QĐND - Xuân này, trên một số miền quê nông thôn của đất nước, đã xuất hiện những nét đẹp mang tính cộng đồng, khiến việc vui Tết, đón Xuân rộn ràng hơn so với những năm gần đây. Nếu như ở thành phố, việc trang hoàng, chỉnh trang đô thị được cơ quan Nhà nước lo, người dân ít quan tâm thì ở nông thôn, mọi người đều chung tay góp sức làm đẹp thêm cho làng quê dịp Tết. Những điều trông thấy ở các vùng quê Hải Dương là một ví dụ.

“Công viên xóm”

Vào tiết lập Xuân (16 tháng Chạp), bà con bắt đầu nghĩ đến chuyện trang hoàng đường làng, ngõ xóm. Sau lễ ông Táo thì ở không ít làng xóm đã rực rỡ những dây đèn hoa trang trí, cờ đuôi nheo hồng tía đủ màu, giăng mắc ngang đường đi; phất phới như hoan hô chào đón người đi xa trở về thưởng Tết nơi quê cha đất tổ. Nhiều xã ở huyện Tứ Kỳ, như: Tứ Xuyên, Hưng Đạo, Ngọc Sơn, Văn Tố, Đại Đồng, Quang Phục… đã hình thành hàng chục "công viên xóm" tự phát ở ngã ba, ngã tư đường làng, các gia đình tự xây ghế đá, bài trí cây cảnh. Đèn hoa trang trí dập dìu dọc đường, đồng thời được tập trung về các "công viên xóm", trở thành tụ điểm vui chơi, ca nhạc mừng Xuân… Tối đến, đường sá sặc sỡ như hội hoa đăng. Bà Nhữ Thị Ngọc ở thôn Nghĩa Dũng, xã Đại Đồng, huyện Tứ Kỳ tâm sự: "Quá nửa đời người, giờ mới thấy đường làng "sáng đêm 30", chẳng còn câu "tối như đêm 30" nữa. Mong sao từ nay về sau, Tết nào cũng sáng đẹp như thế!".

Đường nông thôn được trang hoàng cờ hoa đón Tết tại nhiều vùng quê huyện Tứ Kỳ (Hải Dương).

Làm cỗ "liên gia, liên ngõ"

Không chỉ trang hoàng đẹp mắt, các liên gia, liên ngõ còn tổ chức liên hoan Tất niên. Cựu chiến binh Chu Trọng Nhiên, cán bộ Hội Người cao tuổi xã Hưng Đạo (Tứ Kỳ) tâm sự với chúng tôi: "Bữa ăn được mọi người đánh giá là khác hẳn cơm nhà, bởi thấm đượm tình cảm hương lân. Quanh năm làm lụng, nay cùng ăn với nhau theo cái nghĩa chia ngọt sẻ bùi, "muối mặn gừng cay". Mỗi người một chân một tay vào bếp, sắp cỗ. Bánh chưng tự làm, thịt lợn tự mổ. Vừa để “ôn cố tri tân”, vừa để phổ biến cho con cháu. Bà con gần gụi nhau thêm, góp ý cho nhau điều hơn lẽ thiệt; kể cho nhau nghe những điều mới biết để làm theo hoặc để phòng tránh. Nam-phụ-lão-ấu quây quần, kính trên nhường dưới. Lời chúc, câu chào hồ hởi, chân chất. Màu quê kiểng lưu tồn, cất sâu trong mỗi nếp nhà, lại được mang ra thăng tỏa, ấm áp tình quê". Ông Nhiên bày tỏ thêm: “Bà con mỗi cây mỗi hoa, mỗi nhà mỗi cảnh; quyết không “bán anh em xa”, đồng thời cũng quyết “mua láng giềng gần”.

Nông thôn mới tạo động lực

Theo ông Đặng Ngọc Sơn, Trưởng thôn Làng Vực, xã Tứ Xuyên (điển hình nông thôn mới của huyện Tứ Kỳ) thì Tết về làng quê đẹp hơn cũng nhờ chương trình xây dựng nông thôn mới thành công. Y phục phải xứng với kỳ đức. Trước đây đường đất, đường "ổ trâu, ổ gà" thì ai nghĩ tới trang trí. Nay đường bê tông thông thoáng, sạch sẽ, lại hình thành các "công viên xóm" nên có điều kiện dựng rạp, kê bàn ghế họp mặt, bày biện cờ hoa, khẩu hiệu, kéo điện thắp sáng đường. Trước đây ruộng giao cho từng hộ gia đình, phân tán, manh mún; nhiều trường hợp, công đi từ nhà tới ruộng lớn hơn công sản xuất, càng khiến cho “đầu tắt mặt tối”. Nay thực hiện dồn điền đổi thửa nên việc cấy trồng, thu hoạch lúa màu nhàn hơn, nhanh hơn, có thêm thời gian để sinh hoạt văn hóa cộng đồng. Đúng là “No ăn, ấm cật thì mới giậm giật mọi nơi. Cơm mà không đủ, ăn chơi nỗi gì!”.

Đặc biệt nữa là cách làm. Việc tổ chức các sinh hoạt văn hóa cộng đồng Tết như trên cũng nhẹ nhàng, hiệu quả. Trưởng các thôn, xóm, liên gia tổ chức vận động. Người cao tuổi và thanh niên làm nòng cốt. Bà con chủ động đóng góp lo kinh phí và đua nhau triển khai thực hiện. Không còn cảnh hô hào chung chung hoặc đốc thúc phiền phức nữa.

Đi giữa quê hương đổi mới, ngập tràn hương sắc mùa Xuân, nhớ lại không khí Tết ở quê hương gần nửa thế kỷ về trước. Hồi ấy, sau khi cấy xong những thước ruộng cuối cùng, các anh chị thanh niên trong thôn xúm tay vào làm cổng chào của làng bằng cột tre hoặc cây phi lao, ken lá dừa. Bên trên có khẩu hiệu nói về thi đua sản xuất vụ chiêm xuân thắng lợi vì miền Nam ruột thịt. Thiếu nhi quét đường làng ngõ xóm, bụi bay xộc cả vào mắt mũi. Tiếng loa truyền thanh oang oang trên ngọn cây, thông báo chương trình phát thanh của Đài Tiếng nói Việt Nam trong ba ngày Tết. Tối đến, đèn dầu le lói từng bếp nhà… lòng không thể không bồi hồi xao xuyến. Càng thêm tự hào về quê hương giữa đổi mới hôm nay vẫn thắm đượm truyền thống văn hóa cộng đồng của đất Việt ngàn năm văn hiến.

Bài và ảnh: PHẠM XƯỞNG