Vi khuẩn trên táo Mỹ có thể dẫn đến viêm não, màng não và nhiễm khuẩn huyết

QĐND Online - Việc tại Mỹ có 31 người phải nhập viện và ít nhất 3 người tử vong liên quan đến táo và caramel nhiễm vi khuẩn Listeria monocytogenes cho thấy mức độ nguy hiểm của loại vi khuẩn này.

Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) cho biết, theo báo cáo từ Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (US CDC), tính tới ngày 9-1-2015, đã có 32 người bị nhiễm Listeria monocytogenes trong vụ này, được ghi nhận trên 11 bang. Trong số những người bị nhiễm, có 31 ca phải nhập viện và ít nhất 3 người đã tử vong, 10 ca trong số đó đang mang thai và 1 ca bị sảy thai. 25/28 người mắc được phỏng vấn có ăn sản phẩm táo, caramel chế biến và đóng gói sẵn.

Trong khi đó, loại táo, caramel này đã được nhập về Việt Nam, vì thế không ít người dân hoang mang, lo lắng trước nguy cơ ăn phải thực phẩm nhiễm khuẩn này.

Táo Granny Smith của Mỹ, được sử dụng để làm táo bọc caramel - sản phẩm được cho là bị nhiễm vi khuẩn Listeria monocytogenes khiến 3 người  Mỹ tử vong. Ảnh: Los Angeles Times.

Một loại táo bọc caramel. Ảnh: cdc.gov.

Tồn tại trong nhiều thực phẩm và gây bệnh

Theo ông Nguyễn Thanh Phong, Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế), vi khuẩn Listeria monocytogenes  có nhiều trong tự nhiên, trong đất, phân súc vật, nước thải, bùn lầy, rau hỏng, đặc biệt là trong sữa và cỏ xanh không được phơi khô (cỏ khô ủ men). Do đó, vi khuẩn này có thể dễ dàng xâm nhập vào các loại thực phẩm.

Bất cứ thực phẩm tươi sống nào có nguồn gốc động vật đều có nguy cơ nhiễm khuẩn Listeria monocytogenes. Đặc biệt, Listeria monocytogenes có nhiều trong sữa, các sản phẩm của sữa không được bảo quản lạnh thích hợp, pho mát mềm; ngoài ra còn thấy ở pa-tê, thịt tươi sống hoặc thịt đông lạnh, gà vịt, rau quả tươi, tôm, cua, bắp cải trộn…

Đáng nói là, vì khuẩn Listeria monocytogenes phát triển ở nhiệt độ 1ºC - 45ºC và tồn tại thời gian dài trong thực phẩm, do đó, nguy cơ nhiễm khuẩn càng cao hơn.

Khi ăn phải những thực phẩm nhiễm khuẩn Listeria monocytogenes, từ đường tiêu hóa, vi khuẩn xâm nhập vào máu và các mô, bao gồm cả bánh rau của phụ nữ có thai; từ đó vi khuẩn xâm nhập vào các tế bào mẫn cảm và nhân lên nhiều lần trong các tế bào này. Người có nguy cơ cao nhất là trẻ sơ sinh, người trung niên, người bị tổn thương hệ miễn dịch và phụ nữ có thai.

Khi nhiễm khuẩn listeria (hay còn gọi là bệnh Listeriosis) người bệnh thường có dấu hiệu sớm sau một vài ngày sau khi ăn/uống phải các loại thực phẩm bị nhiễm khuẩn. Tuy nhiên, có một số trường hợp, thời gian ủ bệnh kéo dài đến 2 tháng mới xuất hiện các dấu hiệu đầu tiên của bệnh. Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh thường gặp là: Tiêu chảy, sốt nhẹ, buồn nôn, nôn, đau cơ, có các cơn ớn lạnh hoặc rùng mình, đôi khi có các biểu hiện giống cúm. Nếu xuất hiện tình trạng nhiễm listeria vào hệ thần kinh, các diễn biến thường nặng hơn, có thể dẫn đến viêm não, màng não và nhiễm khuẩn huyết ở trẻ sơ sinh, người lớn, sảy thai ở phụ nữ có mang, gây nguy hiểm đến tính mạng người bệnh.

Vòng đời gây bệnh của vi khuẩn Listeria monocytogenes.

Đặc biệt, với những người có hệ miễn dịch yếu như trẻ em, người già từ 60 tuổi trở lên, người đang trong giai đoạn dùng các phương pháp điều trị làm suy giảm chức năng miễn dịch như hóa xạ trị, người có hệ miễn dịch yếu như bị HIV/AIDS, tiểu đường, phụ nữ mang thai… tình trạng nhiễm khuẩn có thể nặng hơn.

Luôn ăn chín, uống sôi để phòng bệnh

Cũng như nhiều vi khuẩn gây bệnh đường tiêu hóa khác, vi khuẩn Listeriosis dễ lây lan, dễ nhiễm, gây bệnh nhưng lại có thể được tiêu diệt đơn giản bằng biện pháp ăn chín, uống sôi.

Để phòng nguy cơ nhiễm vi khuẩn Listeriosis, với các thực phẩm nguồn gốc động vật, mọi người cần nấu chín kỹ trước khi ăn. Với nhóm sản phẩm sữa, cần tiệt trùng tất cả sản phẩm sữa trước khi uống.

Với rau sống, phải rửa thật sạch trước khi ăn. Các loại táo, các loại rau củ nên rửa sạch vỏ, gọt vỏ trước khi ăn cũng sẽ làm giảm nguy cơ lây nhiễm loại vi khuẩn nguy hiểm này.

Trong quá trình chăm sóc cây trồng cần tránh sử dụng phân chưa xử lý để bón rau. Bác sĩ thú y, người chăn nuôi gia súc nên cẩn thận khi tiếp xúc với thai súc vật bị chết, những con vật bị ốm.

Đặc biệt cần lưu ý không bảo quản thực phẩm trong tủ lạnh quá lâu, luôn giữ tủ lạnh bên trong sạch sẽ (do vi khuẩn có thể phát triển từ từ trong nhiệt độ tủ lạnh). Không để lẫn giữa thực phẩm chín - sống và luôn nấu lại thật kỹ thực phẩm để trong tủ lạnh trước khi ăn sẽ phòng được nguy cơ nhiễm khuẩn.  

 NGUYỄN THẢO