Đầu phiên chất vấn, Thống đốc Lê Minh Hưng cho biết, toàn ngành đã triển khai quyết liệt, kết quả đạt được tích cực. Trong đó, Ngân hàng Nhà nước đã nâng dự trữ ngoại hối lên 46 tỷ USD. Tính riêng các tháng đầu năm 2017, Ngân hàng Nhà nước đã mua 7 tỷ USD. Nếu tính từ đầu phiên khai mạc Quốc hội đến nay thì dự trữ đã tăng 1 tỷ USD. Đây là con số ấn tượng.
Bên cạnh đó, ngành ngân hàng cũng đã triển khai quyết liệt Đề án tái cơ cấu và xử lý nợ xấu, nhờ đó nợ xấu được kiểm soát ở mức dưới 3%, hoạt động ngân hàng an toàn, hiệu quả hơn.
Thống đốc Ngân hàng Nhà nước đăng đàn trả lời chất vấn chiều 16-11.
Ngành ngân hàng cũng đẩy mạnh công tác cải cách hành chính nhằm bãi bỏ và đơn giản hóa các thủ tục hành chính, góp phần cải thiện môi trường kinh doanh, tạo điều kiện cho doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn tín dụng, 2 năm liên tiếp Ngân hàng Nhà nước dẫn đầu các chỉ số về cải cách hành chính.
Đẩy nhanh xử lý nợ xấu và các ngân hàng yếu kém
Trả lời câu hỏi của đại biểu Hà Thị Minh Tâm (Hà Nam) về Nghị quyết 42 của Quốc hội thí điểm xử lý nợ xấu với các tổ chức tín dụng, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Lê Minh Hưng cho biết: Nghị quyết 42 là một khuôn khổ pháp lý rất quan trọng, hữu ích cho tổ chức tín dụng, đặc biệt trong việc đẩy nhanh tiến trình xử lý nợ xấu. Đây là những vấn đề tồn tại, vướng mắc qua nhiều năm. Vừa qua Chính phủ, Thủ tướng đã chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước khẩn trương, hoàn thiện, rà soát lại vấn đề vướng mắc, về pháp lý và thực tiễn trong quá trình xử lý nợ xấu nhằm quyết tâm xử lý nợ xấu.
“Nghị quyết mới có hiệu lực từ ngày 15-8, chúng tôi đã có những giải pháp triển khai cụ thể, trên thực tế mới triển khai nên chúng tôi đã chỉ đạo, rà soát rất quyết liệt việc triển khai thực hiện của các tổ chức tín dụng. Trên cơ sở đó, chúng tôi báo cáo những vấn đề còn tồn tại như vấn đề đại biểu đã nêu như các tài sản còn vướng vì liên quan đến một số vụ việc nợ xấu trong những vụ án mà các cơ quan pháp luật đang điều tra, xử lý và kê biên tài sản. Việc này chúng tôi đã chỉ đạo tổ chức tín dụng cũng như công ty mua bán và xử lý nợ xấu VMC tiếp tục báo cáo, làm việc với các cơ quan chức năng. Trên cơ sở từng vụ việc cụ thể đó để có kết luận hoặc đồng ý để có thể nhận các tài sản đó đã kê biên trong các vụ án để có thể tiến hành xử lý trong thời gian tới. Đây là một nhiệm vụ trọng tâm mà các tổ chức tín dụng tiếp tục thực hiện. Vấn đề thứ hai là về một số khoản nợ xấu có hồ sơ pháp lý không đầy đủ, chủ yếu liên quan đến tài sản bất động sản. Trong quá trình thực hiện, chúng tôi đã chỉ đạo các tổ chức tín dụng hoàn thiện các giấy tờ pháp lý cho các tài sản, đặc biệt là bất động sản. Việc này, các tổ chức tín dụng phải phối hợp với các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương, cơ quan thi hành án để đưa vào xử lý trong thời gian sớm nhất”, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Lê Minh Hưng cho biết.
