Xuống xuồng vào đảo

QĐND Online - Đã có biết bao thế hệ phóng viên báo Quân đội nhân dân  vinh dự được ra Trường Sa. Người nay đã nghỉ hưu, người vẫn đang miệt mài bên ngòi bút, trang giấy. Nhưng với họ, những kí ức về Trường Sa vẫn luôn tươi mới. Sợi dây tình cảm giữa những nhà báo áo lính với nơi tiền tiêu của Tổ quốc như ngày càng bền chặt qua bao nắng gió, mặn mòi của biển cả...

Khởi đầu cho một "mối lương duyên"

Đầu tháng năm vừa qua, tôi may mắn được theo chân một đoàn công tác của UBND Thành phố Hà Nội và Bộ Tư lệnh Quân chủng Hải quân ra thăm Trường Sa. Trong thành phần của đoàn có khá nhiều phóng viên từ các báo đài Trung ương nhưng đi đến đâu, dù là đảo chìm hay đảo nổi, bộ đội Trường Sa luôn dành cho những nhà báo mang quân phục một tình cảm hết sức đặc biệt.

Nhưng thứ tình cảm thiêng liêng ấy đâu phải được xây dựng trong ngày một ngày hai. Nó được vun đắp theo hành trình của biết bao con tàu từ đất liền ra với Trường Sa.

Tôi đã được các chú, các anh lớp trước kể lại rằng, ngay từ khoảng tháng 5-1975, nghĩa là chỉ ít ngày sau khi miền Nam hoàn toàn giải phóng, báo Quân đội nhân dân đã có kế hoạch đưa phóng viên ra công tác ở Trường Sa. Trên chiếc Kawasaki 250cc, hai phóng viên báo Quân đội nhân dân lúc bấy giờ là Nguyễn Thắng và Nguyễn Khắc Xuể bền bỉ vượt quãng đường dài từ Thành phố Hồ Chí Minh ra Quân cảng Cam Ranh. Từ đó, con tàu lướt sóng đưa đoàn công tác của Bộ Tư lệnh Hải Quân, trong đó có hai phóng viên báo Quân đội nhân dân ra Trường Sa lớn và một số đảo khác thuộc Quần đảo Trường Sa.

Đó cũng là những người đầu tiên mở ra "mối lương duyên" thiêng liêng giữa những người làm báo Quân đội và vùng biển thiêng liêng của Tổ quốc. Rồi những bài báo, bức ảnh đầu tiên về cuộc chiến đấu giải phóng Trường Sa, chủ quyền, điều kiện tự nhiên, lịch sử và cuộc sống của cán bộ chiến sĩ Hải quân Nhân dân Việt Nam trên đảo đã liên tục xuất hiện trên báo Quân đội nhân dân và được bạn đọc cả nước đánh giá cao.

Qua báo Quân đội nhân dân, bạn đọc cả nước đã được biết đến cây bàng vuông, phong ba, muống biển quấn quýt bên người lính hải quân, cùng họ làm sống động thêm hình ảnh quần đảo xa xôi của tổ quốc. Cũng từ đó, họ như được bồi dưỡng thêm tình yêu tổ quốc và niềm tin vào người chiến sĩ Hải quân Nhân dân Việt Nam.

Thế rồi từ đó trở đi, mỗi năm có tới hàng chục phóng viên Báo Quân đội nhân dân được cử ra Trường Sa công tác, mà hành trình thường theo rất nhiều "kênh" khác nhau. Có thể là những chuyến đi cùng Thủ trưởng Bộ Quốc phòng, Bộ Tư lệnh Hải Quân, cùng các đoàn đại biểu từ khắp các tỉnh thành trên cả nước hay bất cứ một chuyến đi nào khác mà đích đến là Trường Sa thân yêu.

Trường Sa - nguồn cảm hứng vô tận

Có một điều rất lạ là mỗi năm, có tới hàng chục phóng viên báo Quân đội nhân dân vượt sóng ra Trường Sa, nhưng trong ngòi bút của họ luôn luôn xuất hiện những điều mới mẻ. Vẫn là chuyện bộ đội trên các đảo chìm phải chắt chiu từng giọt nước ngọt, chuyện trồng rau, tăng gia ở Sinh Tồn, Song Tử Tây, ấy vậy mà chẳng bài nào giống bài nào. Những nhà báo kỳ cựu như Vũ Đạt, Trần Hồng dù đã hai, ba lần ra Trường Sa nhưng ý tưởng xoay quanh tình cảm giữa đất liền và hải đảo, sức sống kiên cường, tươi mới, vẻ đẹp của người lính Trường Sa vẫn chưa bao giờ cạn trong mỗi bài viết, bức ảnh mà họ mang đến cho người đọc.

Với các phóng viên báo Quân đội nhân dân, công tác ở Trường Sa là một điều gì đó rất đặc biệt, khác hẳn với những chuyến ra Bắc vào Nam và kể cả những chuyến đi nước ngoài trong đời làm báo. Được đi thì vui lắm, háo hức lắm. Còn giả sử vì một lí do nào đó mà lỡ hẹn với Trường Sa, có khi phải tiếc nuối đến cả tháng trời.

