Đường Hồ Chí Minh trên biển - bài học về xây dựng quân đội trong tình hình mới

Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, Đường Hồ Chí Minh trên biển đã đi vào lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc Việt Nam “như một con đường huyền thoại”, một biểu tượng sáng ngời về chủ nghĩa anh hùng cách mạng, thể hiện tài thao lược và nghệ thuật chỉ đạo chiến tranh nhân dân rất độc đáo, sáng tạo của Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Quân ủy Trung ương; một minh chứng của lòng quả cảm, trí thông minh, ý chí sắt đá; là hiện thân của khát vọng độc lập, tự do, thống nhất đất nước và mãi mãi là niềm tự hào của Quân đội nhân dân Việt Nam anh hùng. Cùng với đường Trường Sơn-Đường Hồ Chí Minh trên bộ, Đường Hồ Chí Minh trên biển là một trong hai tuyến vận tải chiến lược chi viện kịp thời, hiệu quả vũ khí trang bị, sức người, sức của cho cách mạng miền Nam.

Trong giai đoạn 1961-1975, các đơn vị vận tải quân sự trên tuyến đường biển mang tên Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khắc phục mọi khó khăn, gian khổ, hy sinh, vượt qua sự kiểm soát gắt gao, phong tỏa, đánh phá ác liệt của địch, tổ chức hàng trăm lượt tàu ra khơi, về đích; hàng trăm nghìn tấn vũ khí, đạn dược, trang bị kỹ thuật, khí tài quân sự, hàng hóa, thuốc chữa bệnh; hàng chục nghìn cán bộ, chiến sĩ từ hậu phương lớn được đưa vào tiền tuyến lớn, đáp ứng kịp thời sức người, sức của cho chiến trường miền Nam trong những năm tháng ác liệt của chiến tranh. Con đường vận tải chi viện chiến lược trên biển đã cùng quân và dân cả nước đánh bại các chiến lược: “Chiến tranh đặc biệt”, “Chiến tranh cục bộ”, “Việt Nam hóa chiến tranh” của đế quốc Mỹ và làm nên thắng lợi của Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (1975).

Cựu chiến binh Tàu không số nói chuyện truyền thống với tuổi trẻ Quân chủng Hải quân tại Bảo tàng Hải quân, tháng 4-2021. Ảnh: VŨ HƯỞNG.

Thắng lợi của phong trào “Đồng khởi” đầu năm 1960 đã mở ra bước ngoặt mới của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cách mạng miền Nam từ thế giữ gìn lực lượng chuyển sang thế tiến công, vì vậy, nhu cầu về vũ khí, trang thiết bị quân sự là vấn đề hết sức cấp bách. Để đáp ứng nguyện vọng cháy bỏng của quân và dân Nam Bộ, Trung ương Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh quyết định tiếp tục mở tuyến vận tải chiến lược đường biển, chi viện cho cách mạng miền Nam đánh Mỹ. Sau quá trình thử nghiệm tổ chức, tìm giải pháp và phương thức hoạt động vận tải đường biển từ Bắc vào Nam, ngày 23-10-1961, Quân ủy Trung ương, Bộ Tổng Tư lệnh quyết định thành lập Đoàn Vận tải biển 759 với mật danh “Đoàn tàu không số” (ngày 29-1-1964 đổi thành Đoàn 125), có nhiệm vụ mở đường chiến lược quan trọng-Đường Hồ Chí Minh trên biển, để vận chuyển người, vũ khí, trang bị kỹ thuật, chi viện cho chiến trường miền Nam, những nơi mà Đường Hồ Chí Minh trên đất liền chưa thể vươn tới. Khi mới thành lập, hầu hết cán bộ, chiến sĩ Đoàn 759 (Đoàn 125) là các đồng chí cán bộ miền Nam tập kết ra Bắc và các đồng chí cán bộ ưu tú thuộc các tỉnh: Cà Mau, Bạc Liêu, Bến Tre, Trà Vinh, Bà Rịa, mới từ miền Nam vượt biển bằng tàu cá ra miền Bắc để nhận vũ khí. Sau khi ổn định tổ chức biên chế và làm công tác chuẩn bị, đêm 10-4-1962, Đoàn 759 tổ chức “thuyền Bạc Liêu” gồm 6 thủy thủ, tiến hành chuyến đi trinh sát mở đường từ bến Nhật Lệ (Quảng Bình) vào miền Nam. Với bản lĩnh, kinh nghiệm và tài trí thông minh của những “dân chài” Nam Bộ, “thuyền Bạc Liêu” đã vượt qua sự kiểm soát gắt gao của địch, ngày 18-4-1962, thuyền cập bến Bồ Đề rồi vào bến Vàm Lũng (huyện Ngọc Hiển, tỉnh Cà Mau), sau đó quay trở lại miền Bắc an toàn. Thành công của chuyến đi trinh sát mở đường, nghiên cứu luồng lạch, chuẩn bị bến bãi của “thuyền Bạc Liêu” là cơ sở rất quan trọng để đêm 11-10-1962, Đoàn 759 tiếp tục tổ chức một tàu gỗ gắn máy, được hoán cải thành tàu cá không mang số hiệu, chở 30 tấn vũ khí từ bến Đồ Sơn (Hải Phòng) vượt biển vào Nam và cập bến Vàm Lũng an toàn vào ngày 19-10-1962. Thành công của “chuyến tàu không số” chở 30 tấn vũ khí đầu tiên từ hậu phương miền Bắc chi viện cho chiến trường Nam Bộ đã chứng minh tính hiệu quả và khẳng định sự hình thành tuyến Đường Hồ Chí Minh trên biển của quân và dân ta.

