QĐND -  “Ai muối đê… ê. Ai muối nào… o!”. Tiếng rao nồng ấm có chút mặn mòi của người dân vùng biển Nam Định kèm theo tiếng xe đạp lạch cạch ngoài đường sáng Mồng Một Tết mang đến cho ta cảm giác về một cuộc sống yên ả, đủ đầy của một năm mới. Ở quê tôi, chẳng ai biết tập tục mua muối đầu năm có từ bao giờ, nhưng bao đời nay, những người phụ nữ trong gia đình cứ nhắc nhở nhau mua muối vào những ngày đầu năm, đặc biệt là sáng Mồng Một Tết.

Dân gian có câu “Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi” để nói về phong tục, tập quán của người Việt. Người ta thường tránh mua vôi đầu năm vì cho rằng vôi trắng thể hiện sự bạc bẽo. Vôi chỉ được mua vào dịp cuối năm dùng quét lại nhà cho sạch đẹp để chuẩn bị đón năm mới và hy vọng xóa đi những điều không hay trong năm cũ. Theo quan niệm của người xưa, muối mặn có thể chống xú uế và xua đuổi tà ma, đem lại nhiều may mắn trong gia đình. Mua muối đầu năm cũng có ý nghĩa trong văn hóa ẩm thực, văn hóa tình cảm, nó mang lại sự đậm đà cho các mối quan hệ gia đình, sự hòa thuận giữa vợ chồng, con cái. Ngoài ra, người Việt vốn cần cù, chịu khó và rất tiết kiệm. Ý nghĩa của việc “mua muối đầu năm” là để cha mẹ nhắc nhở con cái “ăn dè, ăn nhịn”, tiết kiệm để dành tiền “cuối năm mua vôi” xây nhà. Chính vì thế, việc mua muối đầu năm của mỗi gia đình thường bắt đầu trong buổi sớm Mồng Một Tết. Nhiều gia đình nếu không mua được muối ngày Mồng Một Tết, ngày đầu tiên đi chợ trong năm, họ sẽ gắng mua lấy ít muối.

Hầu hết mọi người đều háo hức mua một vài đồng muối lấy may cho cả năm, không ai kỳ kèo mặc cả bao giờ. Những bát muối đầy có ngọn được hồ hởi trao cho nhau kèm theo lời chúc mừng năm mới làm rộn ràng không khí đầu năm. Tất cả đều gửi gắm chung mong ước về một năm mới no đủ, ấm áp, hạnh phúc tròn đầy...

VŨ DUNG