Một là, nâng cao nhận thức đúng về vị trí, vai trò của thanh niên và công tác thanh niên trong tình hình mới; đánh giá đúng biểu hiện “nhạt Đảng, phai Đoàn” ở một bộ phận TNVN hiện nay.

Nhận thức đúng về vị trí, vai trò của thanh niên và công tác thanh niên trong tình hình mới và thẳng thắn nhìn nhận, đánh giá đúng biểu hiện “nhạt Đảng, phai Đoàn” ở một bộ phận TNVN hiện nay là giải pháp rất quan trọng, chiếm vị trí hàng đầu trong tổng thể hệ thống giải pháp phòng ngừa biểu hiện “nhạt Đảng, phai Đoàn” ở một bộ phận TNVN hiện nay; là yêu cầu bắt buộc đối với các tổ chức, lực lượng, ban ngành, đoàn thể, tổ chức đoàn từ Trung ương đến địa phương, nhất là các cấp ủy, chi, đảng bộ, chính quyền địa phương. Các chủ thể cần có sự đồng thuận, thống nhất trong nhìn nhận, đánh giá, tin tưởng, tập hợp, giáo dục, rèn luyện, tạo động lực, cơ hội để TNVN khẳng định mình, thực hiện tốt trách nhiệm và nghĩa vụ của thanh niên đối với Tổ quốc.

Ảnh minh họa: Báo Thanh niên 

Không phủ nhận, lảng tránh, thẳng thắn nhìn nhận, đánh giá đúng biểu hiện “nhạt Đảng, phai Đoàn” ở một bộ phận thanh niên trong cơ quan, đơn vị, địa phương mình; tổ chức giáo dục, định hướng TNVN thấy rõ tính chất, mức độ nguy hiểm của biểu hiện “nhạt Đảng, phai Đoàn” đối với sự trường tồn và phát triển của đất nước; thực hiện có hiệu quả các văn bản của Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Quốc hội về công tác thanh niên, trọng tâm là: Chỉ thị số 42-CT/TW ngày 24-3-2015 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ giai đoạn 2015 - 2030; quy định trong Luật Thanh niên (Luật số: 57/2020/QH14) do Quốc hội khóa 14 ban hành ngày 16-6-2020; Chiến lược phát triển thanh niên Việt Nam giai đoạn 2021-2030 theo Quyết định số: 1331/QĐ-TTg ngày 24-7-2021 của Thủ tướng Chính phủ.

Hai là, nâng cao chất lượng công tác giáo dục chính trị tư tưởng đối với TNVN tại các địa phương.

Làm tốt công tác giáo dục chính trị tư tưởng đối với TNVN sẽ giúp họ nâng cao nhận thức, xây dựng bản lĩnh chính trị, bồi dưỡng phẩm chất, đạo đức, lối sống, định hướng tư tưởng và hành động đúng là cơ sở để triệt tiêu biểu hiện “nhạt Đảng, phai Đoàn” ở một bộ phận TNVN hiện nay. Qua đó, góp phần phát huy vai trò TNVN trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đòi hỏi, các cấp ủy, tổ chức Đảng, đoàn, chính quyền địa phương nhận thức đúng về vị trí, vai trò công tác giáo dục chính trị tư tưởng, thống nhất nhận thức và tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện tốt công tác giáo dục chính trị tư tưởng đối với TNVN ở địa phương. Chú trọng giáo dục Chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, chủ trương, đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, truyền thống của dân tộc, địa phương, TNVN và vai trò, trách nhiệm, nghĩa vụ của thanh niên đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Nâng cao chất lượng công tác bồi dưỡng tri thức, hình thành niềm tin, lý tưởng cách mạng cho TNVN. Lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ và thường xuyên đa dạng hóa hình thức, phương pháp giáo dục chính trị sát với thực tiễn địa phương, đất nước, tránh chung chung, hình thức, phô trương; chú trọng kết hợp chặt chẽ công tác giáo dục chính trị gắn với các phong trào thi đua, các cuộc vận động, các ngày lễ lớn, các sự kiện chính trị quan trọng của đất nước để khơi dậy tinh thần yêu nước, tự hào dân tộc, thổi bùng khát vọng cống hiến, sức trẻ, nhiệt huyết, sáng tạo của tuổi trẻ.

