QĐND - "100% hộ nghèo, cận nghèo được tiếp cận các chương trình tín dụng của Ngân hàng Chính sách xã hội trong năm 2015 và những năm tiếp theo". Đó là kết luận của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Văn Bình tại Hội nghị tổng kết 3 năm thực hiện Đề án củng cố, nâng cao chất lượng tín dụng chính sách khu vực Đồng bằng sông Cửu Long  (2012 -2014), được tổ chức tại TP Cần Thơ, ngày 20-1.

Nhờ nguồn vốn của Ngân hàng Chính sách xã hội, các xã viên của Hợp tác xã Sản xuất rau an toàn phường Long Tuyền (quận Bình Thủy, TP Cần Thơ) đã mở rộng sản xuất, tăng thu nhập.

 

Xây dựng đề án từ thực tế

Triển khai tín dụng chính sách xã hội tại các tỉnh, thành phố Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) đã giúp hơn 3,6 triệu lượt hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác vay gần 24 nghìn tỷ đồng. Đến ngày 31-12-2011, tổng dư nợ của tín dụng chính sách tại vùng ĐBSCL đạt 16.922 tỷ đồng. Vốn tín dụng ưu đãi đã đến với các đối tượng thụ hưởng chính sách ở tất cả các ấp, kể cả vùng sâu, vùng xa. Tuy nhiên, quá trình hoạt động tín dụng đã xuất hiện những vướng mắc, hạn chế, yếu kém dẫn đến chất lượng tín dụng thấp, nợ xấu chiếm tỷ lệ cao, gấp 2,1 lần bình quân chung toàn quốc; lãi tồn đọng lớn, nợ không đối chiếu được còn nhiều… Chính vì vậy, Ngân hàng Chính sách xã hội đã xây dựng Đề án mở rộng, nâng cao chất lượng tín dụng chính sách khu vực ĐBSCL. Trao đổi với chúng tôi về thực hiện đề án này, ông Võ Minh Hiệp, Phó tổng Giám đốc Ngân hàng Chính sách xã hội cho biết: Xuất phát từ thực tế, nhất là giải quyết những hạn chế sau mấy năm triển khai chính sách xã hội ở ĐBSCL, chúng tôi đã xây dựng đề án nhằm nâng cao chất lượng tín dụng chính sách. Đề án tập trung vào 5 vấn đề: Nợ quá hạn; lãi tồn đọng; nợ bị chiếm dụng; dư nợ chưa đổi được sổ vay vốn phải tiếp tục xử lý, thu hồi; củng cố hoạt động của Tổ tiết kiệm và vay vốn.

Sau 3 năm thực hiện đề án, đến nay tất cả các tỉnh, thành phố trong khu vực đều đạt và vượt kế hoạch về dư nợ quá hạn. Theo lộ trình thực hiện đề án về nợ quá hạn, chỉ tiêu về nợ quá hạn giảm còn 0,71%/ tổng dư nợ (giảm 3,4% so với thời điểm thực hiện đề án), đạt 184% kế hoạch. Để có được kết quả này, các địa phương đã tập trung quyết liệt xử lý nợ đến hạn, quá hạn. Trong 3 năm thực hiện đề án, vốn tín dụng chính sách đã giúp 1,4 triệu lượt hộ nghèo, cận nghèo và các đối tượng chính sách khác được vay vốn; góp phần giúp 230 nghìn lượt hộ vượt qua ngưỡng nghèo, tạo việc làm cho hơn 88 nghìn lao động; giúp hơn 29 nghìn học sinh có hoàn cảnh khó khăn vay vốn học tập; xây dựng hơn 554 nghìn công trình cung cấp nước sạch, công trình nhà tiêu hợp vệ sinh… góp phần đưa tỷ lệ hộ nghèo vùng ĐBSCL giai đoạn 2011-2014 giảm từ 13,48% xuống còn 5,7%.

Ông Võ Minh Hiệp, Phó tổng  giám đốc Ngân hàng Chính sách xã hội cho biết thêm: Để sử dụng nguồn vốn hiệu quả, Ngân hàng Chính sách xã hội đã phối hợp với Ban Chỉ đạo Tây Nam Bộ tiếp cận, tìm hiểu về nhu cầu và có sự điều chỉnh phù hợp. Từ đó nâng cao ý thức cho người dân với phương châm “có vay, có trả”.

