QĐND Online – Kết quả về đổi mới quản lý giáo dục đại học (GD ĐH) năm 2011, trọng tâm đổi mới GD ĐH năm 2012 và các năm tiếp theo. Đặc biệt, vấn đề phương thức, chỉ tiêu và khối ngành tuyển sinh ĐH, CĐ năm 2012 đã trở thành những điểm “nóng” tại Hội nghị Hiệu trưởng các trường ĐH, CĐ diễn ra ngày 14-2, tại Hà Nội.

Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân băn khoăn trước tình trạng mất cân đối ngành nghề đào tạo

 

Cần giải pháp cho tình trạng mất cân đối ngành nghề

Đến dự và chỉ đạo Hội nghị, Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân đã nhấn mạnh 4 vấn đề mà các trường cần làm rõ trong lộ trình thực hiện đổi mới nâng cao chất lượng GD ĐH là: thực hiện phân cấp trong quản lý GD ĐH; việc thực hiện điều kiện mở ngành trong những năm qua; công tác tuyển sinh và kết quả; công tác thanh tra, kiểm định chất lượng GD ĐH.

Phó Thủ tướng đánh giá trong năm 2011, ngành GD đã có nhiều cố gắng trong việc mở ngành, phát huy vai trò địa phương. Công tác thanh tra đã quyết liệt hơn, xử lý những trường hợp không đạt yêu cầu trong việc thực hiện chỉ tiêu tuyển sinh (TS). Tuy nhiên, báo cáo đánh giá hiện trạng của Bộ GD và ĐT mới đề cập về tình trạng mất cân đối ngành nghề nhưng chưa có giải pháp điều chỉnh chưa rõ ràng; chưa có thông tin gì trong báo cáo về việc tăng học phí, công tác kiểm định độc lập chưa được đề cập…

Phó Thủ tướng đặt vấn đề rà soát lại chỉ tiêu hệ thống phát triển GD ĐH đến năm 2020 theo yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ; tăng cường công tác dự báo các chỉ tiêu phát triển có tính khả thi bởi tình trạng TS mấy năm nay, có đến 60% các trường ĐH, CĐ trong cả nước TS các ngành kinh tế và 41% sinh viên thi vào các ngành này. Như vậy, liệu có phù hợp với nhu cầu xã hội và cần điều chỉnh hay ko? Nếu giao chỉ tiêu để các trường tự xác định thì xu hướng này khó điều chỉnh được.

Ông Đặng Kim Vui, GĐ ĐH Thái Nguyên cho rằng: lộ trình giao quyền tự chủ cho các trường là phù hợp với một trường ĐH Vùng. Trường sẽ chủ động để giao quyền cho các trường thành viên. Công tác kiểm định chất lượng đã tiến hành được gần ½ tại các trường thành viên. Tuy nhiên, song song với bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, trường mong muốn có những chính sách giữ người tài. Một số ngành như khối Y-Dược rất khó giữ chân người giỏi. Trường đào tạo được người nào, gần như “mất” người đó. Việc xây dựng chuẩn đầu ra đáp ứng nhu cầu xã hội cũng gặp khó khăn bởi chưa thể có chương trình nào đáp ứng ngay được yêu cầu của xã hội.

Đồng tình với quan điểm đó, Hiệu trưởng trường CĐ Sư phạm Trung ương, ông Nguyễn Văn Lê cho rằng: “Từ năm 2012, các trường ĐH không nên đào tạo Trung cấp chuyên nghiệp, đây là một quyết định đúng đắn, mới mẻ, đột phá đảm bảo chất lượng GD ĐH. GD thay đổi tùy thuộc vào sự phát triển chung của xã hội, do đó, trong bối cảnh hiện nay sự thay đổi đó sẽ có những mặt tốt cũng như những mặt hạn chế. Những khẩu hiệu mà GD đưa ra còn nguyên giá trị, chỉ có điều chúng ta thực hiên chưa tốt…”

Hiệu trưởng ĐH Hàng hải Hải Phòng, ông Đặng Văn Uy phát biểu: chất lượng sinh viện ra trường chưa đáp ứng được nhu cầu xã hội. Sinh viên được tuyển chọn kỹ khi vào trường, tuy nhiên khi ra trường phần lớn bị các đơn vị sử dụng lao động kêu ca về chất lượng không đáp ứng yêu cầu công việc. Bên cạnh đó, nhiều học sinh đi du học nước ngoài, họ đều hòa nhập và có kết quả học rất tốt. Có thể thấy, môi trường học tập của các trường ĐH trong nước chưa đáp ứng được yêu cầu xã hội.

Đề xuất bỏ thi Văn với các khối năng khiếu

Bộ GD và ĐT đưa ra lộ trình đổi mới phương thức tuyển sinh ĐH, CĐ từ nay đến năm 2020. Theo đó, từ năm 2012 đến năm 2015, các trường giữ ổn định công tác tuyển sinh theo giải pháp 3 chung. Tuy nhiên, sẽ có những điều chỉnh, bổ sung cho phù hợp với các trường. Bên cạnh 3 chung, Bộ giao các trường ĐH trọng điểm, các trường năng khiếu nghệ thuật, các trường có kinh nghiệm quản lý, đủ điều kiện… xây dựng phương án tuyển sinh, trình Bộ xem xét phê duyệt.