Sau chuyến đầu tiên thắng lợi, trong năm 1962 và đầu năm 1963, cũng với phương thức vận chuyển bí mật, giả dạng tàu cá của ngư dân, Đoàn 759 đã tổ chức thành công 28 chuyến tàu không số, với hơn 1.300 tấn vũ khí, hàng hóa được đưa tới chiến trường miền Nam, phục vụ đồng bào Nam Bộ kháng chiến. Trong 3 năm (1962-1965), các đơn vị hoạt động trên tuyến Đường Hồ Chí Minh trên biển đã tổ chức được 89 chuyến tàu, vận chuyển hơn 5.000 tấn vũ khí, vật chất chi viện cho các chiến trường Khu 5, Nam Bộ và các tỉnh duyên hải Nam Trung Bộ. Tuy nhiên, sau “sự kiện Vũng Rô” (Phú Yên) tháng 2-1965, tuyến Đường Hồ Chí Minh ven biển bị lộ, địch tăng cường tuần tiễu ngăn chặn, chống xâm nhập, Đoàn 125 phải chuyển hướng hoạt động, vận chuyển theo đường hàng hải quốc tế, bí mật, bất ngờ đột nhập, đưa hàng vào các bến tiếp nhận. Trong 4 năm (1965-1968), ta tổ chức được 27 chuyến tàu, trong đó có 7 chuyến tới đích, vận chuyển hơn 400 tấn vũ khí vào chiến trường, các chuyến còn lại hoặc phải quay trở lại, hoặc bị địch đánh phá, hoặc buộc phải tự hủy trong những tình huống hiểm nghèo, thiệt hại tới 19 tàu và hơn 700 tấn hàng hóa[1], hàng chục cán bộ, chiến sĩ hy sinh và bị bắt.

Sau cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968, tranh thủ lúc địch ngừng ném bom miền Bắc, Đoàn 125 đã vận chuyển một khối lượng lớn hàng hóa, vũ khí vào vùng giới tuyến giao cho các địa phương và Đoàn 559 vận chuyển vào chiến trường miền Nam. Từ cuối năm 1970, sau khi tuyến đường biển vận chuyển qua cảng Xihanúcvin (Campuchia) bị địch cắt đứt, cán bộ, chiến sĩ Đoàn 125 đã chủ động tìm đường mới, men theo phía Đông các quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa, qua vùng biển Đông Bắc Malaysia vào khu vực quần đảo Nam Du để cập bến, giao hàng cho các tỉnh miền Tây Nam Bộ.

