Bên cạnh thuận lợi, nền kinh tế sẽ phải vượt qua không ít thách thức, như: Kiềm chế lạm phát, vượt qua các rào cản thương mại quốc tế... để đạt được mục tiêu này.

Tăng trưởng cao hiếm thấy trong quý I  

Quý I vừa qua, tăng trưởng GDP của nền kinh tế Việt Nam đạt 7,38%, cao nhất 10 năm qua, cùng với đó là rất nhiều kỷ lục khác. Trong đó, lĩnh vực nông nghiệp tăng trưởng mạnh, với hơn 4%, gấp đôi cùng kỳ năm 2017. Phó thủ tướng Trịnh Đình Dũng cho rằng, đây là tín hiệu đáng mừng của quá trình tái cơ cấu nền kinh tế, bởi vì ngành nông nghiệp là ngành rất khó tái cơ cấu, rất nhạy cảm. Cùng với đó, ngành công nghiệp và xây dựng tăng 9,7% (cùng kỳ chỉ tăng 4,48%), đặc biệt là ngành chế biến chế tạo tăng rất mạnh, đạt gần 14%.

Mặc dù tăng trưởng kinh tế cao, nhưng lạm phát được kiểm soát tốt. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 3-2018 giảm 0,27% so với tháng trước. CPI bình quân quý I năm 2018 tăng 2,66% so với cùng kỳ năm trước.           

Nguyễn Xuân Phúc phát biểu chỉ đạo tại phiên họp. Ảnh: TTXVN

Thời báo kinh tế Nikkei (Nhật Bản) số ra sáng 2-4 đánh giá Chỉ số nhà quản trị mua hàng (PMI) tháng 3-2018 của Việt Nam đạt 51,6 điểm là một trong hai nước của Đông Nam Á điểm PMI cao nhất. Điều này cho thấy, quan hệ cung cầu hàng hóa của nền kinh tế Việt Nam rất tốt. Trong lúc đó, Chỉ số PMI của Hàn Quốc, Nhật Bản và nhiều nước khác đều giảm trong bối cảnh có nhiều lo ngại về cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc.

Trong bối cảnh nhiều thị trường lớn tạo ra các rào cản thương mại thì xuất khẩu của Việt Nam quý vừa qua ước đạt 54,31 tỷ USD, tăng tới 22% so với cùng kỳ (cùng kỳ năm 2017 chỉ tăng 12,8%). Nền kinh tế Việt Nam xuất siêu 1,3 tỷ USD. Đặc biệt, nhập siêu từ Trung Quốc giảm 5,3 tỷ USD, tương đương giảm 17,5% so với cùng kỳ năm 2017. Vốn đầu tư toàn xã hội thực hiện đạt tương đương 32,2% GDP, trong đó đầu tư của khu vực tư nhân tăng 16,9%, chiếm 41,9% trong tổng vốn đầu tư.

Thời gian qua, môi trường đầu tư kinh doanh tiếp tục được cải thiện, đặc biệt là ở cấp cơ sở. Báo cáo Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) năm 2017 do Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) mới công bố cho thấy điểm số PCI bình quân cao nhất kể từ khi bắt đầu thực hiện đến nay, gần như tất cả các tỉnh, thành phố đều tăng điểm số. Một điểm sáng nữa là thị trường chứng khoán phát triển tốt, chỉ số VNIndex vượt đỉnh 10 năm qua (1.170 điểm), thể hiện niềm tin của các nhà đầu tư vào thị trường Việt Nam. Các lĩnh vực lao động, việc làm, an sinh xã hội tiếp tục chuyển biến tốt.

