Ông Nguyễn Anh Tuấn, Tổng biên tập BizLIVE  phát biểu tại hội thảo.
Hội thảo thu hút đông đảo các doanh nghiệp và các đại biểu tham gia.

Tiềm năng phát triển ngành hàng không 

Phát biểu mở đầu hội thảo, ông Nguyễn Anh Tuấn, Tổng biên tập BizLIVE cho biết, sự bùng nổ của ngành hàng không những năm vừa qua xuất phát từ tốc độ tăng trưởng kinh tế khá cao và sự phát triển mạnh mẽ của du lịch nội địa và quốc tế. Do vậy, yêu cầu đặt ra là phải làm thế nào để ngành hàng không đáp ứng nhu cầu phát triển du lịch- ngành mà Đảng và Nhà nước đang chủ trương phát triển thành ngành kinh tế mũi nhọn. Trong khi đó, kết cấu hạ tầng ngành hàng không chưa đáp ứng được yêu cầu, còn nhiều điểm nghẽn, đặc biệt là kết cấu hạ tầng hàng không tại các khu vực đang được quy hoạch thành những trung tâm du lịch lớn của Quốc gia.

Ông Huỳnh Thế Du, Giảng viên Trường Chính sách công và Quản lý Fulbright, Đại học Fulbright phát biểu tại hội thảo.

Tại hội thảo, ông Huỳnh Thế Du, Giảng viên Trường Chính sách công và Quản lý Fulbright, Đại học Fulbright cho biết, trong 20 năm qua, ngành hàng không đã tăng ngoạn mục đến 16 lần, trong khi đó nhu cầu đường bộ cũng tăng lên rất nhiều. Đặt trong bức tranh toàn cầu, Việt Nam đang có mức tăng trưởng cao so với thế giới. Việt Nam có thị trường hàng không năng động, mức tăng trưởng ngành hàng không tương đương với Philipines. Dự báo toàn cầu năm 2036 cho thấy, lượng khách sẽ tăng gấp đôi và tăng trưởng năng động nhất trong 20 năm tới là các nước châu Á- Thái Bình Dương, đạt 2,1 tỷ người, mức tăng 4,6%/năm. Đối với Việt Nam, đến năm 2034, dự báo tổng dân số là 105 triệu người, GDP bình quân là 18-22 nghìn USD. Cũng theo dự báo, nếu trung bình các nước có thu nhập bình quân 18-24 nghìn USD thì khách hàng không sẽ đạt 58 triệu hành khách/năm. “Ngành hàng không có tác động lan tỏa đến các hoạt động kinh tế nói chung, đối với ngành du lịch nói riêng”, ông Huỳnh Thế Du nhấn mạnh.

Theo ông Nguyễn Quý Phương, Vụ trưởng Vụ Lữ hành, Tổng cục Du lịch, từ trước đến nay, hàng không và du lịch đều cần đến nhau để phát triển. Việt Nam là một trong những nước nằm trong khu vực phát triển năng động nhất của thế giới trong 5 năm qua. Các nhà đầu tư Việt Nam, trong đó có tập đoàn FLC, đã mang đến sản phẩm nghỉ dưỡng cao cấp, tạo ra hạ tầng phục vụ không chỉ khách nội địa mà còn cả khách quốc tế, tăng sức hấp dẫn, đáp ứng tăng trưởng của lượng khách thời gian qua. Hiện thu nhập của người dân Việt Nam đã tăng cao, dẫn đến nhu cầu du lịch lớn, các khu du lịch như FLC Sầm Sơn đều quá tải vào cuối tuần, điều đó cho thấy sự gia tăng du lịch nội địa rất cao, góp phần lớn vào tăng trưởng của địa phương. Chính vì vậy cùng với phát triển khách quốc tế, chúng tôi cũng hướng các địa phương tăng trưởng vào du lịch nội địa, thu hút khách nội địa.

Bà Vũ Thị Thu Thủy, Phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh phát biểu tại hội thảo.