Sau Hiệp định Paris năm 1973, Đoàn 125 phối hợp chặt chẽ với các tổ chức, địa phương, vận chuyển một khối lượng lớn vũ khí, đạn dược và hàng nghìn lượt cán bộ, chiến sĩ vào Nam chiến đấu. Đặc biệt, trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975, các đội tàu không số của Đoàn 125 đã thực hiện thành công 173 chuyến, vận chuyển hơn 8.000 tấn vũ khí hạng nặng, 50 xe tăng, đưa hơn 18.700 cán bộ, chiến sĩ vào chiến trường chiến đấu; trong đó, Đoàn 125 phối hợp chặt chẽ với các đơn vị, địa phương thuộc Quân khu 5, vận chuyển Bộ đội Hải quân và lực lượng, cơ động chiến đấu trên biển của quân khu, giải phóng toàn bộ các đảo ven bờ và quần đảo Trường Sa, cùng với toàn Đảng, toàn dân, toàn quân làm nên Đại thắng mùa Xuân 1975, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Tổ chức thành công Đường Hồ Chí Minh trên biển, quân và dân ta đã viết nên bản hùng ca về ý chí, sức sáng tạo của con người Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh, góp phần quan trọng vào thắng lợi vĩ đại của dân tộc trong cuộc đụng đầu lịch sử với đế quốc Mỹ. Qua đó, để lại nhiều bài học kinh nghiệm có ý nghĩa chiến lược trong sự nghiệp xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại trong thời kỳ mới.

Một là, phát huy truyền thống anh hùng, mở đường thắng lợi của cán bộ, chiến sĩ “Đoàn tàu không số” năm xưa, thường xuyên chăm lo xây dựng quân đội vững mạnh về chính trị, tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Đảng, Nhà nước và nhân dân, sẵn sàng nhận và hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao.

Xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam vững mạnh về chính trị là một nguyên tắc cơ bản trong xây dựng lực lượng vũ trang cách mạng của Đảng ta. Nhờ đó, trong suốt quá trình phát triển, trưởng thành, lớn mạnh, Quân đội ta luôn tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Đảng, Nhà nước và nhân dân, vượt qua muôn vàn khó khăn, thử thách, đánh thắng mọi kẻ thù xâm lược, giành lại độc lập, tự do, thống nhất đất nước, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ lao động sản xuất và công tác. Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, bản lĩnh chính trị, ý chí quyết chiến, quyết thắng của các thế hệ cán bộ, chiến sĩ “Đoàn tàu không số” hoạt động trên tuyến đường biển mang tên Chủ tịch Hồ Chí Minh, được hun đúc từ bản sắc, ý chí con người Việt Nam giàu lòng yêu nước, luôn có ý thức sâu sắc về giá trị của độc lập, tự do và truyền thống kiên cường, bất khuất chống giặc ngoại xâm của dân tộc, được Đảng giác ngộ mục tiêu, lý tưởng chiến đấu, lòng yêu nước và ý chí, nghị lực, quyết tâm trong mỗi con người, mỗi tập thể đã trở thành vũ khí tinh thần, có ý nghĩa quyết định đến việc hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ được giao. Trên cơ sở bản lĩnh chính trị kiên định, vững vàng, cán bộ, chiến sĩ Đường Hồ Chí Minh trên biển đã nêu cao chủ nghĩa anh hùng cách mạng, giữ vững niềm tin tất thắng vào Đảng, Bác Hồ, tạo thành động lực to lớn thúc đẩy họ đem hết sức lực, tinh thần quả cảm, trí thông minh, sáng tạo, kiên cường vượt qua mọi khó khăn, đánh phá ác liệt, phong tỏa ngặt nghèo của địch, mở đường thắng lợi và bí mật, bất ngờ, táo bạo, bền bỉ hoạt động, kịp thời chi viện sức người, sức của, vũ khí, trang bị cho các chiến trường Nam Bộ, Khu 5 và các tỉnh duyên hải Nam Trung Bộ trong suốt cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước.

