Phát triển chuyên môn kỹ thuật là mục tiêu hàng đầu

          Quân đội có một hệ thống y tế từ cơ sở đến trung ương hoạt động khá nhịp nhàng. Lực lượng quân y hình thành nên bậc thang điều trị từ cấp đại đội đến bệnh viện tuyến trên không những hoàn thành tốt nhiệm vụ bảo vệ, chăm sóc sức khỏe bộ đội mà còn góp phần tích cực vào việc khám, chữa bệnh cho nhân dân. Nhằm xây dựng lực lượng quân y có đủ khả năng hoàn thành nhiệm vụ trong mọi tình huống, nâng cao hơn nữa chất lượng công tác điều trị-dự phòng cho quân y tuyến dưới, từ năm 2003 Bộ Quốc phòng đã có chỉ thị về việc các bệnh viện tuyến trên hỗ trợ cho tuyến dưới. 

          Quyết định 266 do Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Nguyễn Văn Rinh ký, giao nhiệm vụ cho các bệnh viện quân y tuyến trên thường xuyên giúp đỡ các bệnh viện, bệnh xá quân y tuyến dưới về chuyên môn kỹ thuật. Nội dung bao gồm nâng cao chất lượng công tác điều trị, đặc biệt là về ngoại khoa, gây mê và hồi sức cấp cứu. Tổ chức huấn luyện tại chức về chuyên môn, nghiệp vụ kỹ thuật và huấn luyện cho các phân đội quân y về thu dung, cấp cứu hàng loạt, sẵn sàng đáp ứng với các tình huống quân sự và thảm họa. Sau 3 năm các đơn vị quân y triển khai thực hiện chủ trương này, kết quả đạt được rất khả quan. Thiếu tướng, TS Chu Tiến Cường, Cục trưởng Cục Quân y (Tổng cục Hậu cần) khẳng định:

- Đây là một chủ trương hoàn toàn đúng đắn của Đảng ủy Quân sự Trung ương và Bộ Quốc phòng. Hầu hết các bệnh viện và quân y đơn vị được phân công giúp đỡ và được giúp đỡ đã có nhận thức đúng, xác định rõ trách nhiệm, tổ chức kế hoạch củng cố, giúp đỡ trên từng mặt công tác khá hiệu quả. Do vậy chất lượng chuyên môn kỹ thuật được cải thiện, các cơ sở quân y tuyến dưới thực hiện được nhiều kỹ thuật, phẫu thuật vượt phạm vi phân cấp.

Quyết định của Bộ Quốc phòng đã được triển khai nhanh trong một khoảng thời gian ngắn, tuỳ tình hình cụ thể của các cơ sở quân y để thực hiện nội dung giúp đỡ chứ không máy móc áp đặt. Theo tìm hiểu của chúng tôi, các bệnh viện đầu ngành thực hiện giúp đỡ các bệnh viện tuyến quân khu, quân đoàn, các bệnh viện tuyến quân khu, quân đoàn lại tiến hành giúp đỡ quân y các sư đoàn, trung đoàn. Chương trình giúp đỡ kỹ thuật cho mỗi nơi căn cứ vào đặc điểm, nhu cầu thực tế, tập trung vào những mặt hạn chế để củng cố, nâng cao trình độ, đáp ứng với yêu cầu nhiệm vụ cứu chữa. Bệnh viện 103 (Học viện Quân y) giúp Bệnh viện 43 (Binh đoàn Hương Giang), Bệnh viện 211 (Binh đoàn Tây Nguyên) về kỹ thuật phẫu thuật thần kinh sọ não, phẫu thuật lồng ngực, truyền nhiễm, độc học. Về kỹ thuật gây mê, hồi sức cấp cứu, chấn thương chỉnh hình, phẫu thuật bụng, tai mũi họng thì do

Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 thực hiện. Bệnh viện 175 tiến hành giúp đỡ về cận lâm sàng...

Ba năm qua, hàng chục đoàn cán bộ giàu kiến thức chuyên môn, có kinh nghiệm huấn luyện, giảng dạy của các bệnh viện tuyến trên đã ba lô trên lưng, lặn lội đến với những đồng nghiệp ở tuyến dưới. Đây thực sự là những tháng ngày “đồng cam, cộng khổ” của những chiến sĩ quân y, cùng gắn bó bên nhau chuyển giao, tiếp nhận kỹ thuật chuyên môn. Vừa bằng giáo trình, tài liệu, vừa bằng cách “cầm tay chỉ việc”, cán bộ quân y tuyến trên đã “truyền” cho quân y tuyến dưới cơ sở những bài học quý. Bắt đầu từ quan sát, nghiên cứu, làm cùng, phụ 2, phụ 1 đến khi làm tương đối thành thạo thì cho làm độc lập. Điển hình trong thực hiện chương trình này là Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, Bệnh viện 103 đối với Bệnh viện 211. Thông qua hỗ trợ, đến nay các bác sĩ bệnh viện 211 đã làm tốt các kỹ thuật của bệnh viện tuyến B và còn làm được một số kỹ thuật của bệnh viện tuyến A như lĩnh vực chấn thương chỉnh hình, làm được kỹ thuật xoay chuyển vạt da lấp khuyết hổng phần mềm lớn...; phẫu thuật thần kinh sọ não đã mổ được chấn thương máu tụ nội sọ, thoái vị đĩa đệm...; phẫu thuật tiết niệu mổ viêm hoại tử, vết thương gan phức tạp, nối ống mật chủ tá tràng... Do làm chủ kỹ thuật mà sức khoẻ, tính mạng của người bệnh được bảo đảm tốt hơn. Trên khu vực Tây Nguyên, Bệnh viện 211 đã thực sự xứng đáng là địa chỉ tin cậy của bộ đội và nhân dân. Hàng chục ca bệnh nặng, hiểm nghèo được các thầy thuốc bệnh viện 211 cứu sống. Thượng tá Phạm Ngọc Chính, Phó chủ nhiệm khoa Phẫu thuật thần kinh (Bệnh viện 108) nhớ lại những ngày công tác tại Tây Nguyên:

