Nỗ lực giảm “gánh nặng” thủ tục hành chính

QĐND - Cắt giảm tối thiểu 25% chi phí tuân thủ ở 13 nhóm thủ tục hành chính, chuẩn hóa và công khai toàn bộ thủ tục hành chính là yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ trong kế hoạch cải cách thủ tục hành chính năm 2015. Làm được điều này, thứ hạng cạnh tranh của Việt Nam trên trường quốc tế sẽ nâng lên, kinh tế Việt Nam sẽ tăng trưởng tốt hơn…

Doanh nghiệp còn “kêu” vì thủ tục

Phát biểu tại hội thảo “Đưa nội dung kiểm soát thủ tục hành chính vào quy trình ban hành văn bản pháp luật và việc chuẩn hóa quy định thủ tục hành chính” tại Vĩnh Phúc do Cục Kiểm soát thủ tục hành chính-Bộ Tư pháp tổ chức mới đây, ông Phan Vinh Quang, chuyên gia của Dự án Quản trị Nhà nước nhằm tăng trưởng Toàn diện (USAID GIG), nhấn mạnh: Chi phí tuân thủ thủ tục hành chính và tính minh bạch của chính sách ảnh hưởng rất lớn đến năng lực cạnh tranh của Việt Nam trên trường quốc tế.

Theo ông Quang, trong khu vực ASEAN, nếu xếp hạng về tuân thủ thủ tục hành chính, Việt Nam đứng gần như cuối bảng, thậm chí chúng ta còn thấp hơn cả Lào và Cam-pu-chia. “Có nghĩa là gánh nặng tuân thủ thủ tục hành chính đối với doanh nghiệp hiện nay là cực kỳ nặng nề. Nếu chúng ta làm tốt việc cắt giảm chi phí tuân thủ thủ tục hành chính, kiểm soát tốt thủ tục hành chính, thì chúng ta sẽ tăng được thứ hạng cạnh tranh, giúp trực tiếp ngay cho Việt Nam”, ông Quang nói.

Người dân, doanh nghiệp làm thủ tục nộp thuế tại Cục Thuế tỉnh Quảng Ninh. Ảnh: TTXVN

Là thành viên Hội đồng Tư vấn cải cách thủ tục hành chính, Phó chủ tịch Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam Nguyễn Hữu Dũng thường nêu rất nhiều vướng mắc về thủ tục hành chính trong lĩnh vực chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam. Thậm chí, trong một cuộc họp gần đây của Hội đồng Tư vấn cải cách thủ tục hành chính, ông Dũng còn tỏ ra khá thất vọng khi nỗ lực cải cách thủ tục hành chính của Chính phủ dường như chưa nhận được sự ủng hộ tích cực từ phía các cơ quan thực hiện. Ông tỏ ra hoài nghi, có vẻ chúng ta “đã hết võ” để “đánh bại” những thủ tục hành chính “càng đổi mới lại càng lắt léo”, gây khó khăn cho doanh nghiệp và người dân.

Từ những lời kêu ca của doanh nghiệp và với sự tham mưu của các cơ quan hữu quan, Chính phủ đã có nhiều quyết sách quan trọng để tiếp tục cải cách mạnh mẽ thủ tục hành chính. Đặc biệt, với việc xây dựng, trình Quốc hội sửa đổi, bổ sung nhiều đạo luật quan trọng như Luật Quản lý thuế, Luật Đầu tư, Luật Doanh nghiệp, Luật Hộ tịch, Luật Căn cước công dân… Chính phủ đã thúc đẩy việc cải cách thủ tục hành chính liên quan đến hoạt động sản xuất kinh doanh và đời sống của người dân. Cùng với đó, thủ tục hành chính trên các lĩnh vực thuế, hải quan, đăng ký kinh doanh, đầu tư, đất đai, thành lập, giải thể, phá sản doanh nghiệp, tiếp cận điện năng, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế… tiếp tục được đơn giản hóa và đi vào cuộc sống.

Tuy vậy, nếu nhìn nhận một cách khách quan, bên cạnh những kết quả bước đầu đã đạt được, công tác cải cách thủ tục hành chính, kiểm soát thủ tục hành chính vẫn còn những tồn tại, hạn chế chưa được khắc phục triệt để, dẫn tới doanh nghiệp và người dân vẫn còn kêu ca, phàn nàn. Những tồn tại, hạn chế này được các đại biểu tham dự hội nghị triển khai công tác tư pháp năm 2015 do Bộ Tư pháp tổ chức gần đây chỉ ra khá rõ. Tồn tại đầu tiên được nhắc tới là các cơ quan chủ trì soạn thảo văn bản quy phạm pháp luật chưa thực sự nghiêm túc trong việc đánh giá tác động của thủ tục hành chính quy định trong các văn bản ấy, dẫn tới không “lường” hết được những tác động tiêu cực của thủ tục đối với người dân và doanh nghiệp cũng như không tìm ra được phương án tối ưu cho việc đặt ra hoặc thay đổi thủ tục hành chính. Cùng với đó, việc công bố, công khai thủ tục hành chính nhiều nơi, nhiều lúc cũng chưa kịp thời; việc niêm yết công khai thủ tục hành chính tại nơi tiếp nhận và trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính chưa đúng quy định, việc tổ chức thực thi 25 nghị quyết của Chính phủ về đơn giản hóa thủ tục hành chính tại một số bộ, ngành còn chậm, hiệu quả thẩm định thủ tục hành chính đối với văn bản quy phạm pháp luật có quy định thủ tục hành chính chưa cao, việc theo dõi quá trình triển khai thực hiện những đề xuất sáng kiến cải cách quy định, thủ tục hành chính cũng như việc xử lý phản ánh, kiến nghị chưa sâu sát, triệt để… Đó được coi là những lý do khiến cho thủ tục hành chính trên nhiều lĩnh vực vẫn còn rườm rà, phức tạp, tiếp tục là rào cản trong hoạt động sản xuất, kinh doanh.