 Dự báo tăng trưởng giảm dần về cuối năm

Tuy nhiên, việc tăng trưởng của quý I không hẳn sẽ mang lại kết quả tốt trong năm 2018, nếu như thiếu sự nỗ lực của các bộ, ngành, địa phương. Bộ Kế hoạch và Đầu tư tính toán, đưa ra 2 kịch bản tăng trưởng của năm 2018. Trong đó, đáng ngạc nhiên là tốc độ tăng trưởng có xu hướng chậm lại vào 3 quý cuối năm, ngược hẳn so với thông lệ cuối năm tăng trưởng cao hơn đầu năm. Cụ thể, kịch bản 1 tăng GDP năm 2018 đạt 6,7%, trong đó tăng trưởng quý I là 7,38%; quý II là 6,83%; quý III là 6,61%; quý IV là 6,25%. Kịch  bản 2, tốc độ tăng trưởng GDP cả năm đạt 6,8%, theo đó quý I là 7,38%; quý II là 6,93%; quý III là 6,72%; quý IV là 6,46%. Kịch bản tăng trưởng GDP 6,8% xảy ra với điều kiện không có biến động tiêu cực lớn xảy ra, bối cảnh trong nước và quốc tế thuận lợi, thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) khởi sắc.

Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, có mấy nguyên nhân khiến mức tăng trưởng của năm 2018 có thể giảm dần vào cuối năm: Thứ nhất, tăng trưởng quý I năm 2018 cao một phần là do so sánh với quý I năm 2017 có mức tăng trưởng thấp (5,1%), nghĩa là so sánh với nền thấp. Trong khi đó, từ quý II của năm 2017 đã có nền tăng trưởng cao nên không dễ tăng cao hơn. Thứ hai, năm ngoái có yếu tố tăng trưởng mạnh từ việc Công ty Samsung cho ra mắt các sản phẩm mới rất thành công. Trong khi đó, từ quý II trở về cuối năm, yếu tố tăng trưởng đột biến chưa rõ ràng. Thứ ba, năm 2018 đúng vào chu kỳ giảm tốc độ tăng trưởng sau mỗi 10 năm của nền kinh tế thế giới. Đồng thời, còn xuất hiện một số yếu tố bất lợi như Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) có những điều chỉnh về tỷ giá; dấu hiệu của cuộc chiến thương mại quốc tế; Mỹ điều chỉnh chính sách thu hút đầu tư...    

Cụ thể các giải pháp, nói đi đôi với làm

 Phát biểu kết luận phiên họp, Thủ tướng nhấn mạnh, tăng trưởng quý I đến 7,38% là điều đáng mừng. Cho thấy hành động quyết liệt của Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương đã cho kết quả tốt. Hiện tượng “trên nóng dưới lạnh” đã giảm; không còn thói quen “Tháng Giêng là tháng ăn chơi” trong cán bộ, công chức.  

Tuy nhiên, Thủ tướng lưu ý các bộ, ngành không được sớm thỏa mãn, phải quyết liệt hành động, cụ thể các giải pháp, tăng cường kiểm tra, loại bỏ sự trì trệ yếu kém, tích cực đổi mới sáng tạo. Thủ tướng đặt mục tiêu trong năm 2018 này tăng trưởng kinh tế ít nhất phải đạt mức 6,7%. “Cố gắng phải đạt và vượt mục tiêu tăng trưởng này để tạo đà phát triển cho năm 2019”, Thủ tướng nhấn mạnh. Mục tiêu tăng trưởng đạt và vượt 6,7% là có căn cứ khách quan. Ngân hàng ANZ nhận định tăng trưởng kinh tế Việt Nam năm 2018 có thể đạt 6,8%, lạm phát dưới 4%. Từ đó, Thủ tướng yêu cầu các cấp, các ngành đều phải lập phương án tăng trưởng để đạt mục tiêu này, đạt cao hơn để tạo đà cho năm 2019.

Cùng với đó, Thủ tướng Chính phủ khẳng định, tốc độ tăng trưởng quan trọng nhưng chất lượng tăng trưởng còn quan trọng hơn. “Nếu tăng trưởng cao nhưng đời sống người dân không cao, xã hội không an toàn thì ý nghĩa tăng trưởng sẽ suy giảm”, Thủ tướng nói. Qua đó, Thủ tướng chỉ đạo Bộ Công an, Bộ Giao thông vận tải phải có các giải pháp hữu hiệu để phòng, chống cháy nổ và tai nạn giao thông, ngăn chặn những vụ việc thương tâm như cháy chung cư Carina tại TP Hồ Chí Minh tái diễn.

Với nhiệm vụ kiềm chế lạm phát, Thủ tướng nhận định, lạm phát chưa phức tạp nhưng không được chủ quan. Đó là bởi, giá dầu thô và giá các hàng hóa cơ bản trên thị trường thế giới đang tăng. Cùng với đó, một số ngành có kế hoạch điều chỉnh giá trong năm 2018. “Tuy nhiên, chúng ta hoàn toàn có thể kiểm soát được lạm phát nếu chúng ta có giải pháp phù hợp”, Thủ tướng khẳng định.

 Tại cuộc họp, trước lo ngại vấn đề giải ngân vốn đầu tư công, nhất là giải ngân vốn ODA rất thấp trong thời gian qua, Thủ tướng chỉ đạo sắp tới sẽ có chuyên đề riêng về vấn đề giải ngân vốn đầu tư công, tránh để lãng phí nguồn lực, tránh phải trả lãi vô lý tăng áp lực lên nợ công.

Thủ tướng chỉ đạo các bộ, ngành phải tạo ra các giải pháp cụ thể hơn nữa để hỗ trợ doanh nghiệp phát triển. Thủ tướng hoan nghênh việc vừa qua, một số bộ, ngành đã tuyên bố sẽ cắt giảm đến 50% thủ tục đăng ký kinh doanh, kiểm tra chuyên ngành, đồng thời lưu ý các bộ “nói là phải làm”, phải sớm trình lên Chính phủ dự thảo nghị định cắt giảm các điều kiện kinh doanh để Chính phủ quyết định chứ không phải chỉ nói suông.

Đề cao tác dụng của công tác kiểm tra, giám sát, Thủ tướng giao Tổ công tác Chính phủ thường xuyên kiểm tra, đôn đốc các bộ, ngành, địa phương trong việc thực hiện các mục tiêu tăng trưởng. Đồng thời, Thủ tướng quyết định thành lập thêm Tổ thanh tra công vụ do Bộ trưởng Bộ Nội vụ Lê Vĩnh Tân là tổ trưởng.

Trước sức tăng mạnh mẽ của thị trường chứng khoán Việt Nam, một trong những thị trường chứng khoán tăng trưởng nhanh nhất thế giới, bên cạnh bày tỏ sự vui mừng, Thủ tướng cũng lưu ý phải theo dõi chặt chẽ, tránh các rủi ro xảy ra đối với thị trường chứng khoán và thị trường bất động sản.

 Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành phải thận trọng trong việc nâng giá, nâng phí, tránh làm ảnh hưởng đến việc kiềm chế lạm phát, khi muốn tăng giá các mặt hàng cần kiểm soát thì phải xin ý kiến của Chính phủ.

Chiều 2-4, phiên họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 3-2018 diễn ra dưới sự chủ trì của Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ, Người phát ngôn của Chính phủ Mai Tiến Dũng. Cùng dự họp báo có đại diện lãnh đạo các bộ, ngành liên quan và đông đảo phóng viên báo, đài.

Tại cuộc họp, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng thông báo, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo đã báo cáo Chính phủ về vấn đề xem xét đề nghị công nhận chức danh GS, PGS. Theo đó, có 94 trường hợp đã được các cơ quan chức năng của bộ rà soát các tiêu chí và kết luận 41 ứng viên không đủ điều kiện để xem xét.

Trả lời câu hỏi về việc thanh toán hủy hợp đồng giữa AVG và Mobifone, Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT) Hoàng Vĩnh Bảo cho biết, theo báo cáo của Mobifone, đến nay AVG đã chuyển trả lại cho Mobifone 2.500 tỷ đồng. Theo như cam kết của AVG, chậm nhất trong vòng 90 ngày từ khi hai bên ký bản thỏa thuận, AVG phải trả hết tiền trong thương vụ nói trên cho Mobifone. Bộ TT&TT đang chỉ đạo Mobifone giám sát việc này. (QUỲNH DƯƠNG)

HỒ QUANG PHƯƠNG