Thống đốc Lê Minh Hưng khẳng định, việc đẩy nhanh xử lý nợ xấu và các ngân hàng yếu kém là nhiệm vụ trọng tâm của ngành. Ngân hàng Nhà nước đã mời đại diện các bộ, ngành liên quan cùng chia sẻ nội dung và lộ trình, giải pháp thực hiện. 6 ngân hàng đã được chọn làm thí điểm. Về xử lý các ngân hàng yếu kém, trong bối cảnh nguồn lực ngân sách khó khăn, phải có giải pháp huy động các nhà đầu tư kể cả nhà đầu tư có năng lực tài chính nhưng muốn mời thì phải có giải pháp đồng bộ. Nghị quyết 42 là một trong những giải pháp quan trọng nhất, là cơ sở để có thể hoàn thiện các phương án mời nhà đầu tư tham gia.
Tăng trưởng tín dụng gắn với chất lượng, hiệu quả
Đại biểu Mai Thị Ánh Tuyết (An Giang) đặt câu hỏi: Nhằm đạt chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế năm 2017 là 6,7%/năm thì theo giải trình của Ngân hàng Nhà nước sẽ điều hành chính sách tiền tệ theo định hướng tín dụng cả năm tăng 18% có điều chuyển với tình hình thực tế. Tuy nhiên, 9 tháng đầu năm 2017, tín dụng chỉ tăng 12%, khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế những tháng còn lại của năm 2017 có hạn và lãi suất liên ngân hàng lại đang ở mức thấp. Nếu tiếp tục hạ lãi suất để kích sản xuất kinh doanh bằng mọi cách để đẩy vốn cho doanh nghiệp, có thể gây hiệu ứng ngược. Để đạt tốc độ tăng trưởng kinh tế theo kế hoạch thì tăng trưởng tín dụng giữ vai trò quyết định đang là thách thức lớn. Xin hỏi Thống đốc có giải pháp gì để đạt tốc độ tăng trưởng tín dụng theo định hướng của ngân hàng để đạt tốc độ tăng trưởng kinh tế là 6,7%/năm theo kế hoạch?
Trả lời đại biểu, Thống đốc Lê Minh Hưng cho biết: Căn cứ vào Nghị quyết phát triển kinh tế-xã hội, chúng tôi xây dựng kế hoạch điều hành năm 2017 là tín dụng tăng trưởng 18%, có điều chỉnh một cách linh hoạt, tùy theo diễn biến của nền kinh tế. Tốc độ tăng trưởng tín dụng tính đến cuối tháng 10-2017 tăng 13,66%, tăng khoảng hơn 1% so cùng kỳ năm 2016, tốc độ này không có gì là đột biến.
“Hiện nay, quan điểm chỉ đạo của Chính phủ và của Ngân hàng Nhà nước đối với tín dụng là tăng trưởng tín dụng phải đi kèm với bảo đảm chất lượng và hiệu quả tín dụng, quan trọng là tín dụng phải đưa vào những lĩnh vực sản xuất kinh doanh”, Thống đốc Lê Minh Hưng nêu rõ.
Thời gian vừa qua, cơ cấu tín dụng đã tập trung lĩnh vực ưu tiên, như doanh nghiệp vừa và nhỏ, chế biến chế tạo... cao hơn so với năm trước và mức bình quân các năm. "Ngân hàng Nhà nước bảo đảm tăng trưởng tín dụng từ nay đến cuối năm phù hợp với hấp thụ vốn kinh tế, không gây áp lực lên kinh tế vĩ mô, lạm phát. Tăng trưởng tín dụng sẽ tăng đúng theo định hướng và kiểm soát được chất lượng tín dụng", Thống đốc Lê Minh Hưng khẳng định.
Lượng lớn vàng trong dân đã chuyển hóa vào nền kinh tế
Đánh giá cao thành công trong điều hành chính sách tín dụng, vàng, ngoại tệ trong thời gian qua của Ngân hàng Nhà nước, nhưng đại biểu Nguyễn Sơn (Hà Tĩnh) cho rằng, lượng vàng, ngoại tệ trong dân đang khá lớn, nếu huy động được sẽ giúp có thêm nguồn lực đưa vào sản xuất kinh doanh. Đại biểu hỏi Thống đốc Lê Minh Hưng về chính sách sắp tới giải quyết vấn đề này.