Đồng tình với những ý kiến được ông Phương nêu ra, bà Vũ Thị Thu Thủy, Phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh cho biết, nhờ du lịch phát triển mà bộ mặt của tỉnh Quảng Ninh thay đổi rất đáng kể. Kết thúc năm 2017, Quảng Ninh đã đón hơn 9,5 triệu lượt khách. Riêng du lịch đã đóng góp 15% vào GDP toàn tỉnh Quảng Ninh. Khi sân bay Vân Đồn được đưa vào khai thác và có sự kết hợp với các hãng bay, lữ hành, đặc biệt là sự ra đời của Bamboo Airways, lượng khách du lịch đến Quảng Ninh sẽ tăng lên. “Chúng tôi mong Hãng hàng không của FLC và sân bay của Sun Group sẽ giúp Quảng Ninh vừa có thể phát triển vận tải hàng không, vừa đóng góp vào du lịch”, bà Thuỷ nói.

Lời giải cho điểm nghẽn hạ tầng 

Cùng nhận định về tương lai phát triển của ngành hàng không, các chuyên gia tham dự hội thảo cũng chỉ ra rằng, Việt Nam không phải ngoại lệ khi tốc độ phát triển hạ tầng không theo kịp tốc độ tăng trưởng số lượng hành khách dẫn đến tình trạng sân bay quá tải. Để giải quyết vấn đề này, kinh nghiệm một số nước trong khu vực cho thấy, Chính phủ đã hỗ trợ các hãng hàng không trong thời gian đầu về vốn, hạ tầng giúp phát triển du lịch và kinh tế vùng. 

Các chuyên gia trao đổi tại hội thảo.

Trước vấn đề được đặt ra là hạ tầng chưa đáp ứng, ông Nguyễn Thiện Tống, nguyên Chủ nhiệm Bộ môn Kỹ thuật hàng không, Đại học Bách Khoa TP Hồ Chí Minh cho biết, cần có chính sách quốc gia về hàng không dân dụng. Hàng không có tác động lớn đến nền kinh tế. Theo ông Nguyễn Thiện Tống, bình quân mỗi khách hàng không nội địa đóng góp cho phát triển kinh tế là 100 USD, thì 1.000 khách nội địa đóng góp 100 nghìn USD cho nền kinh tế. Với mỗi khách quốc tế là 500 USD, thì 200 triệu khách sẽ đóng góp 100 tỷ USD cho kinh tế. Vì vậy, phải có chính sách mạnh, rõ ràng để lôi kéo đầu tư phát triển hàng không. Trước đây, lĩnh vực hàng không không có tư nhân, nhưng hiện nay tư nhân tham gia nhiều vào lĩnh vực này. Hiện nay trên thế giới có 14% sân bay có sự tham gia của tư nhân và các sân bay tư nhân này chuyên chở đến 41% khách quốc tế. Những nơi đông khách, tạo ra nghẽn hạ tầng thì mới cần đầu tư, như Tân Sơn Nhất, Nội Bài... "Tôi cho rằng, cần tham khảo chính sách như ở Ấn Độ, họ có chủ trương có những sân bay 100% tư nhân đầu tư.", ông Nguyễn Thiện Tống nói. 

Đánh giá về tiềm năng phát triển ngành hàng không, ông Lê Anh Tuấn, Trưởng Ban Kết cấu hạ tầng, Viện Chiến lược phát triển, cho biết, hạ tầng giao thông chiếm 30% tổng công trình ưu tiên, trong đó hàng không chiếm gần 20% hạ tầng giao thông. Vì vậy, Nhà nước rất quan tâm phát triển hạ tầng hàng không.

Ông Nguyễn Văn Phúc (bên phải), nguyên Phó chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Quốc hội chia sẻ tại hội thảo.