Ba là, nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cách mạng cho TNVN.

Giáo dục đạo đức cách mạng đối với TNVN là quá trình tác động tổng hợp, hợp quy luật của chủ thể giáo dục đến TNVN nhằm giúp họ hình thành hệ thống nguyên tắc, quy tắc, chuẩn mực đạo đức của xã hội và hệ thống hành vi phù hợp với chuẩn mực đạo đức; biến TNVN thành những con người mới xã hội chủ nghĩa có lối sống trong sạch, lành mạnh, giản dị, khiêm tốn, có đức tính cần cù, thông minh sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, linh hoạt, quyết đoán; sống bằng kết quả lao động chân chính; biết đặt lợi ích của xã hội, tập thể lên trên lợi ích cá nhân; luôn có thái độ tích cực đối với cuộc sống, không buông thả, chạy theo tiền tài, danh lợi và những cái gì xa lạ, thù địch với đạo đức cộng sản chủ nghĩa; xây dựng được tình cảm, trách nhiệm của tuổi trẻ đối với nghĩa vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; nâng cao ý thức làm chủ, lòng tự hào về truyền thống dân tộc, địa phương; xây dựng ý thức tự lực, tự cường, tinh thần chủ động sáng tạo; biết hướng suy nghĩ và hành động của mình vào thực hiện thắng lợi mục tiêu, lý tưởng cách mạng cao cả của Đảng, của dân tộc ta là “Độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội”.

Để nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cách mạng cho TNVN hiện nay, các cấp ủy, tổ chức đảng, đoàn, chính quyền địa phương cần: Tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả Chỉ thị số 05-CT/TW ngày 15-5-2016 của Bộ Chính trị về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, Chỉ thị số 42-CT/TW ngày 24-3-2015 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ giai đoạn 2015 - 2030...; chú trọng việc định hướng lựa chọn giá trị đạo đức để họ thấy được trách nhiệm của mình trong sự nghiệp cách mạng của dân tộc hiện nay; lan tỏa những tấm gương điển hình để truyền cảm hứng cho thanh niên, để họ tự giác tu dưỡng, rèn luyện, phấn đấu trưởng thành, sống có mục tiêu, lý tưởng rõ ràng, có trách nhiệm với bản thân, gia đình và xã hội; tự thân có nhu cầu tự giải quyết mối quan hệ giữa nghĩa vụ và quyền lợi, giữa vinh dự và trách nhiệm, giữa lợi ích của Đảng, của Tổ quốc, của dân tộc với lợi ích của cá nhân và thẳng thắn đấu tranh phê phán các cá nhân có biểu hiện lệch chuẩn giá trị đạo đức của dân tộc. Đổi mới phương pháp giáo dục đạo đức cách mạng cho TNVN, chủ trọng phát huy vai trò của việc nêu gương về đạo đức của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu các cơ quan, tổ chức, lực lượng tại địa phương.

Bốn là, quan tâm, chăm lo, đáp ứng nhu cầu, nguyện vọng thiết yếu, chính đáng và nâng cao chất lượng các tổ chức đoàn ở các địa phương.

