Nhiều kỹ thuật mới trong y học đã được áp dụng thành công
Tuy còn nhiều trăn trở nhưng theo Bộ trưởng Bộ y tế Nguyễn Thị Kim Tiến, trong năm 2014, thực hiện các Nghị quyết của Trung ương, Bộ Chính trị, Quốc hội, Chính phủ, chương trình, kế hoạch công tác của Chính phủ, các địa phương năm 2014, toàn ngành y tế đã nỗ lực phấn đấu và tiếp tục đạt được nhiều kết quả tích cực trong công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân, góp phần thực hiện mục tiêu bảo đảm an sinh xã hội. Các chỉ tiêu y tế cơ bản đạt được năm 2014 đều được cải thiện đáng kể so với năm 2013. Bên cạnh đó, trước tình hình dịch bệnh trên thế giới diễn biến phức tạp (như dịch Ebola ở Tây Phi; H7N9, H5N6 tại Trung Quốc, Đài Loan, Hồng Kông, Malaysia; MERS-CoV ở Trung Đông, dịch hạch tại Madagascar, dịch sởi tại 177/194 quốc gia, …) và nguy cơ dịch trong nước như tả, sốt rét kháng thuốc còn cao, chất lượng nước ở một số khu vực chưa đạt tiêu chuẩn an toàn, tình hình biến đổi khí hậu, lũ lụt xảy ra trong năm là những yếu tố nguy cơ bùng phát dịch bệnh, ngành y tế đã tiếp tục chủ động triển khai công tác phòng chống dịch, dự báo, phát hiện sớm, khống chế kịp thời dịch bệnh, không để dịch bệnh lớn xảy ra.
Ngoài ra, công tác khám, chữa bệnh cũng đạt được nhiều kết quả quan trọng. Các chỉ tiêu tổng hợp như số lần khám bệnh, số người bệnh điều trị nội trú, ngoại trú, số ngày điều trị nội, ngoại trú, số phẫu thuật, thủ thuật đều tăng từ 15-20% so với năm trước, điều đó cho thấy tốc độ tăng nhu cầu khám chữa bệnh của người dân nhanh hơn tốc độ tăng đầu tư cho phát triển y tế.
Đáng chú ý, trong năm qua, nhiều kỹ thuật mới trong y học đã được áp dụng thành công tại Việt Nam và đã trở thành thường quy. Một số kỹ thuật chuyên sâu đạt ngang tầm các nước trong khu vực như kỹ thuật ghép tạng, kỹ thuật mổ nội soi, ứng dụng rô-bốt trong phẫu thuật, thụ tinh trong ống nghiệm.... Đặc biệt, năm 2014, kỹ thuật cấy ghép tế bào gốc đã trở thành một trong 10 sự kiện nổi bật trong năm của cả nước.
Bên cạnh đó, trong năm qua, ngành y tế đã đẩy mạnh công tác giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng thấp còi, nâng cao thể lực, tầm vóc con người Việt Nam. Thành tựu giảm suy dinh dưỡng trẻ em nhanh và bền vững của Việt Nam đã được cộng đồng quốc tế đánh giá cao. Tỷ lệ suy dinh dưỡng trẻ em thể nhẹ cân đã giảm từ 17,5% vào năm 2010 xuống còn 15% năm 2014, thể thấp còi cũng giảm mạnh từ 29,3% vào năm 2010 xuống còn 25,5% năm 2014. Đặc biệt, tiến độ thực hiện Mục tiêu phát triển thiên niên kỷ về giảm tử vong mẹ, tử vong trẻ em cũng được bảo đảm. Theo đánh giá của Liên hợp quốc, Việt Nam là một trong 9 quốc gia đạt tiến độ giảm tử vong mẹ và là một trong 23 quốc gia đạt tiến độ về giảm tử vong trẻ em. Để đạt được những thành tựu đó, trong năm 2014, ngành y tế đã triển khai nhiều giải pháp có hiệu quả như chuẩn hóa quy trình chăm sóc bà mẹ và trẻ sơ sinh thiết yếu theo hướng dẫn mới nhất của Tổ chức y tế thế giới, cùng với việc nâng cao năng lực cấp cứu sản khoa cho cán bộ y tế, triển khai mổ đẻ, truyền máu và hồi sức sơ sinh tại các bệnh viện huyện miền núi, đào tạo cô đỡ thôn, bản cho vùng đặc biệt khó khăn, đào tạo cán bộ y tế đạt chuẩn người đỡ đẻ có kỹ năng….
 |
|
Các đại biểu dự Hội nghị. Ảnh: TTXVN.
|
Còn nhiều khó khăn, thách thức
Bộ trưởng Bộ Y tế cho hay, bên cạnh những kết quả đạt được, năm qua, ngành y tế còn đối mặt với khá nhiều khó khăn, thách thức. Đó là nhu cầu chăm sóc sức khỏe của nhân dân ngày càng tăng cao, mô hình bệnh tật thay đổi, một số bệnh truyền nhiễm có xu hướng quay trở lại, các bệnh không truyền nhiễm, tai nạn, thương thích ngày càng tăng, các dịch bệnh mới, bệnh lạ diễn biến khó lường trước; ngày càng nhiều yếu tố như môi trường, biến đổi khí hậu, xã hội và lối sống có ảnh hưởng xấu đến sức khỏe nhân dân; quy mô dân số vẫn tiếp tục gia tăng và cơ cấu dân số đã có sự thay đổi lớn, Việt Nam đã bước vào giai đoạn già hóa dân số.