Hội nghị tập trung gần 400 hiệu trưởng các trường ĐH, CĐ trong cả nước

 

Từ năm 2016 đến năm 2019, chỉ tổ chức thi tuyển sinh một đợt, nhiều môn. Trong đó, có 2 môn công cụ bắt buộc (Toán, Ngữ văn) và các môn thi tự chọn; các trường quy định tổ hợp các môn thi để xét tuyển cho từng ngành đào tạo (không thi theo khối).

Từ năm 2020 trở đi, khi Luật GD ĐH đã đi vào cuộc sống, sự phân tầng ĐH đã được thực hiện và công tác kiểm định chất lượng đi vào nề nếp, việc TS chỉ còn diễn ra ở các trường ĐH tốp đầu, các trường ĐH theo hướng nghiên cứu. Tất cả các trường còn lại sẽ xét tuyển dựa trên kết quả học tập phổ thông.

Hiệu trưởng trường ĐH Sân khấu Điện ảnh Hà Nội, ông Trần Thanh Hiệp mong muốn Bộ GD và ĐT quan tâm đến đặc thù của các trường khối văn hóa – nghệ thuật, có nhiều khác biệt trong đào tạo, tuyển sinh và đề nghị bổ thêm khối S1 như trường hợp khối A có thêm A1. Khối S1 này sẽ “cứu” những thí sinh có năng khiếu nghệ thuật thực sự bởi thí sinh không thi môn Văn, chỉ phải thi các môn năng khiếu.

Cũng với quan điểm đó, bà Văn Thị Minh Hương, Giám đốc Nhạc viện TP Hồ Chí Minh cho rằng: khi ban hành văn bản, Bộ GD và ĐT nên quan tâm đến khối trường văn hóa nghệ thuật. Bỏ đào tạo trung cấp ở trường nhạc viện là không hợp lý. Hệ này trước đây đào tạo 11 năm, giờ rút gọn còn 9 năm. Sẽ rất khó khăn cho các trường nhạc viện (Hà Nội – Huế và TP Hồ Chí Minh) trong tuyển sinh ĐH bởi hệ Trung cấp là nguồn để tuyển chính.

Năm vừa qua, ngành Piano có 15 thí sinh thi, trường chỉ tuyển được 5 em. Như vậy, bỏ hệ Trung cấp trong trường ĐH khối nhạc viện là không hợp lý.

Tương tự, cách phân bổ chỉ tiêu giao về trường hiện cũng không hợp lí, gây mất cân đối ngành nghề. Cụ thể ngành Piano tuyển10 chỉ tiêu nhưng hồ sơ thi tới 500, trong khi đó khoa Dân tộc, thi 1 và tuyển 1, có năm còn không có thí sinh dự thi.

Phó Giám đốc ĐH Huế Nguyễn Văn Toàn đồng tình rằng cần có quy định riêng cho khối ngành năng khiếu.

Bộ GD và ĐT sẽ tiếp thu nghiêm túc tất cả các ý kiến và trên cơ sở đó đưa ra kết luận cuối cùng, đặc biệt là những thông tin liên quan đến công tác tuyển sinh 2012. Bộ sẽ có văn bản chính thức sớm gửi các cơ sở đào tạo, là ý kiến của Bộ trưởng Bộ GD và ĐT Phạm Vũ Luận.

Bộ trưởng cho biết, việc điều chỉnh sẽ theo hướng đơn giản, nhẹ nhàng mà vẫn đảm bảo chất lượng. Căn cứ vào điểm sàn, các trường sẽ tự chủ, tự chịu trách nhiệm về xét tuyển. Điểm trúng tuyển không thấp hơn điểm sàn; không quy định số đợt, số nguyện vọng, thời gian mỗi đợt xét tuyển; không quy định điểm trúng tuyển đợt sau phải cao hơn điểm trúng tuyển đợt trước. Tuy việc xét tuyển đến thời gian nào sẽ không cứng nhắc, nhưng không nên kéo dài quá lâu. Ngày thi ĐH cũng có thể sẽ còn có thay đổi so với dự kiến mới. Riêng về cuốn Những điều cần biết, Bộ sẽ tiếp tục yêu cầu Nhà xuất bản giáo dục cho in cuốn này theo yêu cầu của xã hội nhưng số liệu do các trường tự chịu trách nhiệm…

Về chỉ tiêu tuyển sinh, Bộ trưởng yêu cầu phải tính toán lại trên cơ sở đảm bảo chất lượng. “Trong 10 năm liên tục, chỉ tiêu tăng trưởng hai con số. Việc một vài địa phương tuyên bố không tuyển sinh sinh viên tốt nghiệp trường ngoài công lập, hệ không chính quy, Bộ đã có quan điểm, thái độ về mặt Luật, nhưng đó cũng là lời cảnh báo các trường đảm bảo và nâng cao chất lượng đào tạo.

Bài, ảnh: Thu Hà