Cũng chính vì thế mà đâu cần phải chờ đến lúc đặt chân lên tận đảo, ngay cả khi còn ở trên bờ, chuẩn bị lên tàu thôi thì cảm xúc đã dạt dào lắm rồi. Đã có nhiều bài báo xúc động , được hoàn thành trước giờ khởi hành, mà gần đây nhất là những bài viết chứa chan tình cảm biển bờ của phóng viên nữ Mai Phương trong một chuyến công tác Trường Sa cách đây không lâu.

Ra Trường Sa từ những năm 1992,1993 nhưng cho đến tận bây giờ, nhà báo Mạnh Hùng vẫn coi vùng đất thiêng liêng ấy là "Chỗ dựa của lòng ta" như tiêu đề bài báo mà ông đã viết cách đây ngót ngét hai chục năm. Phải chăng Trường Sa không chỉ là nguồn cảm hứng vô tận mà còn là điểm tựa để những người làm báo nói riêng thêm tin yêu cuộc sống, thấy rõ hơn trách nhiệm của mình với đất nước, với những chiến sĩ hàng ngày hàng giờ đang sống cùng hơi thở của biển cả?

Chính nguồn cảm hứng ấy là cơ sở giúp rất nhiều bài báo của phóng viên báo Quân đội nhân dân về Trường Sa đạt được những giải thưởng cao. Điển hình như chùm bài của Thiếu tướng Phan Khắc Hải, nguyên Tổng biên tập Báo Quân đội nhân dân đã được giải A Báo chí Toàn quốc hay vệt bài giành giải nhì "Cuộc thi viết về biển đảo " do Ban Tư tưởng Văn hóa Trung ương (Nay là Ban Tuyên giáo Trung ương) tổ chức của nhà báo Trịnh Tuấn Anh. Và chắc chắn sẽ còn rất nhiều giải thưởng cao quý gắn liền với Trường Sa mà chúng tôi chưa nêu được trong bài viết này...

Để Trường Sa ngày càng thêm đẹp

Dưới con mắt của phóng viên báo Quân đội nhân dân, những tác phẩm về Trường Sa không đơn giản chỉ là ngợi ca tình yêu đất nước, người lính mà trong đó còn chưa đựng rất nhiều ấp ủ, những kì vọng về việc ngày càng cải thiện cuộc sống của cán bộ chiến sĩ, người dân trên đảo. Làm thế nào để trồng cây, chăn nuôi lợn, gà, chó...sao cho năng suất nhất. Rồi vấn đề khai thác tài nguyên biển cả, làm sao để giữa những hòn đảo nhỏ nhoi, môi trường không ngừng được cải thiện. Làm gì để sự hỗ trợ của Nhà nước, nhân dân và các tỉnh thành đến được với Trường Sa một cách hiệu quả nhất. Hay gần hơn nữa  là chỉ ra hướng khắc phục căn bệnh hình thức trong việc cung ứng vật phẩm, quà tặng từ đất liền ra Trường Sa. Làm sao để một giọt nước, một cái kẹo từ bờ mang ra cũng không thừa với bộ đội ngoài đảo.

Tuy nhiên, có một đặc trưng trong hầu hết các bài viết của báo Quân đội nhân dân, đó là mong mỏi giúp đời sống tinh thần của bộ đội và người dân Trường Sa ngày càng phong phú. Tư tưởng, tinh thần có thoải mái, lạc quan thì đoàn kết biến Trường Sa không chỉ là một cứ điểm vững chắc, bất khuất của Tổ quốc mà còn là một chiếc phao tiếp ứng cho các dự án kinh tế, hoạt động của ngư dân và tàu bè quốc tế.

Càng về sau này, không chỉ có báo Quân đội nhân dân mà còn nhiều cơ quan, báo đài, đại  biểu chính quyền, nhân dân các địa phương trên khắp cả nước đến với Trường Sa. Nhưng dường như cái mối lương duyên được vun đắp lâu nay đã khiến những phóng viên quân đội luôn nhận được những tình cảm đặc biệt và nồng hậu nhất từ phía hải đảo. Chẳng thế mà bộ đội Trường Sa hễ cứ gặp phóng viên báo Quân đội là chuyện trò rôm rả, tâm sự như anh em một nhà.

Tôi đã được những người lính đảo nhắc về nhiều nhà báo quân đội, những người đã có dịp ra Trường Sa trước đó. Trong các nhà truyền thống ở Song Tử Tây, Sinh Tồn Đông hay Trường Sa Lớn, đâu đâu cũng có các ấn phẩm của Báo Quân đội nhân dân. Trân trọng tình cảm của các anh, những người làm báo chúng tôi sẽ tiếp tục tình nguyện trở thành những cánh chim qua lại, kết nối tình yêu, sự cảm thông giữa các anh và người thân nơi đất liền.

Tháng 6 này báo Quân đội nhân dân lại có phóng viên ra với Trường Sa...

Vũ Hùng