Bảo quản vũ khí. Ảnh: Internet

Tổ chức bảo đảm đời sống, hậu cần quân đội là một chức năng nhiệm vụ rất quan trọng của lãnh đạo, chỉ huy các cấp trong quân đội. Trong đường lối quân sự của Đảng ta, xuyên suốt qua các cuộc kháng chiến là đường lối chiến tranh nhân dân toàn dân, toàn diện và hiện đại dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam. Công tác hậu cần quân đội thường xuyên quán triệt quan điểm hậu cần nhân dân. Tiềm lực sức mạnh hậu cần của quân đội ta là sức mạnh tổng hợp, bao gồm huy động tiềm lực sức mạnh của toàn dân, của cả hệ thống chính trị, của khối đại đoàn kết toàn dân, toàn quân và sự giúp đỡ của bạn bè quốc tế.

Chiến tranh cục bộ công nghệ cao có đặc điểm nổi bật là tiêu hao lượng vật chất hậu cần rất lớn; thực chất là chiến tranh phá hoại tiềm lực kinh tế đất nước và hậu cần quân sự, hay còn gọi là “hậu cần chiến”. Với các loại vũ khí “tinh khôn”, thủ đoạn tác chiến “làm mềm” chiến trường, thì các kho tàng, tiềm lực dự trữ hậu cần quốc phòng là một trong những mục tiêu đánh phá chủ yếu, đầu tiên của đối phương. Chính vì vậy, thể chế bảo đảm hậu cần quân sự theo kiểu truyền thống “số lượng lớn, dữ trữ nhiều” sẽ thay đổi nhiều và thay thế bằng thể chế bảo đảm hậu cần quân sự hiện đại theo hướng lấy chất lượng, hiệu quả làm trọng tâm, tăng cường khả năng tự bảo vệ, đáp ứng tính cơ động cao. Cùng với toàn xã hội chuẩn bị trong thời bình để phục vụ cho thời chiến, ngành hậu cần quân đội phải lo trước, đi trước một bước.

Hiện đại hóa cơ sở bảo đảm hậu cần, trong đó hiện đại hóa phương thức tổ chức bảo đảm và trang thiết bị của ngành hậu cần là những nội dung quan trọng của ngành hậu cần, nâng cao năng lực hậu cần quân sự. Trong thời bình, không nhất thiết tất cả các trang bị vật chất hậu cần phải “khép kín” trong quân đội (từ tạo nguồn, sản xuất, dự trữ đến cấp phát) mà một số mặt hàng cần được “xã hội hóa”. Việc quy hoạch địa bàn chiến lược để tổ chức bảo đảm hậu cần cho các vùng, miền, quân khu, chiến trường, trên hướng biển, đảo… cần có chiến lược tổng thể, toàn diện, lâu dài.

 Đổi mới tư duy và những định hướng lớn về phương thức tổ chức bảo đảm hậu cần trước hết cần tiếp tục quán triệt: hậu cần quân đội (lực lượng vũ trang) trong thời bình là bảo đảm hậu cần theo quan điểm toàn dân, toàn diện, hiện đại dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lí thống nhất của Nhà nước; phát huy sức mạnh tổng hợp của toàn xã hội và hệ thống chính trị ở trình độ cao. Công tác tổ chức bảo đảm hậu cần quân đội phải theo hướng lấy chất lượng, hiệu quả làm trọng tâm, thay thế thể chế bảo đảm hậu cần quân sự theo tư duy cũ: “số lượng lớn, dự trữ nhiều”, tiến dần theo hướng CNH, HĐH. Bảo đảm hậu cần trong chiến tranh hiện đại, công nghệ cao phải tăng cường khả năng tự bảo vệ, từ đó đặt ra yêu cầu xây dựng hậu cần quân sự tinh nhuệ, hiện đại hóa, mang tính vững chắc và chính xác cao. Cần tiến hành quy hoạch tổng thể về hệ thống tổ chức bố trí bảo đảm hậu cần cấp chiến lược trên các hướng, các miền để có kế hoạch xây dựng địa bàn phòng thủ và cơ sở bảo vệ phù hợp với các tình huống xảy ra.

Tiềm lực kinh tế đất nước trong thời bình, nếu làm tốt công tác động viên sẽ huy động tối đa trong thời chiến. Hàng hóa dân sinh trong thời bình sẽ là vật chất, vật tư hàng hóa trong thời chiến, nếu chúng ta có ý đồ, kế hoạch khi đất nước chưa có chiến tranh. Công nghiệp nhẹ, dịch vụ chế biến lương thực thực phẩm, xăng dầu, vận tải, y tế của quốc kế dân sinh được vận hành tốt trong thời bình sẽ góp phần bảo đảm tốt cho thời chiến.

Công nghiệp hậu cần quân sự là một bộ phận của công nghiệp sản xuất quốc phòng, tuân thủ sự chỉ đạo là tham gia sản xuất các mặt hàng hậu cần và quốc phòng. Trong đổi mới, cải tiến phương thức hoạt động của các doanh nghiệp sản xuất hàng hóa hậu cần quân sự, cần chú trọng tập trung sản xuất các mặt hàng hậu cần quân sự mà các doanh nghiệp dân sinh, dân sự không có điều kiện sản xuất; có chương trình, kế hoạch tham gia sản xuất lưỡng dụng hàng hóa (khi có điều kiện thì tham gia sản xuất hàng hóa phục vụ quốc kế dân sinh; nếu tình huống xảy ra, sẽ chuyển nhanh sang sản xuất phục vụ hậu cần quân đội).

