QĐND - Ngày 28-11-2013, tại kỳ họp thứ 6, với tuyệt đại đa số đại biểu Quốc hội tán thành, Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, khóa XIII đã thông qua bản Hiến pháp năm 2013. Bản Hiến pháp mới đã đạt được các mục đích, yêu cầu đặt ra là thể chế hóa đường lối, chính sách lớn của Đảng Cộng sản Việt Nam; ghi nhận những thành tựu của hơn 25 năm đổi mới; xứng tầm một bản Hiến pháp mang tính ổn định, lâu dài. Những sửa đổi, bổ sung trong Hiến pháp mới rất căn bản, sâu sắc. Hiến pháp năm 2013 có hiệu lực thi hành từ ngày 1-1-2014, tạo điều kiện cho bước phát triển mới của đất nước.

Hiến pháp năm 2013 gồm 11 chương với 120 điều (giảm 1 chương, 27 điều; giữ nguyên 7 điều, làm mới 12 điều, sửa đổi 101 điều so với Hiến pháp năm 1992). Lời nói đầu của Hiến pháp năm 2013 rất ngắn, gọn, từ ngữ chắt lọc (độ dài chưa bằng 1/3 so với Hiến pháp 1992), phản ánh lịch sử hào hùng của dân tộc, thành quả cách mạng to lớn mà nhân dân ta đã giành được; khẳng định việc kế thừa, xây dựng, thi hành và bảo vệ Hiến pháp vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.

Trên cơ sở sửa đổi Chương I và gộp Chương XI về Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca, ngày Quốc khánh, Thủ đô của Hiến pháp năm 1992, nội dung cơ bản về chế độ chính trị của nước ta hiện nay đã được Hiến pháp năm 2013 kế thừa Hiến pháp năm 1946, 1959, 1980 và 1992 nhưng đã được chắt lọc ngắn gọn và súc tích hơn. Cách thể hiện trong các điều hợp lý hơn, thể hiện được mối quan hệ mật thiết giữa Đảng và Nhân dân. Trong đó, mô hình Nhà nước được giữ nguyên, nhưng những quy định hoạt động của bộ máy Nhà nước được đổi mới hơn so với Hiến pháp năm 1992. Hiến pháp năm 2013 tiếp tục khẳng định: “Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân”; “tất cả quyền lực nhà nước thuộc về Nhân dân mà nền tảng là liên minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức”; (khoản 3, Điều 1). Lần đầu tiên chữ Nhân dân được viết hoa.

Hiến pháp năm 2013 tiếp tục khẳng định sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, khoản 1, Điều 4, Hiến pháp năm 2013 ghi nhận: “Đảng Cộng sản Việt Nam-Đội tiên phong của giai cấp công nhân, đồng thời là đội tiên phong của Nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam, đại biểu trung thành lợi ích của giai cấp công nhân, Nhân dân lao động và của cả dân tộc, lấy Chủ nghĩa Mác - Lê-nin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, là lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội”.

Xác định trách nhiệm của Đảng Cộng sản Việt Nam, tại khoản 2, Điều 4 của Hiến pháp năm 2013 đã ghi rõ: “Đảng Cộng sản Việt Nam gắn bó mật thiết với Nhân dân, phục vụ Nhân dân, chịu sự giám sát của Nhân dân, chịu trách nhiệm trước Nhân dân về những quyết định của mình”; tại khoản 3, Điều 4, Hiến pháp 2013 còn quy định: “Các tổ chức của Đảng và đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật”.

MINH NGUYỆT