Thực tiễn tổ chức tuyến vận tải quân sự đường biển trong kháng chiến chống Mỹ đã chứng minh, nếu không chăm lo xây dựng bản lĩnh chính trị kiên định, vững vàng cho cán bộ, chiến sĩ, thì không thể mở đường thắng lợi và cũng không thể thực hiện được nhiệm vụ vận tải quân sự, chi viện chiến trường bằng đường biển từ Bắc vào Nam. Trên hải trình hàng nghìn hải lý, luồng lạch phức tạp và chủ yếu nằm trong vùng địch kiểm soát, cán bộ, chiến sĩ “Đoàn tàu không số” trên những con tàu nhỏ, trang bị rất hạn chế, được hoán cải giả dạng tàu cá của ngư dân hoặc tàu buôn, vừa phải đối mặt với mạng lưới trinh sát tinh vi, sự đánh phá ác liệt của các loại tàu chiến, tàu sân bay, tàu khu trục, tàu tuần dương rất hiện đại của hải quân Mỹ và các “lực lượng đặc nhiệm” gần bờ của quân ngụy, vừa phải đối mặt với sóng to, gió lớn, đòi hỏi họ phải có tinh thần chịu đựng gian khổ, sẵn sàng hy sinh trong những tình huống hiểm nghèo để giữ bí mật của tuyến đường. Trước những khó khăn ấy, ngay từ khi quyết định mở tuyến vận tải chi viện chiến lược trên biển-Đường Hồ Chí Minh trên biển, Bộ Chính trị, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Quân ủy Trung ương đã thường xuyên quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ, từ việc khảo sát luồng lạch, trinh sát nắm tình hình, tổ chức lực lượng đi thử nghiệm, xác định tuyến, mở đường và phương thức, phương tiện vận chuyển, đến việc lựa chọn những cán bộ ưu tú, dũng cảm, táo bạo, có kinh nghiệm đi biển để trực tiếp thực hiện nhiệm vụ vận tải đường biển. Có thể khẳng định, với bản lĩnh chính trị kiên định, vững vàng, ý chí quyết chiến, quyết thắng; dũng cảm, hy sinh quên mình, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ hoạt động trên tuyến Đường Hồ Chí Minh trên biển đã nêu cao chủ nghĩa anh hùng cách mạng, tạo dựng nên con đường huyền thoại với biết bao kỳ tích phi thường, góp phần quan trọng vào thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước.

Phát huy truyền thống anh hùng, mở đường thắng lợi của “Đoàn tàu không số” năm xưa, trong thời kỳ mới, xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, cần phải thường xuyên chăm lo xây dựng quân đội tinh nhuệ về chính trị, tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Đảng, Nhà nước và nhân dân. Để xây dựng quân đội tinh nhuệ về chính trị, trước hết phải nắm vững những nguyên tắc cơ bản của Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng về xây dựng lực lượng vũ trang cách mạng. Toàn quân phải chú trọng nâng cao chất lượng công tác giáo dục chính trị tư tưởng, khơi dậy tinh thần yêu nước, lòng tự hào, tự tôn dân tộc, biết chuyển hóa những giá trị lịch sử truyền thống, kinh nghiệm đấu tranh giành độc lập, tự do, thống nhất đất nước năm xưa trở thành một phần quan trọng trong hoạt động, công tác của bộ đội. Đồng thời, phát huy cao độ vai trò gương mẫu của đội ngũ cán bộ, nhất là cán bộ chủ trì các cấp càng phải có bản lĩnh chính trị kiên định, vững vàng, có ý chí quyết tâm cao, năng lực toàn diện, gương mẫu về đạo đức, lối sống, luôn chủ động, sáng tạo, đề cao trách nhiệm cá nhân trong thực hiện chức trách nhiệm vụ. Thường xuyên củng cố, kiện toàn, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của cấp ủy, tổ chức đảng các cấp trong quân đội; đẩy mạnh công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI, XII) gắn với việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh và Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ” trong thời kỳ mới, tạo động lực tinh thần mạnh mẽ cho toàn quân thực hiện tốt mọi nhiệm vụ trong tình hình mới.

