Tài chính bền vững là cách sử dụng dòng tiền không chỉ để tìm kiếm lợi nhuận mà còn góp phần cải thiện xã hội, bảo vệ môi trường. Đây không phải là khái niệm trừu tượng mà là cách ngân hàng, doanh nghiệp, người tiêu dùng đang làm cho thế giới này tốt hơn mỗi ngày.

Chuyên gia nước ngoài đào tạo cho cán bộ, nhân viên Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn-Hà Nội (SHB) về tài chính bền vững. 

Khái niệm bao gồm 3 trụ cột chính là tài chính xanh (ưu tiên dòng vốn cho các dự án có lợi cho môi trường như điện mặt trời, điện gió, phương tiện không phát thải, tòa nhà tiết kiệm năng lượng); tài chính bao trùm, tạo cơ hội cho những người dễ bị tổn thương trong xã hội (như phụ nữ, người nghèo, người dân tộc thiểu số được tiếp cận nguồn vốn và dịch vụ tài chính) và nguyên tắc ESG (môi trường-xã hội-quản trị) bảo đảm tổ chức tuân thủ trách nhiệm với môi trường, xã hội và vận hành một cách minh bạch, có đạo đức.

Khi các tổ chức tài chính áp dụng tài chính bền vững, dòng tiền sẽ được dẫn dắt hiệu quả. Những dự án gây ô nhiễm, xả thải vô tội vạ hoặc sử dụng lao động trẻ em... sẽ khó tiếp cận vốn. Thay vào đó, nguồn lực tài chính sẽ tìm đến những nông hộ làm kinh tế tuần hoàn, doanh nghiệp vận hành xanh, những người trẻ khởi nghiệp hay doanh nghiệp sản xuất các sản phẩm như xà phòng, nước rửa chén thân thiện với môi trường... Lợi ích của cách làm này sẽ lan tỏa đến nhiều tầng lớp. Người tiêu dùng sẽ có cơ hội sử dụng sản phẩm an toàn, chất lượng, thân thiện với môi trường. Phụ nữ và những nhóm yếu thế có thêm cơ hội phát triển kinh tế, nâng cao chất lượng cuộc sống. Doanh nghiệp không chỉ vay vốn ưu đãi mà còn nâng cao uy tín, giữ chân người lao động giỏi, tránh được những rủi ro pháp lý trong tương lai. Với chính quyền, việc ngăn dự án gây ô nhiễm từ sớm sẽ giảm gánh nặng an sinh, giúp ngân sách bền vững và rộng hơn là cộng đồng có thể sống khỏe mạnh hơn, bình đẳng hơn, yên tâm hơn. Đó cũng là cách mà ngân hàng, doanh nghiệp chủ động góp phần thay đổi xã hội chứ không phải để “làm đẹp báo cáo” hay đối phó với xu hướng quốc tế...

Tại Việt Nam, một số ngân hàng đã tiên phong chuyển mình theo hướng này và bắt đầu xây dựng chiến lược ESG, thiết lập bộ phận chuyên trách, ban hành chính sách đánh giá rủi ro môi trường-xã hội trong xét duyệt tín dụng. Có ngân hàng đã giới thiệu sản phẩm tín dụng xanh và thử nghiệm chấm điểm ESG cho doanh nghiệp; thiết kế gói vay dành riêng cho các công ty do phụ nữ lãnh đạo. Tuy nhiên, phần lớn vẫn đang trong giai đoạn khởi đầu, cần có thời gian để hoàn thiện hạ tầng, đào tạo nhân lực, học hỏi từ mô hình quốc tế. Khi các tổ chức tài chính thực sự nhìn nhận tài chính bền vững là một giá trị cốt lõi chứ không phải là “phụ lục đẹp đẽ” trong báo cáo thường niên thì hành trình mới trở thành thực chất, tạo lợi nhuận và gieo mầm cho một tương lai tốt lành.

Bài và ảnh: CHÂU GIANG

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Kinh tế xem các tin, bài liên quan.