QĐND - Các hạng mục nhà chùa xuống cấp, đất chùa bị lấn chiếm thành nơi sinh hoạt, cảnh quan nhếch nhác... Đó là thực trạng đang diễn ra tại Di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia chùa Thanh Nhàn ở số 68, ngõ 318, đường La Thành, quận Đống Đa, TP Hà Nội.

Hơn 10 năm trụ trì tại ngôi chùa Thanh Nhàn nhưng câu đầu tiên mà sư thầy Thích Đàm Nguyên chia sẻ khi gặp chúng tôi đó là: “Chùa Thanh Nhàn nhưng từ ngày về đây thầy chưa lấy được một giây phút nào thanh nhàn các con ạ”. Gương mặt trái xoan, phúc hậu, nhân từ, nhưng không giấu hết những nếp nhăn khắc khổ trên khuôn mặt phiền muộn của sư thầy.

Khi được hỏi về thực trạng chùa Thanh Nhàn, sư thầy Đàm Nguyên không khỏi tiếc nuối, xót xa: Chùa Thanh Nhàn là ngôi chùa cổ được xây dựng từ thời Lê. Năm 1989, chùa được công nhận là Di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia. Trước đây, chùa luôn có các sư trụ trì. Nhưng mọi sự bắt đầu thay đổi khi một vị sư trụ trì của ngôi chùa phá giới hoàn tục, lập gia đình, về trú ngụ tại chùa. Mặc dù, sau đó 5 đời sư khác về trụ trì tại chùa nhưng vì chung sống trong một mái nhà, giữa cảnh đời và tục hỗn mang, cho nên sư tu lâu nhất cũng chỉ một năm là bỏ đi. Ngôi chùa ngày càng hoang vắng, lạnh lẽo.

Thầy Nguyên nhớ lại: Hồi đó, thấy cảnh bất bình, một phật tử tên là Mai Quỳ đã đích thân lên tận chùa Khâm Thiên mời sư thầy Đàm Ánh về trụ trì và thầy đã nhận lời. Cũng từ ngày đó, sư thầy Đàm Nguyên theo thầy Đàm Ánh về chùa Thanh Nhàn. Thầy Đàm Nguyên đi học liền hai khóa kinh pháp, đến năm 2002 thì chính thức trụ trì chùa Thanh Nhàn cho đến nay.

Khu nội tự nhà chùa bị lấn chiếm đến tận sân.

Từ khi lên trụ trì chùa Thanh Nhàn, thầy Đàm Nguyên luôn ý thức việc nhà chùa lâu nay bị lấn chiếm, cảnh đời, tục lẫn lộn nên mới đầu thầy thuê thợ xây tường rào đá hoa, mua 3000 xe đất đổ lấp ao, dựng lại khuôn viên nhà chùa. Vậy nhưng vẫn còn không ít kẻ dòm ngó. Tìm hiểu kỹ, chúng tôi được biết: Nhà chùa bị các hộ dân lấn chiếm bằng nhiều hình thức. Hiện tại có 22 hộ dân sống trên đất của nhà chùa, trong đó có 13 hộ sống trong nội tự, cạnh nhà thờ Mẫu, nhà thờ Tổ. Nhà thờ Mẫu, 5 gian thì 2 đầu là dân ở. Họ còn cho cả người vào thuê làm nơi để đồng nát. Nhà thờ Mẫu xuống cấp, dù đã được đầu tư gỗ, vật liệu để khôi phục, nhưng 8 lần động thổ đều phải dừng lại vì những hộ dân sống trong nội tự đứng ra ngăn cản.

Từ năm 2007, nhà chùa đã nhiều lần làm đơn, đến gặp trực tiếp lãnh đạo phường Ô Chợ Dừa, lãnh đạo quận Đống Đa. Cấp nào cũng hứa sẽ cho người về chùa xem xét tình hình và hứa giải quyết sớm, nhưng đến nay sự việc vẫn giậm chân tại chỗ.

Chúng tôi ghé vào nhà thờ Mẫu, hai gian đầu đang có người ở, phía trước dựng xe gắn máy, xe đạp. Không chỉ riêng nhà thờ Mẫu, mà nhiều ngôi nhà kiên cố, tạm bợ cũng đã dựng lên ngay trong khu vực 1-là khu vực phải bảo được vệ nguyên trạng gồm di tích và vùng được xác định là yếu tố gốc cấu thành di tích (theo Điều 32, Luật Di sản văn hóa năm 2001).

Trước thực trạng trên, công luận mong muốn chính quyền và các cơ quan chức năng địa phương sớm có sự quan tâm, giải quyết những vấn đề tồn tại, bất cập xảy ra tại chùa Thanh Nhàn, góp phần trả lại cảnh quan tôn nghiêm nơi cửa Phật.

Bài và ảnh: TRÚC LÂM