Một trong những nguyên nhân dẫn đến một bộ phận TNVN có biểu hiện “nhạt Đảng, phai Đoàn” là bộ phận thanh niên này còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc trong cuộc sống, thất nghiệp và chất lượng, hoạt động công tác đoàn và phong trào thanh niên của tổ chức đoàn ở một số địa phương còn hạn chế. Do đó, thực hiện giải pháp này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, giúp cho TNVN tin tưởng vào chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước, tham gia nhiệt tình các hoạt động công tác Đoàn và có động lực, nhu cầu phấn đấu trở thành đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam. Hiện nay và những năm tiếp theo, các tổ chức, lực lượng, ban ngành, đoàn thể, tổ chức đoàn từ Trung ương đến địa phương, nhất là các cấp ủy, chi bộ, đảng bộ, chính quyền địa phương cần dành sự quan tâm toàn diện hơn nữa đối với các nhu cầu thiết yếu, chính đáng của TNVN, tập trung giải quyết nhu cầu học tập và việc làm, nhu cầu phát triển toàn diện, nhu cầu được tham gia xây dựng và phát triển đất nước, hội nhập quốc tế cho TNVN, nhất là nhu cầu về học tập, đào tạo và việc làm. Bởi vì, tính đến quý III năm 2025, Việt Nam có: “1,6 triệu thanh niên trong độ tuổi từ 15-24 không việc làm, không học tập, đào tạo”[1], thực trạng này là một trong những nguyên nhân cơ bản dẫn đến một bộ phận TNVN có biểu hiện “nhạt Đảng, phai Đoàn”.

Sự quan tâm, định hướng, giải quyết vấn đề này cần đồng bộ, tổng thể, toàn diện đối với các thành phần TNVN, chú trọng tập trung đội ngũ thanh niên là học sinh phổ thông, thanh niên ở vùng nông thôn, miền núi, thanh niên là sinh viên mới tốt nghiệp ra trường…; huy động sự vào cuộc của các tổ chức, lực lượng trong giúp đỡ thanh niên khởi nghiệp với các mô hình khác nhau, bảo đảm tính ổn định, phát triển lâu dài. Đồng thời, nâng cao chất lượng hoạt động của các tổ chức đoàn ở địa phương, chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng và có chính sách ưu tiên đối với cán bộ Đoàn để họ thực sự là đầu tàu, thúc đẩy, nâng cao chất lượng công tác Đoàn và phong trào thanh niên ở mỗi tổ chức, cơ quan, địa phương; lựa chọn những cá nhân tiêu biểu để đào tạo, bồi dưỡng nâng cao, phát triển tổ chức và thực hiện có hiệu quả các nguyên tắc, quy định trong tổ chức và hoạt động công tác Đoàn và phong trào thanh niên. Bên cạnh đó, để nâng cao chất lượng các tổ chức Đoàn, các chủ thể cần làm tốt công tác xây dựng các tổ chức cơ sở đảng, đoàn tiêu biểu, trong sạch, vững mạnh và các tổ chức này cần quan tâm đến công tác phát triển đảng viên đối với các bộ phận TNVN, đảm bảo lực lượng dự trữ, “hậu bị” tin cậy của Đảng Cộng sản Việt Nam.

Biểu hiện “nhạt Đảng, phai Đoàn” ở một bộ phận TNVN hiện nay là có thật, là sự biến hình của biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, là sự suy thoái về phẩm chất chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống ở một bộ phận TNVN hiện nay, là mối đe dọa đối với sự nghiệp cách mạng, sự tồn vong của chế độ.

Thực hiện đồng bộ những giải pháp trên là đòi hỏi bắt buộc đối với các chủ thể, qua đó kịp thời phòng ngừa, ngăn chặn không để biểu hiện “nhạt Đảng, phai Đoàn” phát triển, lan rộng và tạo điều kiện, môi trường phát huy vị trí, vai trò của TNVN trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa nói chung và đưa đất nước Việt Nam bước vào kỷ nguyên mới của dân tộc, kỷ nguyên phát triển giàu mạnh, hùng cường nói riêng./.

 

[1] Bảo Ngọc - Hà Quân, “Cục Thống kê nói gì về con số 1,6 triệu thanh niên 15-24 tuổi không có việc làm, không học tập, đào tạo”, Báo Tuổi trẻ online, ngày 3-11-2025.