Ông Nguyễn Văn Phúc, nguyên Phó chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Quốc hội cho rằng, để ngành hàng không phát triển thì trước hết kinh tế xã hội phải phát triển, phải hội nhập quốc tế, tăng cường đầu tư để nhu cầu đi lại tăng cao, từ đó tạo ra lượng khách vào Việt Nam du lịch tham quan, làm ăn. Ngày xưa ở Hà Nội, đi tàu chợ về Hà Tĩnh mất 2 ngày, nhưng giờ đi máy bay mất 30 đến 45 phút, đó là lựa chọn rất tốt cho người có thu nhập. Vì vậy, cần phải phát triển các cảng hàng không. Nếu không phát triển được cảng hàng không, có nhiều trường hợp máy bay phải bay lòng vòng vì sân đỗ không có. “Cần phải huy động các nguồn vốn khác nhau để phát triển cảng hàng không mới. Cần phải phát triển du lịch lữ hành, nếu không phát triển du lịch, không thể phát triển hàng không”, ông Nguyễn Văn Phúc nhấn mạnh.

Cơ hội mở cho các hãng hàng không tư nhân

Tại hội thảo, ông Trịnh Văn Quyết, Chủ tịch Tập đoàn FLC  cho biết, Việt Nam hiện có 4 hãng hàng không đang hoạt động, gồm: Vietnam Airlines, Vietjet Air, Jetstar Pacific và Vasco, trong đó Vietnam Airlines sở hữu Vasco và 70% vốn của Jetstar hoạt động tại 28 sân bay với 3 sân bay quốc tế Nội Bài, Tân Sơn Nhất, Đà Nẵng, mới khai trương sân bay Cam Ranh và sân bay Long Thành sắp xây dựng.

Ông Trịnh Văn Quyết, Chủ tịch Tập đoàn FLC chia sẻ tại hội thảo.

Trong giai đoạn 2010-2017, thị trường vận tải hàng không Việt Nam tăng trưởng đạt mức 16,64%/năm về hành khách, 14%/năm về hàng hoá. Trong 6 tháng đầu năm 2018, vận tải hành khách đường hàng không đã đạt mức 24,6 triệu lượt khách, tăng 15,2%; vận tải hàng hóa đạt 176,4 nghìn tấn, tăng 14,8% so với cùng kỳ.

Năm 2017, khách du lịch nước ngoài đến Việt Nam đạt 12,9 triệu lượt, cùng với đó có 7,5 triệu lượt người Việt Nam du lịch ra nước ngoài và trên 70 triệu lượt người Việt du lịch trong nước. Đa số khách hàng đã lựa chọn hàng không là phương thức di chuyển.

Nói về việc Tập đoàn FLC chuẩn bị đưa Hãng hàng không Bamboo Airways vào hoạt động, ông Trịnh Văn Quyết, Chủ tịch FLC cho rằng, để đáp ứng yêu cầu trong tương lai của ngành hàng không, tôi có ý định đầu tư cảng hàng không. Nhưng với thông tin tôi được biết, việc một doanh nghiệp đầu tư hãng hàng không rồi thì không được phép đầu tư cảng hàng không nữa. Nhưng nếu có cơ chế chính sách thì chúng tôi sẽ đầu tư, không chỉ trong nước mà còn quốc tế. “Chúng tôi đã chuẩn bị hạ tầng cực tốt để đạt chuẩn 5 sao trong thời gian sớm nhất, không có lý do gì mà FLC không thành công. Nếu Bamboo Airways ra đời, quản trị của chúng tôi sẵn sàng sánh ngang các hãng hàng không lớn trên thế giới. Khi bước vào lĩnh vực mới, chúng tôi đã chuẩn bị rất chu đáo, chưa có hãng hàng không nào chuẩn bị chu đáo như FLC. Vào năm 2019, chúng tôi tiếp tục cho về Việt Nam khoảng 20 đến 30 chiếc máy bay nữa... ", ông Trịnh Văn Quyết, Chủ tịch Tập đoàn FLC nói. 

Ông Nguyễn Văn Vịnh, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược phát triển cho biết, Viện đã có đề xuất để thu hút khu vực tư nhân nên sẽ không hạn chế đầu tư của Tập đoàn FLC. “Với Nghị định ở mức thấp không thể thu hút nhiều nhà đầu tư, nên vẫn cần có những chính sách mạnh mẽ hơn để thu hút đầu tư thị trường này”, ông Nguyễn Văn Vinh nói.

Bài, ảnh: VƯƠNG THÚY