Bên cạnh đó, hệ thống các cơ sở cung ứng dịch vụ y tế chưa đáp ứng yêu cầu, tỷ lệ giường bệnh trên vạn dân còn thấp, phân bố giường bệnh chưa cân đối giữa các vùng miền, số giường bệnh các chuyên khoa như tim mạch, ung bướu, chấn thương, sản nhi,… còn thấp so với nhu cầu và cơ cấu bệnh tật. Tình trạng quá tải đã được cải thiện nhưng tại các bệnh viện tuyến Trung ương hay tuyến cuối ở các thành phố lớn, công suất sử dụng giường bệnh vẫn còn cao, tình trạng nằm ghép còn phổ biến ở nhiều bệnh viện. Cơ sở vật chất y tế tuyến cơ sở xuống cấp, trang thiết bị y tế thiếu, lạc hậu, không đồng bộ, gây ảnh hưởng đến chất lượng dịch vụ y tế. Người dân chưa tin tưởng vào chất lượng dịch vụ y tế tuyến cơ sở nên vượt tuyến, gây quá tải ở bệnh viện tuyến trên. Một số mô hình quản lý bệnh mạn tính như tăng huyết áp, đái tháo đường, hen phế quản tại tuyến huyện, xã đã được triển khai nhưng quy mô còn hẹp ở một số ít tỉnh và còn gặp một số khó khăn về cơ chế thanh toán BHYT và năng lực chuyên môn. Nhân lực y tế phân bổ không đều giữa các vùng, các tuyến, đặc biệt ở tuyến cơ sở, vùng sâu vùng xa. Chế độ đãi ngộ đối với cán bộ y tế chưa phù hợp, lương và phụ cấp cho cán bộ y tế quá thấp, không tương xứng với thời gian học tập, công sức lao động, môi trường lao động, điều kiện làm việc vất vả, nhất là ở khu vực miền núi, nông thôn. Một số cán bộ y tế còn có thái độ phục vụ, ứng xử chưa tốt làm ảnh hưởng đến uy tín của ngành.
Ngoài ra, tỷ lệ bao phủ BHYT mới đạt trên 70%, còn nhiều khó khăn, thách thức trong việc mở rộng bao phủ BHYT cho khoảng 30% dân số còn lại, chủ yếu là các đối tượng lao động ở khu vực phi chính thức, người thuộc hộ gia đình cận nghèo được ngân sách Nhà nước hỗ trợ một phần mức đóng, người thuộc hộ gia đình làm nông, lâm, ngư có mức sống trung bình… Một số địa phương chưa xác định tỷ lệ bao phủ BHYT như là một chỉ tiêu về phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương.
Tiếp tục nâng cao chất lượng khám chữa bệnh ở các cơ sở y tế
Trước những khó khăn tồn tại nêu trên, Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến cho biết, trong thời gian tới, Bộ sẽ hoàn thành công tác xây dựng văn bản quy phạm pháp luật để hoàn thiện thể chế, cải cách hành chính, tăng cường năng lực quản lý, nâng cao chất lượng khám chữa bệnh ở các bệnh viện, các cơ sở y tế, tất cả vì sự hài lòng của người bệnh. Đặc biệt là tăng cường luân phiên cán bộ giỏi về công tác tại các vùng sâu, vùng xa, vùng còn nhiều khó khăn để phát triển cho các vùng này, giúp cho nhiều người dân có cơ hội tiếp xúc với dịch vụ chăm sóc sức khỏe tốt hơn. Bên cạnh đó, sẽ tăng tỷ lệ bao phủ BHYT để có nhiều người dân được chăm sóc sức khỏe tốt hơn. Bộ trưởng cũng nhấn mạnh, sẽ công khai, minh bạch, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trên các phương tiện thông tin đại chúng để người dân biết. Công tác thanh tra cũng sẽ được tăng cường trong thời gian tới, tập trung vào thanh tra công tác quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm, cơ sở hành nghề y ngoài công lập, thực hiện chính sách pháp luật về BHYT, xã hội hóa công tác y tế, lĩnh vực dược, đấu thầu thuốc, giá thuốc và sử dụng thuốc, việc thực hiện chế độ thu, chi tài chính và phòng chống tham nhũng, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí.
Ngành y tế đề xuất Chính phủ, Quốc hội tiếp tục quan tâm đầu tư cho công tác y tế, đặc biệt là một số dự án cấp bách như một số bệnh viện tuyến tỉnh, một số huyện mới chia tách, huyện miền núi, khó khăn, chưa có bệnh viện, hoặc xuống cấp nhưng chưa có nguồn đầu tư; đầu tư cho các trạm y tế xã để đạt chuẩn quốc gia về y tế xã; trước mắt là các xã đảo (65 xã), xã miền núi, biên giới, ven biển; đầu tư cho một số Dự án y tế biển đảo... Các địa phương cần tập trung chỉ đạo triển khai Đề án thực hiện lộ trình tiến tới bảo hiểm y tế toàn dân giai đoạn 2012-2015 và 2020 tại địa phương; đưa chỉ tiêu tham gia bảo hiểm y tế vào Nghị quyết phát triển kinh tế - xã hội từ năm 2015, bảo đảm đủ ngân sách cho việc mua và hỗ trợ mua thẻ bảo hiểm y tế cho các đối tượng chính sách xã hội. Bên cạnh bố trí ngân sách địa phương cho Quỹ hỗ trợ khám, chữa bệnh người nghèo, các địa phương cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát các cơ sở y tế trong hoạt động khám chữa bệnh, y tế tư nhân, hoạt động xã hội hóa, việc thực hiện giá dịch vụ y tế, đấu thầu mua thuốc, vật tư, sử dụng quỹ bảo hiểm y tế, chấn chỉnh, xử lý nghiêm sai phạm nếu có...
NGUYỄN THẢO