Hai là, phát huy tinh thần tự lực, tự cường, tích cực bồi dưỡng nâng cao trình độ khoa học kỹ thuật, làm chủ vũ khí, trang bị, khí tài quân sự, xây dựng Quân chủng Hải quân có quy mô phù hợp, tiến thẳng lên hiện đại, tiếp tục làm nòng cốt cùng toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền,  thống nhất toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc.

Hải quân nhân dân Việt Nam là một quân chủng chiến đấu, được trang bị vũ khí, trang bị kỹ thuật ngày càng hiện đại, đòi hỏi cán bộ, chiến sĩ phải nắm vững tính năng kỹ-chiến thuật, có trình độ khoa học kỹ thuật chuyên sâu, làm chủ vũ khí, trang bị kỹ thuật, sử dụng phù hợp với đặc điểm địa lý, điều kiện khí hậu, thủy văn từng vùng biển, bảo đảm cho quân chủng hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ được giao. Đây là yêu cầu rất quan trọng trong quá trình hoạt động công tác, chiến đấu của cán bộ, chiến sĩ Quân chủng Hải quân. Thực tế hoạt động vận tải của Tiểu đoàn 603 tổ chức chuyến đi đầu tiên (27-1-1960) vào chiến trường Khu 5 không thành công đã cho thấy, nếu không có đầy đủ sự hiểu biết về luồng lạch, điều kiện khí hậu, thời tiết, thủy văn và tính năng kỹ-chiến thuật tàu thuyền, năng lực làm chủ vũ khí, trang bị kỹ thuật, phương tiện vận tải, thì dù có tinh thần, ý chí quyết tâm cao đến đâu, cũng khó đảm bảo đưa hàng tới đích, thậm chí còn bị tổn thất nặng nề. Rút kinh nghiệm và tích cực tìm hiểu phương thức vận chuyển, lựa chọn cán bộ có hiểu biết và năng lực đi biển, kết hợp với quá trình bồi dưỡng, đào tạo, nâng cao trình độ chuyên môn kỹ thuật, nên Đoàn 759 (sau đó là Đoàn 125 Hải quân) đã tổ chức thành công nhiều chuyến vận chuyển, kịp thời chi viện hàng trăm nghìn tấn vũ khí, đạn dược, vật chất cho chiến trường miền Nam.

Vừa chiến đấu, vừa xây dựng, phát triển lực lượng và rất coi trọng công tác động viên, tổ chức cho cán bộ, chiến sĩ tích cực học tập nâng cao trình độ kỹ, chiến thuật, năng lực làm chủ vũ khí, trang bị kỹ thuật, nhờ đó mà cán bộ, chiến sĩ “Đoàn tàu không số” đã chủ động nắm bắt tình hình, xử trí linh hoạt các tình huống trên biển, khắc phục mọi khó khăn, tìm ra những phương thức độc đáo, nhằm vận chuyển nhanh nhất, nhiều nhất có thể, kịp thời chi viện sức người, sức của cho chiến trường miền Nam. Mỗi khi địch đánh phá ác liệt, phong tỏa gần bờ, thì cán bộ, chiến sĩ những “con tàu không số” lại sáng tạo ra phương thức vận chuyển mới, giả dạng tàu buôn, hòa vào những đoàn tàu tấp nập trên đường hàng hải quốc tế để hoạt động; khi địch phong tỏa đường biển dài, ta chuyển sang vận chuyển phân đoạn, khéo léo ngụy trang, táo bạo, bí mật, bất ngờ đi sâu vào các kênh rạch của các địa phương, khẩn trương bốc xếp, giải tỏa tàu hàng rồi rút ngay để giữ bí mật tuyến đường. Qua mỗi chuyến đi, mỗi tình huống nảy sinh trên các vùng biển, đều được lãnh đạo, chỉ huy mỗi con tàu kịp thời rút kinh nghiệm, nên trình độ kỹ, chiến thuật của lực lượng vận tải biển được nâng cao. Có thể khẳng định, tinh thần chủ động, sáng tạo, tự lực, tự cường, tích cực bồi dưỡng, học tập, nâng cao trình độ kỹ, chiến thuật, năng lực đi biển, làm chủ vũ khí, trang bị kỹ thuật của cán bộ, chiến sĩ là một nhân tố quan trọng làm nên những chiến công hiển hách của “Đoàn tàu không số” trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước.

