọc Hồi, HQ12, HQ617 và 4 chiếc khác dàn hàng ngang, triển khai đội hình phục kích thành thế bao vây hòng bắt sống tàu ta. Trước tình hình đó, thuyền trưởng Nguyễn Phan Vinh đã mưu trí chỉ huy các thủy thủ thả khói mù, khôn khéo điều khiển tàu luồn lách qua đội hình tàu địch đến đúng vị trí bến quy định thuộc xã Ninh Phước, huyện Ninh Hòa (Khánh Hòa). Vì không liên lạc với lực lượng bến đón, thuyền trưởng ra lệnh cho tàu thả hàng xuống biển và khẩn trương cho tàu di chuyển sang vùng biển Ninh Văn để không lộ vị trí thả hàng. Lúc này đã là 1 giờ 30 phút ngày 1-3.

Phía bên ngoài các tàu địch di chuyển khép chặt vòng vây. Trên không chúng huy động máy bay lên thẳng vũ trang yểm trợ. Cuộc chiến không cân sức diễn ra quyết liệt. Phía trước là núi, phía sau là 7 tàu địch ngăn chặn lối ra, tàu 235 ở vào tình thế vô cùng khó khăn. Trên trời, máy bay địch thả pháo sáng. Đèn pha các tàu địch tập trung chiếu sáng để các loại hỏa lực bắn xối xả. Mặc cho lửa đạn, Thuyền trưởng Nguyễn Phan Vinh vẫn bình tĩnh chỉ huy các thủy thủ vừa kiên cường đánh trả địch, vừa cho tàu chạy sát vào gần bờ hơn. Cuộc chiến đấu ngày càng ác liệt, nhiều đồng chí của ta đã bị thương, máy tàu hỏng nặng, thuyền trưởng bị một mảnh đạn bắn sượt qua đầu. Biết không thể thoát khỏi vòng vây của địch được nữa, Nguyễn Phan Vinh hội ý với anh em và ra quyết định hủy tàu để không lọt vào tay địch. Thuyền trưởng Vinh cho tất cả anh em bơi vào bờ trước, còn anh và thợ máy Ngô Văn Thứ ở lại chuẩn bị các loại kíp nổ và trực tiếp điểm hỏa khối thuốc nổ hủy tàu rồi bình thản nhảy xuống nước bơi vào bờ....

Đúng hai giờ sáng, một cột lửa bùng lên kèm theo tiếng nổ dữ dội chấn động cả vùng biển, hất tung một nửa thân tàu 235 lên triền núi Bà Nam. Sau giây phút hoảng loạn, bọn địch điều thêm máy bay và gọi phi pháo bắn phá, dọn đường cho quân đổ bộ lên bờ hòng bao vây bắt sống thủy thủ tàu 235. Cuộc chiến đấu trên bộ giữa thuyền trưởng Nguyễn Phan Vinh cùng thợ máy Ngô Văn Thứ với bộ binh địch diễn ra vô cùng ác liệt. Lợi dụng địa hình, địa vật, các anh đã tiêu diệt nhiều tên địch. Cuối cùng, do vết thương ngày càng nặng, thuyền trưởng Nguyễn Phan Vinh và thợ máy Ngô Văn Thứ đã chiến đấu đến viên đạn cuối cùng, rồi anh dũng hi sinh...

Trận chiến đấu kiên cường của cán bộ, thủy thủ tàu 235 đã đi vào huyền thoại, là dấu son chói lọi của Hải quân Nhân dân Việt Nam anh hùng. Với chiến công phi thường ấy, ngày 25-8-1970, liệt sỹ Nguyễn Phan Vinh được Đảng và Nhà nước truy tặng danh hiệu cao quý Anh hùng LLVTND. Nhân kỷ niệm 15 năm ngày giải phóng quần đảo Trường Sa (29-4-1990), tên người thuyền trưởng tàu 235 quả cảm ấy đã thành tên một hòn đảo trong quần đảo Trường Sa – đảo Phan Vinh.

Năm 1998, một ngôi trường ở quận Sơn Trà, thành phố Đà Nẵng cũng đã vinh dự lấy tên anh đặt tên cho trường – Trường tiểu học Nguyễn Phan Vinh...

Sức sống trên đảo Phan Vinh hôm nay.    

