QĐND Online - Thời gian gần đây, trên thị trường xuất hiện nhiều loại dược phẩm, thực phẩm chức năng, mỹ phẩm (DP, TPCN, MP)  giả đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng không chỉ đến sức khỏe người tiêu dùng mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến uy tín, thương hiệu của nhiều doanh nghiệp. Mặc dù đã được các cơ quan chức năng tăng cường công tác quản lý, đấu tranh, phát hiện, bắt giữ nhưng các hoạt động này ngày càng diễn ra phức tạp, tinh vi.

Tình trạng làm giả ngày càng tinh vi

Theo thống kê của Ban Chỉ đạo quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả (Ban chỉ đạo 389 quốc gia), trong năm 2004 và 5 tháng đầu năm 2015, các lực lượng chức năng thuộc Ban Chỉ đạo 389 các tỉnh, thành phố đã thanh tra, kiểm tra, phát hiện, xử lý 2.113 vụ việc vi phạm; trong đó vi phạm sở hữu trí tuệ 287 vụ, hàng giả 877 vụ, hàng kém chất lượng 949 vụ; thu nộp ngân sách nhà nước khoảng 236,559 tỷ đồng; khởi tố 75 vụ án hình sự với 109 đối tượng.

Các mặt hàng bắt giữ chủ yếu gồm: 30.246 viên thuốc tân dược các loại; 16.247 vỉ, gói, chai, hộp thuốc tân dược các loại; 42.765 viên thuốc kích thích; 23.690 kg, 1.299.583 hộp-gói-lọ, 1.144.280 viên thực phẩm chức năng các loại; 1.833 chai, hộp nước hoa; 590.673 chai-hộp-gói, 15.936kg mỹ phẩm các loại; 6.098 chai, hộp, bánh sữa tắm và xà bông tắm; 19.040 chai, 381.752 gói, 120kg dầu gội, dầu xả, dưỡng tóc các loại; 13.917 chai thuốc nhuộm tóc; 1.500 kg, 1.674 túi, hộp bột giặt các loại; 4.397 chai, hộp, vỉ, lọ thuốc đông y; 1.682kg nguyên liệu sản xuất thuốc; 1.660kg tem, nhãn giả; 93.457 chiếc bao bì giả...
 

Sản phẩm chức năng nhập lậu có xuất xứ từ Trung Quốc. Ảnh: Tuoitre.vn

Trao đổi với chúng tôi về vấn đề này, ông Trần Hùng, Chánh văn phòng Ban chỉ đạo 389 quốc gia cho biết, vấn nạn hàng giả, hàng nhái và hàng lậu đang ngày một lấn át những sản phẩm chính hãng về phương thức tiếp thị và giá cả. Thủ đoạn làm giả là các đối tượng mua thực phẩm chức năng không rõ nguồn gốc và vỏ hộp, tem, nhãn mác giả về  sau đó về đóng hộp, dán tem, nhãn mác giả vào rồi bán cho khách hàng. Do lợi nhuận cao, những năm gần đây, bất chấp mọi thủ đoạn để thực hiện hành vi làm giả với mục đích trục lợi. Tuy các lực lượng 389 trong cả nước đã tăng cường triển khai kiểm tra, kiểm soát nhưng các đối tượng làm giả và gian lận thương mại ngày càng tinh vi, nhằm qua mắt các lực lượng chức năng.

Hiện nay, hàng giả được buôn bán, vận chuyển trái phép qua biên giới trên tất cả các tuyến, địa bàn. Tuyến biên giới đường bộ, các đối tượng thường lợi dụng địa hình đường biên kéo dài, tổ chức tập kết hàng hóa tại các khu vực giáp ranh biên giới hai nước, tìm thời cơ thuận lợi vận chuyển lén lút qua các đường mòn, lối mở, qua sông biên giới, tập kết hàng hóa vào nhà dân, chợ biên giới; xé lẻ hàng hóa, thậm chí tháo rời vỏ bao bì, nhãn mác rồi vận chuyển bằng nhiều loại phương tiện khác nhau... Sau đó vận chuyển về các tỉnh, thành phố trọng điểm như Hà Nội, Hải Phòng, TP Hồ Chí Minh, Đà Nẵng... và các địa phương lân cận.

Theo Đại tá Giang Văn Chiến, Cục phó Cục Cảnh sát PCTP về Kinh tế (C46 Bộ Công an), thời gian qua, các cơ quan chức năng đã triệt phá một số vụ sản xuất, nhập khẩu, kinh doanh thực phẩm chức năng giả có số lượng lớn (Tháng 1-2015 Công an TP Hồ Chí Minh và phát hiện, khởi tố, điều tra vụ sản xuất, kinh doanh 597 thùng carton thực phẩm chức năng giả và Công an Thành phố Hà Nội phát hiện, khởi tố, điều tra vụ sản xuất, kinh doanh 12 tấn thực phẩm chức năng giả...). Việc xử lý các vụ sản xuất, buôn bán hàng giả vẫn còn thiếu kiên quyết, triệt để, đa số là xử lý hành chính, phạt tiền, số vụ khởi tố hình sự còn ít chính vì vậy việc sản xuất, kinh doanh các loại DP, TPCN, MP giả vẫn gia tăng.