Ngày nay, trước những diễn biến phức tạp, khó lường của tình hình thế giới và khu vực, nhất là tình hình Biển Đông, để bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, Đảng ta xác định: Kiên quyết, kiên trì đấu tranh bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, vùng trời, vùng biển; giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước[2]. Về định hướng xây dựng quân đội, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng chỉ rõ: “Xây dựng Quân đội nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, một số quân chủng, binh chủng, lực lượng tiến thẳng lên hiện đại”. Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng xác định: Quân chủng Hải quân là lực lượng nòng cốt thực hiện nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trên hướng biển, nên đã và đang ưu tiên xây dựng quân chủng tiến thẳng lên hiện đại. Trong thời kỳ mới, Quân chủng Hải quân cần phát huy tinh thần tự lực, tự cường, chủ động, sáng tạo, thường xuyên tổ chức học tập, bồi dưỡng cho cán bộ, chiến sĩ không ngừng nâng cao trình độ khoa học kỹ thuật chuyên sâu, làm chủ vũ khí, trang bị kỹ thuật hiện đại, kịp thời nắm chắc tình hình và xử trí thắng lợi mọi tình huống trên biển. Trong đó, cần nghiên cứu xây dựng lực lượng vận tải quân sự đường biển có quy mô phù hợp, đủ mạnh, có đủ các thành phần lực lượng, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong mọi tình huống. Coi trọng xây dựng các phương án và phương thức vận tải chi viện cho các lực lượng thường trực trên các đảo, nhà giàn DK1 và có kế hoạch chi viện giữa các đảo, cụm đảo, lực lượng thường trực trên các vùng biển, hải đảo, thềm lục địa, vùng đặc quyền kinh tế, tạo thành hệ thống liên hoàn, vững chắc trong vận tải quân sự của Quân chủng Hải quân.

Ba là, phát huy tinh thần chủ động, sáng tạo, bí mật, bất ngờ, táo bạo của những “con tàu không số”, kết hợp chặt chẽ giữa xây dựng lực lượng hải quân với các ngành kinh tế biển và các địa phương ven biển, xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân trên biển ngày càng vững chắc, sẵn sàng chuyển thành thế trận chiến tranh nhân dân phù hợp với yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới.

Quán triệt đường lối chiến tranh nhân dân của Đảng, các lực lượng hoạt động trên tuyến vận tải chiến lược Đường Hồ Chí Minh trên biển luôn chủ động giữ mối liên hệ và dựa vào nhân dân, phát huy sức mạnh tổng hợp để hoàn thành những chuyến đi ra Bắc vào Nam, vận chuyển kịp thời sức người, sức của, vũ khí, trang bị kỹ thuật, đạn dược, thuốc chữa bệnh, đáp ứng yêu cầu chi viện cho cách mạng miền Nam. Từ những chuyến vượt biển đầu tiên của các đội thuyền Cà Mau, Bạc Liêu, Trà Vinh, Bến Tre, Bà Rịa, cho đến khi thành lập Đoàn 759 (sau là Đoàn 125), tuyến vận tải quân sự đường biển mang tên Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn nhận được sự hỗ trợ của các cấp ủy đảng và nhân dân địa phương có bến bãi tiếp nhận hàng. Mặt khác, việc xây dựng lực lượng của những “con tàu không số” cũng chủ yếu được tuyển chọn từ phong trào đấu tranh cách mạng các địa phương miền Nam và các địa phương ven biển, gắn bó, che chở cho tuyến đường vận chuyển, như: Hải Phòng, Quảng Ninh, Quảng Bình, Nghệ An, Hà Tĩnh, Bình Định, Phú Yên, Bà Rịa, Bến Tre, Sóc Trăng, Trà Vinh, Cà Mau. Trong quá trình hoạt động vận tải, những “con tàu không số” giả dạng tàu cá trà trộn, xen lẫn vào những đoàn tàu đánh cá của ngư dân trên biển, được ngư dân đùm bọc, giúp đỡ, chở che, nên hầu hết đều vượt qua sự kiểm soát gắt gao và làm thất bại nhiều thủ đoạn tinh vi của lực lượng hải quân Mỹ, cập bến an toàn. Có thể khẳng định, sự gắn bó máu thịt với nhân dân, cùng với sự dũng cảm, mưu trí, táo bạo, bí mật, bất ngờ trong quá trình hoạt động là nguồn sức mạnh to lớn của thế trận chiến tranh nhân dân trên biển, giúp cho cán bộ, chiến sĩ trên những “con tàu không số” hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, lập nên những kỳ tích huyền thoại của tuyến Đường Hồ Chí Minh trên biển trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước.