Trả lời đại biểu, Thống đốc Lê Minh Hưng cho rằng, giải pháp huy động vàng trong dân căn cơ, bền vững, khả thi nhất, là Chính phủ và các bộ, ngành cần kiên định mục tiêu điều hành ổn định kinh tế vĩ mô, tạo dựng lòng tin của doanh nghiệp... Trên cơ sở đó sẽ khiến nguồn vốn không bỏ vào tài sản tài chính như vàng, ngoại tệ... Tuy nhiên, việc này cần có thời điểm và lộ trình để chuyển hóa nguồn lực.
“Trước đây Việt Nam tốn nhiều ngoại tệ nhập khẩu vàng, để thị trường có tác động gây bất ổn. Nhiều năm qua thị trường này ổn định, không mất ngoại tệ nhập vàng; thị trường đang tự điều tiết. Như vậy đã chuyển hóa một phần nguồn lực lớn từ vàng sang nền kinh tế”, Thống đốc cho biết.
Với ngoại tệ, trong thời gian qua đã có nhiều giải pháp để chuyển hóa nguồn lực này, nhưng việc áp lãi suất gửi ngoại tệ ở mức 0% không có nghĩa chưa chuyển hóa được nguồn lực này, mà thực tế nguồn lực này được chuyển sang đồng tiền VNĐ.
Song song với đó, trong thời gian qua, khi chính sách ổn định, thị trường ổn định, chúng ta đã mua được một lượng rất lớn ngoại tệ từ người dân và tổ chức tín dụng bán cho Ngân hàng Nhà nước.
“Nếu Chính phủ tiếp tục kiên định theo con đường này sẽ chuyển hóa được một lượng lớn vàng, ngoại tệ vào sản xuất, kinh doanh”, Thống đốc Lê Minh Hưng khẳng định.
Liên quan đến cam kết bảo hiểm tiền gửi, Thống đốc Lê Minh Hưng cho biết, quan điểm của Quốc hội, Chính phủ là trong bất kỳ trường hợp nào, khi xử lý tổ chức tín dụng đều phải bảo đảm an ninh kinh tế, an toàn của hệ thống ngân hàng, giữ lòng tin của người gửi tiền, quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền. Trong dự án Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi) đã bổ sung quy định đầy đủ để điều chỉnh nội dung này. “Ngân hàng Nhà nước mong muốn các đại biểu Quốc hội sẽ ủng hộ các chính sách được đưa vào dự án Luật này, nhằm tạo cơ sở pháp lý đầy đủ, đồng bộ, để có các giải pháp xử lý cho các tình huống khác nhau, giữ lòng tin của người gửi tiền”, Thống đốc Lê Minh Hưng nói.
Sử dụng bitcoin là không phải phương tiện thanh toán hợp pháp
Liên quan đến các câu hỏi của đại biểu về tiền điện tử (bitcoin), Thống đốc Lê Minh Hưng khẳng định: Đây không phải vấn đề của riêng Việt Nam mà còn của nhiều quốc gia khác trên thế giới; nhiều quốc gia đang nghiên cứu về điều chỉnh, quản lý đồng tiền này như thế nào”.
Trên thế giới có nước cấm không sử dụng, nhưng có nước khuyến cáo rủi ro liên quan đến giao dịch bitcoin, có nước cho phép sử dụng, song số liệu này không nhiều.
"Ở Việt Nam, Ngân hàng Nhà nước đã có ý kiến nhiều lần, theo quy định pháp luật hiện hành, bitcoin không phải đồng tiền mặt, không phải phương tiện thanh toán hợp pháp, nên các giao dịch sử dụng đồng tiền này là giao dịch không hợp pháp. Hiện nay, nếu nhìn nhận bitcoin là tài sản, là hàng hóa, thì vẫn còn nhiều ý kiến khác nhau", Thống đốc Lê Minh Hưng cho biết thêm.
Chính phủ giao các bộ, ngành, trong đó Bộ Tư pháp chủ trì, nghiên cứu Đề án khuôn khổ pháp lý quản lý hàng hóa ảo, trong đó có bitcoin. Ngân hàng Nhà nước với giác độ quản lý tiền tệ sẽ phối hợp với Bộ Tư pháp xây dựng cơ sở pháp lý. “Quan điểm của Ngân hàng Nhà nước là trong xu thế phát triển hiện nay của thế giới cần có cơ sở để quản lý tiền điện tử, trong đó có bitcoin", Thống đốc Lê Minh Hưng nêu rõ.
LỆ HUYỀN - NGUYỄN THẢO