Tổ chức Thương mại thế giới WTO phân chia thương mại dịch vụ thành 12 loại lớn, Dịch vụ giáo dục là một loại trong đó. Theo qui định của "Hiệp định Thương mại dịch vụ", thì trừ những hoạt động giáo dục được chính phủ các nước tài trợ triệt để, phàm là những hoạt động giáo dục thu học phí mang tính thương mại đều thuộc phạm trù Dịch vụ giáo dục.
Thương mại dịch vụ giáo dục có 4 phương thức:
1- Trao đổi ngoài biên giới: Một nước thành viên cung cấp dịch vụ cho người tiêu dùng ở trong nước thành viên khác ngay trên đất nước mình, như thông qua giáo dục trên mạng Internet, giáo dục hàm thụ v.v..
2- Tiêu dùng ngoài biên giới: Là dịch vụ mà người cung cấp ở trong nước thành viên cung cấp cho người tiêu dùng của một nước thành viên khác, như ra nước ngoài lưu học huấn luyện.
3- Thương mại tồn tại: Là người cung cấp dịch vụ của một nước thành viên xây dựng cơ cấu thương mại trong biên giới nước thành viên khác, như xây dựng cơ cấu dạy học hoặc hợp tác dạy học ở trong biên giới nước thành viên khác.
4- Người tự do lưu động: Là người cung cấp dịch vụ của một nước thành viên cung cấp dịch vụ bằng đưa người tự do vào trong biên giới một nước thành viên khác, như giáo viên quốc tịch nước ngoài đến Trung Quốc dạy học, giáo viên Trung Quốc đến nước ngoài dạy học.
Những cam kết chủ yếu về dịch vụ giáo dục của Trung Quốc khi gia nhập WTO bao gồm 4 mặt dưới đây:
1. Đối với hoạt động giáo dục ở trường tiểu học, trường trung học cơ sở và hoạt động giáo dục ở các trường quân sự, cảnh sát, chính trị và trường Đảng, Trung Quốc không cam kết mở rộng thị trường.
2. Trung Quốc không hạn chế tiếp nhận học sinh các nước thành viên Tổ chức thương mại thế giới đến Trung Quốc lưu học và bồi dưỡng.
3. Đối với những hoạt động giáo dục cao đẳng, giáo dục người lớn, giáo dục trung học phổ thông, giáo dục dự bị và các hoạt động giáo dục khác, Trung Quốc cam kết mở thị trường có hạn. Cho phép các nước thành viên khác đến Trung Quốc mở các tổ chức giáo dục mang tính chất hợp tác giảng dạy hoặc tiến hành hợp tác giáo dục với những hình thức khác, đồng thời cho phép phía nước ngoài được khống chế cổ phần trong tổ chức hợp tác mở trường. Các nước thành viên khác muốn triển khai dịch vụ giáo dục bằng phương thức thương nghiệp tồn tại, chỉ có thể tiến hành bằng phương thức hợp tác dạy học, không được độc lập cung cấp dịch vụ giáo dục cho công dân trong biên giới Trung Quốc. Mở trường hợp tác giữa Trung Quốc và nước ngoài trong biên giới Trung Quốc phải tuân thủ những qui định của "Điều lệ hợp tác giáo dục giữa Trung Quốc và nước ngoài".
4. Người cung cấp dịch vụ giáo dục là người có quốc tịch nước ngoài được nhà trường và cơ cấu giáo dục Trung Quốc tuyển dụng hoặc mời, có thể đến Trung Quốc cung cấp dịch vụ giáo dục, nhưng người cung cấp dịch vụ giáo dục cá nhân có quốc tịch nước ngoài phải có học lực Thạc sĩ trở lên, đã làm việc đúng chuyên môn hai năm trở lên, có chứng chỉ tư cách hoặc chức danh chuyên nghiệp tương ứng.
VŨ PHONG TẠO (Theo báo chí Trung Quốc)