Tính đến cuối năm 2014, tỷ lệ nợ quá hạn và khoanh vùng của khu vực ĐBSCL là 2,44% trong khi bình quân chung của toàn hệ thống chỉ 0,89%. Một số chương trình tín dụng vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro như: Chương trình cho vay nhà trả chậm, nhà ở hộ nghèo, chương trình cho vay xuất khẩu lao động...

Trao đổi với chúng tôi về thực hiện cho vay của Ngân hàng Chính sách xã hội tại vùng ĐBSCL thời gian qua, ông Lê Vĩnh Tân, Phó trưởng ban Kinh tế Trung ương đánh giá: Quá trình thực hiện đề án đã chứng minh sự trưởng thành của Ngân hàng Chính sách xã hội là rất lớn, nguồn vốn đã đáp ứng kịp thời nhu cầu vay vốn, đặc biệt là các hộ khó khăn, hộ nghèo. Việc ổn định lãi suất trong điều kiện biến động về lãi suất là thành công lớn của Ngân hàng Chính sách xã hội.

Còn những rào cản

Tuy có nhiều nỗ lực trong thực hiện đề án, giảm được nhiều hộ nghèo nhưng tính đến ngày 31-12-2014, tỷ lệ nợ quá hạn và khoanh nợ còn rất cao so với mức bình quân của cả nước (hiện còn 2,44%). Đồng thời, số nợ quá hạn còn lại đều khó xử lý, thu hồi. Ngoài ra, một số đối tượng chưa tiếp cận được nguồn vốn, ông Lê Vĩnh Tân cho rằng: Hiện nay, bình quân trung bình mỗi hộ trong đối tượng được vay là 18 triệu đồng /người và chủ yếu vay trung và ngắn hạn. Với số tiền này thì các hộ rất khó thoát nghèo. Nguồn vốn chưa ổn định, chất lượng tín dụng chưa đồng đều, so với nhu cầu thực tế còn thiếu hơn 3000 tỷ đồng. Đây là những khó khăn cần khắc phục trong thời gian tới. Từ khó khăn đó, nên nghiên cứu lại đối tượng vay sao cho hợp lý, nếu chỉ cho vay sửa nhà, làm cầu tiêu thì rất khó để giúp hộ nghèo thoát nghèo, mà cần nhân rộng những mô hình làm ăn kinh tế có hiệu quả.

Bà Trương Kim Khuyên, Phó chủ tịch UBND huyện Phong Điền, TP Cần Thơ trao đổi: Để hạn chế nợ quá hạn, giúp bà con sử dụng nguồn vốn hiệu quả, các địa phương và hội đoàn thể nhận ủy thác cần phối hợp chặt chẽ với chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội của huyện, quan tâm đến việc hỗ trợ chuyển đổi nghề, nhân rộng mô hình làm ăn hiệu quả, tổ chức dạy nghề… Tuy nhiên, quan trọng nhất để nâng cao chất lượng nguồn vốn tín dụng là cần phân loại đối tượng, tạo điều kiện thuận lợi cho bà con sử dụng nguồn vốn hiệu quả.

Đánh giá về hoạt động của tín dụng chính sách thời gian qua ở ĐBSCL, đồng chí Nguyễn Văn Bình, Ủy viên Trung ương Đảng, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đánh giá cao những kết quả mà Ngân hàng Chính sách xã hội đã đạt được trong quá trình triển khai và thực hiện đề án, đồng thời thống nhất với các mục tiêu về hoạt động tín dụng chính sách tại vùng ĐBSCL năm 2015 và những năm tiếp theo như: 100% hộ nghèo, cận nghèo được tiếp cận, hộ chính sách các chương trình tín dụng; mức tăng trưởng dư nợ hằng năm tại vùng ĐBSCL khoảng 9%; tỷ lệ mức nợ quá hạn bằng mức bình quân chung của cả nước.

Bài và ảnh : NGUYỄN BÁ