Cần có giải pháp mạnh

Tại buổi “Tọa đàm về công tác chống hàng giả, hàng không đảm bảo chất lượng, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ thuộc lĩnh vực quản lý của Bộ Y tế” do Văn phòng Thường trực Ban chỉ đạo 389 Quốc gia và Ban Chỉ đạo 389 phối hợp với Bộ Y tế  tổ chức mới đây, PGS, TS Phạm Lê Tuấn, Thứ trưởng Bộ Y tế cho biết: Công tác đấu tranh phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, hàng không đảm bảo chất lượng phải có sự phối hợp chung tay của toàn xã hội. Sự phối hợp chặt chẽ đòi hỏi từ các khâu rà soát và thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật trong việc quản lý cấp phép, thu hồi, tiền kiểm, hậu kiểm, thanh tra, tuyên truyền, chủ động chia sẻ thông tin hàng hóa bị vi phạm của các doanh nghiệp, nhằm triển khai đồng bộ, sâu rộng các giải pháp để thực hiện hiệu quả Nghị quyết 41/NQ-CP ngày 9-6-2015 của Chính phủ về việc đẩy mạnh công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trong tình hình mới.

“Để làm tốt việc này, Bộ Y tế đang xây dựng các văn bản, những mặt hàng nào, sản phẩm nào kinh doanh có điều kiện thì phải kiểm tra kỹ trước khi cấp phép, kiểm tra xem có đủ điều kiện sản xuất không và vấn đề tiền kiểm, hậu kiểm ra sao. Bên cạnh đó cần có sự phối hợp của hải quan, công an, quản lý thị trường và cả người dân. Tuy nhiên, công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và làm giả, làm nhái các sản phẩm như DP, TPCN, MP trong thời gian qua vẫn chưa có chiều hướng giảm, số vụ vi phạm ngày càng nhiều. Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp biết sản phẩm của mình bị làm giả, làm nhái, nhưng không dám phản ánh đến cơ quan chức năng vì sợ ảnh hưởng đến uy tín của doanh nghiệp. Chính vì điều này đã tạo điều kiện cho các đối tượng sản xuất, làm giả “lộng hành”.

“Qua kiểm tra, phần lớn các sản phẩm được nhập khẩu từ Trung Quốc qua đường tiểu ngạch với các sản phẩm làm đẹp như dầu gội đầu, sửa tắm, nhau thai cừu, thuốc bổ, thuốc giảm béo cho phụ nữ… và đặc biệt có các thuốc chữa thần kinh về dán nhãn mác của các hãng nổi tiếng để đánh lừa người tiêu dùng gây hậu quả khôn lường”, ông Trần Hùng cho biết.

Trước tình hình trên, Ban Chỉ đạo 389 quốc gia chỉ đạo lực lượng chức năng tăng cường đấu tranh, xử lý nhiều vụ vi phạm nghiêm trọng liên quan đến DP, TPCN, MP giả. Điển hình là tại Hà Nội, lực lượng Công an đã kiểm tra, thu giữ khoảng 20 tấn thực phẩm chức năng giả, gồm nhiều nhãn hiệu: Sữa ong chúa Costar, 100% Royal Jelly 1450mg, Omega3,… cùng nhiều tem nhãn, nguyên liệu và máy tính phục vụ sản xuất, buôn bán hàng giả; tại Quảng Ninh, Công an tỉnh đã khởi tố, bắt tạm giam một đối tượng quốc tịch Trung Quốc về hành vi sản xuất, buôn bán 300 thùng mỹ phẩm và 40kg tem nhãn giả; tại Thanh Hóa, lực lượng chức năng đã bắt giữ 1,2 tấn thuốc tân dược các loại do Trung Quốc sản xuất không có hóa đơn, chứng từ; tại TP Hồ Chí Minh, Công an thành phố phối hợp với các lực lượng chức năng Quận 7 đã tổ chức kiểm tra, bắt giữ 12 tấn thực phẩm chức năng gồm Sắc Ngọc Khang, Hoàng Tiên Đan, cà phê giảm cân hiệu Eva, Lisu hồng, 3Days… không có hóa đơn, chứng từ, không rõ nguồn gốc, xuất xứ cùng nhiều vỏ hộp, tem, nhãn và các dụng cụ để sản xuất…

Để tạo đột phá trong công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại, sản xuất kinh doanh hàng giả, hàng kém chất lượng rất cần sự chung tay vào cuộc của không chỉ các cấp, các ngành, cơ quan chức năng mà còn phải có sự tham gia của toàn xã hội đặc biệt là người dân và các doanh nghiệp.

VƯƠNG THÚY