- Đó thực sự là khoảng thời gian mà những đồng nghiệp chúng tôi miệt mài bên nhau, chia sẻ với nhau kỹ thuật, cập nhật thông tin... tất cả cùng hướng tới sự trưởng thành, trước hết là về chuyên môn kỹ thuật…

Thông qua sự giúp đỡ chí tình của các bệnh viện tuyến trên mà các bệnh xá, đội phẫu thuật cứu chữa cơ bản cấp sư đoàn, lữ đoàn, trung đoàn cũng có bước chuyển biến căn bản. Bệnh viện 121 (Quân khu 9), Bệnh viện 7A (Quân khu 7), Bệnh viện 109 (Quân khu 2), Bệnh viện 5 (Quân khu 3) đã cử cán bộ xuống đơn vị trực tiếp huấn luyện hoặc triệu tập các kíp chuyên môn các đơn vị: Đoàn B30, Đoàn 5; Đoàn B16; Đoàn B50... về tại bệnh viện để củng cố thao tác kỹ thuật theo phân cấp. Nhiều đơn vị còn được đào tạo kỹ thuật mới để khai thác có hiệu quả hơn các máy móc và trang thiết bị. Vì thế, không ít bệnh xá cấp sư đoàn, trung đoàn thu hút cả bệnh nhân là nhân dân quanh vùng đến điều trị nhiều bệnh. Điển hình phải kể tới là bệnh xá 24 của Đoàn B16 (Quân khu 2). Anh Nguyễn Thanh Hợi ở xã Chí Đám, huyện Đoan Hùng là một ví dụ. Anh Hợi bị tai nạn giao thông, đã mổ, đóng đinh cẳng chân ở một bệnh viện dân sự nhưng không đạt yêu cầu. Anh về bệnh xá 24 điều trị vừa hiệu quả, vừa gần nhà thuận tiện cho việc chăm sóc. Chính vì lẽ ấy mà bây giờ nhân dân địa bàn vùng giáp ranh ba tỉnh Phú Thọ, Tuyên Quang, Yên Bái quen gọi là “Bệnh viện 24” chứ chẳng ai gọi là bệnh xá 24 nữa. Tuy nhiên, điều quan trọng hơn, với tuyến bệnh xá, sự giúp đỡ của những đồng nghiệp tuyến trên có tác dụng rất tốt như “sự khởi động”, kích thích sự say mê học tập về chuyên môn. Các chế độ, đặc biệt là chế độ công tác chuyên môn, nền nếp chuyển biến theo hướng chính quy. Cùng với sắp xếp, tổ chức các tổ thuộc phân đội quân y, bổ sung trang, thiết bị, huấn luyện triển khai đội phẫu thuật cứu chữa cơ bản... giúp cho mỗi thành viên thành thục vị trí, chức trách, nâng cao khả năng cơ động, thu dung cấp cứu. Theo kiểm tra, đánh giá của Cục Quân y, kết quả nổi bật trong sự phối hợp này là quân y Đoàn B30 (Quân khu 9) có thể làm tốt kỹ thuật cấp cứu, gây mê hồi sức; quân y Đoàn 8 có kíp kỹ thuật gây mê hồi sức, châm cứu lý liệu, kỹ thuật x-quang, điện tim, siêu âm. Quân y đoàn 5 (Quân khu 7) thì được Bệnh viện 7A tổ chức huấn luyện ngoại khoa dã chiến, gây mê hồi sức, xử trí vết thương hoả khí, cấp cứu...

Tuy triển khai khá tốt nội dung Quyết định 266 của Bộ Quốc phòng nhưng theo tìm hiểu của chúng tôi, có những vấn đề cần được khắc phục ngay. Đó là vẫn còn hiện tượng bệnh viện tuyến trên chưa hiểu rõ khó khăn của tuyến dưới, vì thế khi lập kế hoạch giúp đỡ không sát thực. Việc giúp đỡ có nơi còn gián đoạn, chưa thường xuyên, liên tục, thậm chí có nơi giúp đỡ kiểu “phong trào”, nội dung tràn lan mà thiếu trọng tâm, trọng điểm, hiệu quả không đạt được như mong muốn. Phía được nhận sự hỗ trợ, có đơn vị lực lượng chuyên môn mỏng, trang bị thiếu, không đồng bộ giữa con người với phương tiện nên chưa thể khai thác tốt hiệu quả. Thêm vào đó, còn tư tưởng ỷ lại, thói quen làm việc của một bộ phận lực lượng quân y tuyến cơ sở chưa phù hợp. Họ thường cho rằng, để đảm bảo an toàn cho bệnh nhân, thậm chí cho chính mình mà nhiều trường hợp, người bệnh không đến mức cần chuyển tuyến cũng “kính chuyển” nên ít được tôi rèn kinh nghiệm, kỹ thuật. Một vấn đề quan trọng nữa, kinh phí để thực hiện chương trình này, còn gặp những khó khăn nhất định... Tháo gỡ, khắc phục được những khó khăn vừa nêu, chắc chắn là hiệu quả sự giúp đỡ nhau cùng tiến bộ, phát triển giữa các bệnh viện, bệnh xá tuyến trên, tuyến dưới sẽ tốt hơn, bộ đội, nhân dân sẽ được hưởng sự chăm sóc tốt hơn về sức khỏe.

NGÔ ANH THU