Trong sự nghiệp đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước hiện nay, kinh nghiệm về xây dựng thế trận chiến tranh nhân dân của tuyến Đường Hồ Chí Minh trên biển trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước vẫn còn nguyên giá trị. Việt Nam là một quốc gia biển, có diện tích vùng biển và thềm lục địa rộng hơn 1 triệu km², bờ biển dài trên 3.200km, để khai thác hiệu quả tiềm năng kinh tế biển, Đảng, Nhà nước ta đã xây dựng và triển khai chiến lược phát triển kinh tế biển trong thời kỳ mới. Do đó, quá trình xây dựng lực lượng hải quân cần phát huy tinh thần chủ động, sáng tạo, táo bạo trong vận tải quân sự tuyến Đường Hồ Chí Minh trên biển, kết hợp chặt chẽ phát triển kinh tế biển với xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân trên biển ngày càng vững chắc, đảm bảo nắm bắt và xử trí kịp thời, linh hoạt, hiệu quả mọi tình huống xảy ra, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để xây dựng, phát triển kinh tế biển. Mặt khác, Quân chủng Hải quân cần phối hợp, hiệp đồng chặt chẽ với các ngành kinh tế biển và các địa phương ven biển, xây dựng phương án kết hợp kinh tế với quốc phòng, quốc phòng với kinh tế, phù hợp với từng vùng biển và điều kiện từng địa phương, nhất là ở những địa bàn chiến lược, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, vùng trời, vùng biển của Tổ quốc.

Phát huy truyền thống hào hùng và những kỳ tích của Đường Hồ Chí Minh trên biển trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, chúng ta tiếp tục nghiên cứu, vận dụng sáng tạo và phát triển những bài học kinh nghiệm của công tác vận tải quân sự vào điều kiện mới của quân đội và đất nước, phát huy nội lực, tập trung xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại; trong đó Quân chủng Hải quân là một trong những lực lượng tiến thẳng lên hiện đại. Trong thời kỳ mới, nhiệm vụ vận tải quân sự đường biển vẫn là nhiệm vụ có tính chiến lược, Quân chủng Hải quân cần nêu cao ý thức tự lực, tự cường, chủ động, sáng tạo, có biện pháp phù hợp để kéo dài tuổi thọ của vũ khí, trang bị kỹ thuật; đồng thời, không ngừng học tập nâng cao trình độ khoa học kỹ thuật chuyên sâu, công nghệ cao, nhanh chóng tiếp thu, khai thác, sử dụng hiệu quả vũ khí, trang bị kỹ thuật mới, hiện đại, thực hiện tốt Cuộc vận động “Quản lý, khai thác vũ khí, trang bị kỹ thuật tốt, bền, an toàn, tiết kiệm và an toàn giao thông”, xứng đáng là lực lượng nòng cốt cùng với toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc. Đó là những hành động có ý nghĩa thiết thực, nhằm tri ân và tiếp nối truyền thống anh hùng của các thế hệ đi trước đã làm nên con đường huyền thoại-Đường Hồ Chí Minh trên biển trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước.

Thượng tướng NGUYỄN TÂN CƯƠNG, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Tổng Tham mưu trưởng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng