QĐND - Mới đây, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) có Chỉ thị số 5105 về việc chấn chỉnh tình trạng dạy thêm, học thêm và đổi mới đánh giá, từ cho điểm chuyển sang nhận xét đối với giáo dục tiểu học. Ngay lập tức, chỉ thị này đã nhận được nhiều sự đồng thuận từ xã hội. Không ít ý kiến cho rằng, nếu thực hiện tốt chỉ thị trên sẽ giảm được áp lực chạy theo bệnh thành tích đang diễn ra phổ biến trong học sinh tiểu học và hạn chế, chấn chỉnh được những hệ lụy, tiêu cực nảy sinh như hiện nay.

Được biết, nguyên nhân gây nên tình trạng quá tải, áp lực nặng nề, vất vả cho học sinh ở bậc phổ thông nói chung, bậc tiểu học nói riêng thì có nhiều, trong đó, có một căn nguyên rất cơ bản, quan trọng là bắt đầu từ chính người dạy. Thực tế cho thấy, không ít thầy giáo, cô giáo ở bậc tiểu học chưa biết vận dụng tốt các phương pháp dạy học mới, dẫn đến tình trạng học sinh tiểu học bị mệt mỏi, "bội thực" về kiến thức. Một cô giáo, hiện là phó hiệu trưởng phụ trách chuyên môn ở một trường tiểu học thuộc huyện Sơn Tịnh (tỉnh Quảng Ngãi) cho rằng: “Hiện tại, ở bậc tiểu học vẫn còn tình trạng một số giáo viên chưa đạt chuẩn về chuyên môn, năng lực giảng dạy, kiến thức tổng hợp còn yếu. Với những giáo viên này, khi ban giám hiệu phân công dạy lớp lớn là rất sợ, vì đụng những bài toán khó, giải lâu ra. Do đó, họ chỉ mãi là “thợ dạy”, dạy ôm đồm, lan man, đụng đâu dạy đó, không biết khái quát, chọn lọc, rất khó trở thành “thầy” đúng nghĩa được...”.

Ngoài ra, vì “bệnh” sính thành tích và vì nhận thức thiếu đầy đủ về khả năng tiếp thu, tâm sinh lý lứa tuổi nên một số giáo viên tiểu học trong quá trình dạy học gia tăng thêm những bài tập về nhà, bài tập nâng cao cho con trẻ, khiến các em không có thời gian nghỉ ngơi, cứ vùi đầu vào luyện tập, làm bài. Đã vậy, một số giáo viên dùng “chiêu” này buộc học sinh, phụ huynh cho con đi học thêm để đáp ứng được yêu cầu, để bằng bạn, bằng bè…

Đối với các bậc phụ huynh, vẫn còn một bộ phận không nhỏ chưa hiểu đúng về nhận thức, tâm sinh lý lứa tuổi học sinh tiểu học. Chính tâm lý sốt ruột, lo lắng quá mức của các bậc phụ huynh về sự phát triển trí tuệ, hiểu biết của con trẻ, thấy con họ học trước chương trình, thấy con người ta làm được bài tập nâng cao là lòng dạ không yên, phải bắt con mình đua theo bằng được. Thêm vào đó, tư tưởng ganh đua, khoe mẽ, nhiễm bệnh thành tích qua điểm số, danh hiệu học sinh tiên tiến, học sinh giỏi… vẫn còn cố hữu trong nhiều bậc phụ huynh.

Một giờ lên lớp môn Ngữ văn ở Trường THPT Huỳnh Thúc Kháng, huyện  Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi.

Chính vì vậy, khi Thông tư 30 ra đời, chuyển đánh giá từ điểm sang đánh giá bằng nhận xét, có nhiều mặt tích cực: Giảm được áp lực học tập cho con trẻ, phù hợp với xu thế của giáo dục, của thời đại... đã nhận được sự đồng thuận cao của xã hội. Thế nhưng, thực tế cho thấy, sau một học kỳ thực hiện, còn không ít phụ huynh vẫn mụ mị, ám ảnh về điểm số, thành tích, luôn miệng than thở, kêu trời con trẻ ở nhà lười biếng hơn, cô giáo không giao bài tập, đổ thừa cho thông tư làm hư hỏng học trò, lên bậc THCS sẽ thấy hệ lụy. Những biểu hiện, quy kết có phần thiếu cơ sở, võ đoán, phiến diện như thế rõ ràng không có lợi cho nền giáo dục nước nhà đang cần những chủ trương, đổi thay, cách làm mới. Tất nhiên, những điểm bất cập của thông tư, điều kiện cơ sở vật chất, sĩ số học ở nhà trường, địa phương còn thiếu thốn, chưa đáp ứng kịp thời thì dần dần khắc phục, điều chỉnh. Trước tiên, rất cần niềm tin và nhận thức đúng đắn.

Ông Trần Cao Phi, 41 tuổi, ở quận 12, TP Hồ Chí Minh, có hai con đang học bậc tiểu học ở đây cho biết: "Đúng là nhà tôi cũng hay ép con mình học nhiều, làm thêm bài tập từ các loại sách tham khảo, vì muốn con mình học giỏi bằng bạn bằng bè. Nay đọc nhiều thông tin, bài phân tích từ các chuyên gia giáo dục, quy định mới của Bộ GD-ĐT, phụ huynh chúng tôi mới vỡ lẽ, bắt đầu nhận ra cái lệch lạc, không đúng phương pháp trong giáo dục con em. Tôi cũng chẳng lạ gì những “đòn” dụ học thêm của các cô giáo tiểu học, nào cháu nó đọc, viết chưa được, nào làm toán còn chậm lắm, cần được chỉ dạy nhiều hơn. Kể từ học kỳ 2 này, chúng tôi sẽ không cho các cháu đi học thêm nữa và để các cháu vui chơi thoải mái. Tôi không sợ bất cứ áp lực nào”.

Chủ trương, định hướng của Bộ GD-ĐT là rất tốt, vấn đề còn lại thuộc về nhận thức và những việc làm cụ thể, thiết thực của cán bộ quản lý dưới cơ sở, các giáo viên bậc tiểu học; sự phối hợp, đồng hành đầy trách nhiệm của các bậc phụ huynh. Mỗi thầy giáo, cô giáo và phụ huynh cần có nhìn nhận, tư duy rộng mở, nhân văn hơn, hãy bớt đi cái vụn vặt, lợi ích cá nhân để được, để tốt cho ngành. Về phần mình, cấp quản lý giáo dục trực tiếp ở bậc học này cần có những biện pháp kiểm tra và xử lý mạnh tay, đồng bộ để ngăn chặn tình trạng những giáo viên cố tình chèn ép hay dùng những chiêu thức khác dạy thêm, học thêm trái quy định, nhằm hướng tới một môi trường giáo dục lành mạnh, tích cực, phát triển hài hòa, toàn diện.

Bài và ảnh: ĐỖ TẤN NGỌC