Cùng với sự nghiệp đổi mới đất nước, trên lĩnh vực đổi mới phương thức tổ chức bảo đảm hậu cần Quân đội nhân dân Việt Nam những năm qua đã thu được nhiều thành tựu to lớn, có ý nghĩa thực tiễn và lịch sử quan trọng, tạo tiềm lực quốc phòng, góp phần tăng cường sức mạnh tổng hợp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN. Đổi mới phương thức bảo đảm hậu cần góp phần nâng cao chất lượng bảo đảm đời sống bộ đội, nhất là đối với các đơn vị đóng quân ở vùng sâu, vùng xa, biên giới…

Phương thức tổ chức bảo đảm hậu cần trong cơ chế mở, cơ chế thị trường định hướng XHCN cần đa dạng hóa, vận dụng năng động, tránh máy móc, rập khuôn. Trong cơ chế thị trường và dưới tác động của sự phát triển khoa học kĩ thuật công nghệ cao, nhiều hàng hóa, cơ sở vật chất của dân sự và quân sự ngày càng hòa nhập vào nhau; tư tưởng lưỡng dụng hàng hóa trong mua sắm và phương thức bảo đảm hậu cần ngày càng phổ biến. Theo dự báo của các chuyên gia quân sự nước ngoài, trong tương lai có từ 50 đến 60% hàng hóa dự trữ của hậu cần quân sự là từ hàng hóa dân sự.  Khai thác hậu cần tại chỗ, tận dụng thế mạnh của mỗi vùng, miền, giảm công vận chuyển… vừa tiết kiệm, vừa thuận tiện, chủ động trong bảo đảm.

Trên từng địa bàn chiến lược, từng vùng miền, căn cứ vào trình độ phát triển kinh tế mà tổ chức bảo đảm hậu cần; có nơi bảo đảm bằng hàng hóa (hiện vật), có nơi bảo đảm bằng tài chính (tiền tệ hóa), hoặc kết hợp chặt chẽ cả hai phương thức; trong đó lấy bảo đảm bằng hàng hóa, hiện vật là cơ bản, nhằm khai thác tiềm năng, thế mạnh của từng địa bàn, từng vùng chiến lược và nâng cao tính tự chủ, năng động của các cấp trong công tác phục vụ bảo đảm. Thực hiện phân công, phân cấp mạnh cho các quân khu, quân đoàn, quân chủng, binh chủng… và trên các địa bàn chiến lược; đẩy mạnh tăng gia sản xuất góp phần ổn định, cải thiện bữa ăn, đời sống của bộ đội... Công tác quản lí chủ yếu bằng định lượng ca-lo, theo tiêu chuẩn của bộ đội (không phụ thuộc vào biến động của giá cả thị trường); tăng cường quản lí về giá; quản lí cơ sở vật chất bằng hệ thống pháp quy, giảm thấp nhất lãng phí, tiêu cực. Từng bước xây dựng, hoàn chỉnh các văn bản pháp quy về tiêu chuẩn, quy chuẩn kĩ thuật ngành, làm cơ sở pháp lí để sản xuất, mua sắm và quản lí. Sớm rà soát, bổ sung đồng bộ việc xây dựng các văn bản, tiêu chí về định mức cho từng đối tượng được thụ hưởng, tạo thuận lợi cho công tác bảo đảm và quản lí; hoàn thiện hệ thống pháp luật về ngành hậu cần quân đội, trước mắt cần ban hành Pháp lệnh về công tác bảo đảm hậu cần quân đội và tổ chức thực hiện; khi đủ điều kiện, tiến hành tổng kết thực tiễn, nâng lên thành Luật Tổ chức bảo đảm Hậu cần quân đội.

Đào tạo, xây dựng đội ngũ cán bộ, sĩ quan, nhân viên chuyên môn hậu cần đủ năng lực, trình độ làm chủ các phương tiện, trang thiết bị hậu cần quân sự hiện đại, công nghệ cao; chú trọng các chuyên gia đầu ngành, đủ khả năng làm tham mưu chiến lược… vừa là yêu cầu, vừa là mục tiêu xây dựng hậu cần quân đội hiện đại. Bên cạnh đó, cần quy hoạch hệ thống các cơ sở nghiên cứu khoa học trước yêu cầu CNH-HĐH ngành hậu cần quân sự với công nghệ cao, ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin, tiếp thu nghiên cứu có chọn lọc những công nghệ, lĩnh vực khoa học áp dụng hiệu quả vào điều kiện, cách đánh, phương thức tác chiến và bảo đảm hậu cần quân sự Việt Nam.

Đổi mới phương thức bảo đảm hậu cần trong cơ chế thị trường định hướng XHCN góp phần cùng các ngành, các lĩnh vực khác đẩy mạnh công cuộc đổi mới đất nước. Đổi mới phương thức tổ chức bảo đảm hậu cần quân đội là một nhiệm vụ hệ trọng, nhiều khó khăn, thử thách, cần tư duy thận trọng, khoa học, có lộ trình và bước đi phù hợp nhằm hoạch định phương thức tổ chức bảo đảm đúng, hiệu quả, sát hợp, bảo đảm tốt hậu cần cho quân đội xây dựng, huấn luyện, SSCĐ và chiến đấu thắng lợi trong mọi tình huống.

Trung tướng NGUYỄN PHÚC THANH

Nguyên Phó chủ tịch Quốc hội, nguyên Chủ nhiệm Tổng cục Hậu cần.