“Đề bài” của Thủ tướng Chính phủ

Nhận thấy rõ chi phí tuân thủ thủ tục hành chính đang là rào cản rất lớn với sự tăng trưởng nền kinh tế nước nhà, ngay từ cuối năm 2014, trong Phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng cuối cùng của năm, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã xác định, cải cách hành chính nói chung và cải cách thủ tục hành chính nói riêng sẽ tiếp tục được xác định là nhiệm vụ trọng tâm trong năm 2015. Cụ thể hóa điều này, ngay từ những ngày đầu tiên của năm 2015, Thủ tướng Chính phủ đã ký quyết định ban hành Kế hoạch Đơn giản hóa thủ tục hành chính trọng tâm năm 2015. Bản kế hoạch được coi như “đề bài” mà Thủ tướng Chính phủ giao cho các bộ, ngành nhằm thực hiện cho được việc đơn giản hóa thủ tục hành chính, rà soát, chuẩn hóa và công khai thủ tục hành chính.

Người dân, doanh nghiệp thực hiện thủ tục hành chính tại Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội. Ảnh: THÙY LÂM.

Theo kế hoạch, có 13 nhóm thủ tục hành chính, quy định liên quan được đặt ra để đơn giản hóa trong năm 2015, với mục tiêu là“cắt giảm tối thiểu 25% chi phí tuân thủ”. Trong đó có nhóm thủ tục liên quan tới các hoạt động xuất khẩu thủy sản từ giai đoạn nuôi trồng, khai thác, nhập khẩu nguyên liệu, chế biến đến xuất khẩu mà ông Nguyễn Hữu Dũng đã nhiều lần lên tiếng trong thời gian qua.

Cùng với đó, bản kế hoạch cũng yêu cầu các bộ, ngành, UBND cấp tỉnh phải rà soát, chuẩn hóa và công khai thủ tục hành chính với mục tiêu “100% thủ tục hành chính tại các cấp chính quyền được chuẩn hóa và kịp thời công bố, công khai trên cơ sở dữ liệu quốc gia về thủ tục hành chính và niêm yết đồng bộ, thống nhất tại nơi tiếp nhận, giải quyết thủ tục hành chính”.

Trao đổi với chúng tôi ngày 20-1, Cục trưởng Cục Kiểm soát thủ tục hành chính- Bộ Tư pháp, ông Ngô Hải Phan, nhấn mạnh: Việc chuẩn hóa thông tin về thủ tục hành chính là cơ sở để kiểm tra, giám sát, đặc biệt là ứng dụng công nghệ thông tin trong tiếp nhận, giải quyết thủ tục hành chính trên phạm vi cả nước, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người dân, tổ chức trong việc tiếp cận và thực hiện thủ tục hành chính.

Với 13 nhóm thủ tục hành chính cần được cắt giảm tối thiểu 25% chi phí tuân thủ, ông Ngô Hải Phan cho hay, các bộ, ngành được giao chủ trì sẽ phối hợp với các bộ, ngành có liên quan thành lập Tổ công tác thực hiện kế hoạch. Tổ công tác này có trách nhiệm giúp các bộ trưởng tổ chức thực hiện rà soát, đánh giá, đề xuất các sáng kiến cải cách, đơn giản hóa đối với các nhóm thủ tục hành chính có liên quan đến nhiều bộ, ngành. Tổ trưởng của Tổ công tác sẽ là đại diện lãnh đạo bộ, ngành chủ trì.

“Đề bài” của Thủ tướng đã rõ với mục tiêu cắt giảm ít nhất 25% chi phí tuân thủ thủ tục hành chính ở 13 nhóm và chuẩn hóa, công khai toàn bộ thủ tục hành chính tại các bộ, ngành. Công cụ và cách thức triển khai cũng đã được chỉ ra cụ thể, mốc thời gian thực hiện cũng được ấn định rõ ràng. Vấn đề còn lại, thành hay bại, tùy thuộc vào sự vào cuộc của các bộ, ngành mà trực tiếp là người đứng đầu các bộ, ngành được giao nhiệm vụ chủ trì. Hy vọng, cuối năm, đại diện của các doanh nghiệp sẽ không phải hoài nghi và cho rằng chúng ta “đã hết võ” trị “bệnh” thủ tục rườm rà…

CHIẾN THẮNG