Vinh dự được mang tên người anh hùng, cán bộ, chiến sỹ đảo Phan Vinh hôm nay luôn phát huy truyền thống vẻ vang của Quân chung Hải quân dân Việt Nam anh hùng, cán bộ, chiến sỹ đảo Phan Vinh trong quá trình xây dựng, chiến đấu và trưởng thành đã lập nhiều thành tích xuất sắc. Nhiều năm liền được công nhận “Đơn vị Quyết thắng” và hàng chục Bằng khen, Giấy khen do Bộ Quốc phòng và Quân chủng trao tặng...

Dẫu rằng, điều kiện trên đảo còn nhiều khó khăn, nhưng các thế hệ cán bộ, chiến sỹ luôn sát cánh bên nhau, đồng cam cộng khổ, đoàn kết một lòng khắc phục khó khăn, phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, góp phần bảo vệ vững chắc chủ quyền, biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc trong mọi tình huống. Tuy ở nơi “đầu sóng, ngọn gió”, nhưng nhờ sự quan tâm đầu tư của Quân chủng Hải quân, hiện nay hệ thống nhà ở và làm việc trên đảo đang được xây dựng khang trang. Toàn bộ đường đi, lối lại trên đảo đã được bê tông hóa. Dự án chiếu sáng và năng lượng đã và đang được triển khai. Hệ thống phong điện, năng lượng mặt trời đã được lắp đặt giúp điều kiện sống trên đảo nhỏ tốt hơn. Các trạm thu tín hiệu vệ tinh, sóng điện thoại được phủ góp phần nâng cao đời sống tinh thần lính đảo. Từ một hòn đảo trơ trọi toàn cát trắng, những bàn tay người lính đã biến nơi đây rợp bóng cây xanh với hàng chục loài khác nhau nhưng nhiều nhất là các loại cây bàng vuông, phong ba và dừa.

Để góp phần cải thiện, nâng cao đời sống bộ đội, cán bộ, chiến sỹ trên đảo tích cực tăng gia chăn nuôi, gieo trồng, đánh bắt hải sản. Những vườn rau xanh tốt, những mẻ lưới đầy cá và từng đàn gà, vịt hàng trăm con... là thành quả bao tháng ngày tần tảo, chăm lo của những người lính giữ “phên dậu” giữa trùng khơi. 

Các thế hệ cán bộ, chiến sĩ đảo Phan Vinh đều vinh dự, tự hào với những chiến công đã đạt được. Dù khó khăn, gian khổ, dù mất mát, hi sinh, họ vẫn chắc tay súng, vững niềm tin, hiên ngang giữa nơi sóng cuồng, bão giật, bảo vệ vững chắc biển, trời Tổ quốc thân yêu...

Trường tiểu học Nguyễn Phan Vinh rộn ràng ngày khai giảng.

Thi đua với cán bộ, chiến sỹ trên hòn đảo mang tên người anh hùng, ở nơi “thành phố đầu biển, cuối sông”, Trường tiểu học Nguyễn Phan Vinh cũng đã vượt lên chính mình để trở thành ngôi trường đạt chuẩn Quốc gia. Trong suốt 13 năm qua, các thế hệ thầy giáo, cô giáo và các em học sinh đều ra sức thi đua thực hiện phong trào “Dạy tốt, học tốt” xứng đáng là một trong những trường tiêu biểu, xuất sắc của ngành giáo dục-đào tạo thành phố Đà Nẵng.

Và hôm nay, trong không khí hân hoan hướng tới kỷ niệm 50 năm Ngày mở Đường Hồ Chí Minh trên biển (23-10-1961 / 23-10-2011), mỗi cán bộ, chiến sỹ đảo Phan Vinh và các thầy giáo, cô giáo cùng các em học sinh trường tiểu học Nguyễn Phan Vinh lại bồi hồi nhớ về trận chiến đấu kiên cường của cán bộ, thủy thủ tàu 235 năm xưa đã đi vào huyền thoại, mà tiêu biểu là anh hùng, liệt sỹ Nguyễn Phan Vinh. Anh hi sinh khi tuổi đời còn trẻ, sự hi sinh của anh đã hóa thành bất tử để cho muôn đời sau các thế hệ cháu con đều nhớ mãi tên anh....

----------

Kỳ 1: Trận đánh quyết tử và những dòng ghi trong “Nhật ký Đặng Thùy Trâm”

Kỳ 2: Hai nửa cuộc đời của máy trưởng Phan Nhạn

Kỳ 3: Vũng Rô - đêm Giao thừa năm ấy

Kỳ 5: Xứng đáng là người con của biển

 

Bài và ảnh: Phan Tiến Dũng